Χτες Τετάρτη, η Γαλλία αποχαιρέτησε με τιμές μία από τις πιο εμβληματικές μορφές της σύγχρονης πολιτικής της Ιστορίας. Ο Ρομπέρ Μπαντεντέρ, που άφησε την τελευταία του πνοή την Παρασκευή σε ηλικία 95 ετών, υπήρξε ο υπουργός Δικαιοσύνης ο οποίος, μεταξύ άλλων μεταρρυθμίσεων, το 1981 εισηγήθηκε την κατάργηση της θανατικής ποινής. Κι όμως, η επίσημη τελετή μνήμης προς τιμήν του, η οποία είχε σκοπό να αναδειχθεί ως εκδήλωση ενότητας για έναν άνδρα που ενσάρκωνε την «ψυχή» της Γαλλίας, αποτέλεσε αφορμή μιας απροσδόκητης πολιτικής αντιπαράθεσης.
Οπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, η οικογένεια του Μπαντεντέρ απαίτησε να μην επιτραπεί η συμμετοχή στην τελετή τόσο εκπροσώπων του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λεπέν όσο και της «Ανυπότακτης Γαλλίας», του αριστερού κόμματος που ίδρυσε ο Ζαλ Λικ Μελανσόν.
Κι αν για την «Εθνική Συσπείρωση» της Λεπέν η απαίτηση της χήρας Μπαντεντέρ μοιάζει εύλογη λόγω της πολιτικής αβύσσου που χώριζε τον σοσιαλιστή και ευρωπαϊστή πολιτικό με την ξενοφοβία και τον σοβινισμό που πρεσβεύει το κόμμα της Λεπέν, ο «αποκλεισμός» του Μελανσόν προκάλεσε αίσθηση.
Το δημοσίευμα των NYT επισημαίνει πως η χειρονομία αυτή αποτελεί ακόμη μία ένδειξη της πολυδιάσπασης της γαλλικής Αριστεράς, αλλά και της απουσίας στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας μιας μετριοπαθούς σοσιαλδημοκρατικής πρότασης, όπως εκείνης που πρέσβευε σε όλη του τη ζωή ο Μπαντεντέρ. Σημειώνεται ότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας έχει απολέσει την ιστορική του δυναμική, μετά την απόφαση του κεντρώου Μακρόν να αυτονομηθεί και τελικώς να ανατρέψει τους παραδοσιακούς πολιτικούς συσχετισμούς.
Το κόμμα της Λεπέν αποδέχτηκε την έκκληση της οικογένειας του Μπαντεντέρ, η αντίδραση, όμως, από την πλευρά του Μελανσόν δεν ήταν ανάλογη. «Μια εθνική τελετή από την οποία αποκλείονται Γάλλοι πολίτες παύει να είναι εθνική», έγραψε στο Twitter. Το κόμμα του, μάλιστα, επέμεινε να εκπροσωπηθεί από δύο στελέχη – όχι όμως από τον ίδιο τον Μελανσόν. Η αναπληρώτρια υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας σχολίασε αυτή την επιλογή κάνοντας λόγο για έλλειψη σεβασμού.
Ηταν 17 Σεπτεμβρίου του 1981 όταν ο Ρομπέρ Μπαντεντέρ εκφωνούσε στο Κοινοβούλιο την ιστορική φράση: «Εχω την τιμή, στο όνομα της κυβέρνησης, να ζητήσω την κατάργηση της θανατικής ποινής στη Γαλλία».
Ο Μπαντεντέρ ήταν γιος Εβραίων μεταναστών που είχαν καταγωγή από την Ανατολική Ευρώπη. Ο πατέρας του συνελήφθη από τους ναζί στη Λιόν το 1943 και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, από όπου δεν επέστρεψε ποτέ.
Η κόντρα με τον Μελανσόν
Ο Μπαντεντέρ είχε διαφωνήσει έντονα με τον Μελανσόν για τις ακραίες, σύμφωνα με τον ίδιο, θέσεις της «Ανυπότακτης Γαλλίας». Η βασική διαφωνία και η ανησυχία του εδράζονταν στο πολιτικό φλερτ του Μελανσόν με το αποκαλούμενο πολιτικό Ισλάμ. Σημειώνεται ότι το κόμμα Μελανσόν έχει καταγράψει υψηλά ποσοστά στα φτωχά αστικά προάστια με έντονη πληθυσμιακά μουσουλμανική παρουσία.
Μάλιστα, ένα χρόνο πριν, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Challenges, ο Μπαντεντέρ δήλωνε ότι ποτέ δεν περίμενε ότι ο αντισημιτισμός θα εξαφανιζόταν. «Πάντα περίμενα ότι θα επιστρέψει με κάποια μορφή. Το πολιτικό Ισλάμ αποτελεί μία εκδοχή, που δεν είναι καινούργια. Αυτό που με ανησυχεί είναι η συμμαχία του με μέρος της Αριστεράς· μιας Αριστεράς που αναζητά ένα “νέο προλεταριάτο”, την ώρα που η πλειοψηφία της εργατικής τάξης στηρίζει την Λεπέν», υποστήριζε. Η σύζυγος του Μπαντεντέρ, Ελιζαμπέτ, φιλόσοφος, είχε αποδώσει στον Μελανσόν σοβαρές ευθύνες για την άνοδο του αντισημιτισμού στη Γαλλία.
Ο Μελανσόν και η «Ανυπότακτη Γαλλία» αρνούνται τις κατηγορίες περί αντισημιτισμού, οι οποίες εντάθηκαν μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ο ηγέτης της γαλλικής Αριστεράς υποστηρίζει ότι η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα «δεν αποτελεί αυτοάμυνα, αλλά γενοκτονία».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Μακρόν δεσμεύτηκε να μείνει πιστός στην κληρονομιά του Μπαντεντέρ και δήλωσε ότι θα υποστηρίξει την είσοδο του αποθανόντος πολιτικού στο μαυσωλείο του Panthéon.
Με πληροφορίες από New York Times
