Την άμεση αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ ζήτησαν μέσω κοινής επιστολής τους προς την Κομισιόν οι πρωθυπουργοί Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ και Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, στη «σκιά» του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα και της επιδείνωσης της ανθρωπιστικής κρίσης.
Συγκεκριμένα, σε κοινή τους επιστολή –που εστάλη σήμερα– προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν οι δύο πρωθυπουργοί εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ και τις πιθανές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου. Δίνουν παράλληλα έμφαση στο τελευταίο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, που εκτιμά ότι αρκετές από τις ενέργειες του Ισραήλ ενδέχεται να «εμπίπτουν» με τη Σύμβαση για Γενοκτονία.
«Οι φρικιαστικές τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς και άλλων ένοπλων ομάδων δεν μπορούν να δικαιολογήσουν καμία παραβίαση (του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου) κατά τη στρατιωτική τους απάντηση και με επιπτώσεις στους πολίτες της Γάζας», αναφέρει η επιστολή. «Εχουμε καταστήσει σαφή την άποψη ότι, για να αποτραπεί περαιτέρω μη αναστρέψιμη βλάβη στον λαό της Γάζας, απαιτείται επειγόντως μια άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός», προσθέτει.
Οι δύο ηγέτες εκφράζουν παράλληλα ανησυχία σχετικά με επικείμενη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στη Ράφα, όπου έχουν βρει καταφύγιο σχεδόν ένα εκατομμύριο πολίτες. Η ισραηλινή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η Ράφα αποτελεί το τελευταίο ισχυρό προπύργιο της Χαμάς. Σύμφωνα με τους δύο Ευρωπαίους πρωθυπουργούς «η επιχείρηση θα προκαλέσει μια ακόμα μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή».
Για αυτόν τον λόγο ζητούν «από την Κομισιόν να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση για το εάν το Ισραήλ ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συμφωνία Σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ, που καθιστά τον σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές απαραίτητο στοιχείο της σχέσης αυτής». «Εάν η Κομισιόν συμπεράνει ότι αυτή η παραβίαση συντελείται, θα πρέπει να αντιπροτείνει κατάλληλα μέτρα προς τα κράτη-μέλη που θα πρέπει να αξιολογηθούν» αναφέρουν στην εν λόγω επιστολή.
«Η εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο κύκλος βίας δεν θα επαναληφθεί. Η Ε.Ε. έχει την ευθύνη να αναλάβει δράση, ώστε αυτό να γίνει πραγματικότητα», τονίζουν οι δύο πρωθυπουργοί.
Στη σημερινή ενημέρωση των ανταποκριτών στις Βρυξέλλες εκπρόσωπος της Κομισιόν επιβεβαίωσε ότι ελήφθη πριν από λίγη ώρα η επιστολή, αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει εάν θα προχωρήσει η Επιτροπή σε επόμενα βήματα. «Ενθαρρύνουμε όλες τις πλευρές να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο και λαμβάνουμε υπόψη ότι πρέπει να υπάρχει λογοδοσία για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου», ανέφερε ο εκπρόσωπος.
«Η Ε.Ε. συστηματικά σημειώνει τη σημασία διασφάλισης της προστασίας όλων των πολιτών και πάντα με πλήρη ευθυγράμμιση με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Η Ε.Ε συνεχίζει να στέλνει το μήνυμα αυτό μέσω δηλώσεων όσο και διμερώς στις επαφές της με τις ισραηλινές αρχές», τόνισε ο εκπρόσωπος.
Η Συμφωνία Σύνδεσης Ε.Ε. – Ισραήλ –που είναι σε ισχύ από το 2000– αποτελεί το κύριο νομικό μέσο που διέπει τις διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο εταίρων, καλύπτοντας τον πολιτικό διάλογο, το εμπόριο, τον ανταγωνισμό, την τεχνολογία, την επιστήμη, την καινοτομία και την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, μεταξύ άλλων θεμάτων.
Το άρθρο 2 ορίζει ότι οι σχέσεις «βασίζονται στον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών, που καθοδηγούν την εσωτερική και τη διεθνή πολιτική τους και αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της παρούσας συμφωνίας».
Επιπλέον, το Ισραήλ λαμβάνει περίπου 1,8 εκατ. ευρώ ετησίως ως μέρος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας του μπλοκ και είναι συνδεδεμένη χώρα του Horizon Europe, του εμβληματικού ερευνητικού προγράμματος της Ε.Ε. που διαθέτει 95,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027.