ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε μια πρωτοφανή κίνηση με ανυπολόγιστες πολιτικές συνέπειες για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν –που διεκδικεί πλέον και επισήμως δεύτερη θητεία στην Κομισιόν ως υποψήφια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ)– προχωράει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς σχεδιάζει να καταθέσει μήνυση κατά της Επιτροπής, εξαιτίας της αμφιλεγόμενης απόφασής της να «ξεπαγώσει» δισεκατομμύρια κεφάλαια για την Ουγγαρία τον περασμένο Δεκέμβριο. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η πλειοψηφία των πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τάσσεται υπέρ μιας αγωγής εναντίον της Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η Κομισιόν απελευθέρωσε 10,2 δισ. ευρώ προς την Ουγγαρία στις 13 Δεκεμβρίου, λίγες μόνο μέρες δηλαδή πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όταν ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν απειλούσε με βέτο έναντι της πρόθεσης του συμβουλίου να δώσει «πράσινο φως» στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. με την Ουκρανία. Αξιωματούχοι της Κομισιόν επιμένουν από τότε ότι η απόφαση αυτή ελήφθη, όχι ως «αντάλλαγμα» για την άρση του βέτο του Ορμπαν, αλλά γιατί η κυβέρνησή του είχε περάσει τον Μάιο του 2023 μια μεταρρύθμιση, που ενίσχυε τη δικαστική ανεξαρτησία και περιόριζε τις πολιτικές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, κατ’ απαίτηση των κριτηρίων που είχαν θέσει οι Βρυξέλλες.
Το επιχείρημα αυτό δεν φαίνεται να έχει πείσει τους ευρωβουλευτές, που ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι θα λάβουν νομικά μέτρα, τονίζοντας ότι «με κανέναν τρόπο η Ε.Ε. δεν πρέπει να υποκύπτει στον εκβιασμό και να ανταλλάσσει τα στρατηγικά συμφέροντά της και των συμμάχων της αποκηρύσσοντας τις αξίες της». «Η Ουγγαρία δεν πληροί τα πρότυπα της δικαστικής ανεξαρτησίας που ορίζονται στις συνθήκες της Ε.Ε., καθώς τα μέτρα που θεσπίστηκαν δεν εξασφαλίζουν επαρκείς εγγυήσεις κατά της πολιτικής επιρροής και μπορούν είτε να καταστρατηγηθούν είτε να εφαρμοστούν ανεπαρκώς», ανέφερε το σχετικό ψήφισμα.
Ενδιαφέρον προκαλεί ότι η κίνηση προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει διακομματική στήριξη, δηλαδή και από το ΕΛΚ, όπου ανήκει η πρόεδρος της Κομισιόν. Αλλωστε, κατά τη σχετική συνεδρίαση της επιτροπής νομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που προηγήθηκε τη Δευτέρα, 16 μέλη της ψήφισαν υπέρ, ένα κατά (από την ακροδεξιά ευρωομάδα ID) και δεν υπήρξε καμία αποχή. Την ερχόμενη Πέμπτη θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των προέδρων των κομμάτων με την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα στο Στρασβούργο, καθώς απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της προκειμένου να κατατεθεί η αγωγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πριν από τις 25 Μαρτίου, το αργότερο.
Πολιτικές ομάδες από διάφορα κόμματα εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τάσσονται υπέρ μιας αγωγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Εως σήμερα οι Βρυξέλλες κρατούν «παγωμένα» σχεδόν 12 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής που αναλογούν στην Ουγγαρία και από το αντίστοιχο μερίδιο –στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας–, ύψους 10,4 δισ. ευρώ. Επανειλημμένα ο Βίκτορ Ορμπαν έχει καταγγείλει την Κομισιόν για «οικονομικό εκβιασμό». Τα κονδύλια αυτά συνδέονται με διαφορετικούς φακέλους, καθώς απαιτείται από την Ουγγαρία να προχωρήσει σε νομοθετικές αλλαγές και σε θέματα που συνδέονται με τα δικαιώματα LGBTQ+, την πολιτική ασύλου, τις δημόσιες συμβάσεις και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Ωστόσο, στο ψήφισμα που υιοθέτησαν τον περασμένο Ιανουάριο, οι ευρωβουλευτές τόνισαν ότι τα κεφάλαια που παραμένουν «μπλοκαρισμένα» πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο, ολοκληρωμένο «πακέτο» και ότι δεν πρέπει να απελευθερωθούν ακόμη κι αν σημειωθεί πρόοδος σε έναν ή περισσότερους τομείς, εάν εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις σε άλλους. Μιλώντας σε δημοσιογράφους χθες το πρωί η επικεφαλής της ομάδας των Φιλελευθέρων (Renew), Βαλερί Αγιέ, ζήτησε από την Κομισιόν «πλήρη διαφάνεια» και να παράσχει στο Κοινοβούλιο όλες τις πληροφορίες σχετικά με την αποδέσμευση περαιτέρω κεφαλαίων. «Είναι πολύ σημαντικό να εξετάζουμε τις νομικές πτυχές των αποφάσεων που λαμβάνονται από την Κομισιόν», προσέθεσε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Κοινοβούλιο κινείται νομικά εναντίον της Κομισιόν, καθώς τον Οκτώβριο του 2021 η νομική υπηρεσία του υπέβαλε αγωγή στο Δικαστήριο της Ε.Ε. για μη εφαρμογή του Κανονισμού Αιρεσιμότητας για την περίπτωση της Πολωνίας, κατόπιν αιτήματος του τότε προέδρου του Νταβίντ Σασόλι.
Σε μια άλλη εξέλιξη, η Ουγγαρία επέδωσε χθες διάβημα διαμαρτυρίας στον Αμερικανό πρέσβη στη Βουδαπέστη, μετά τη δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ότι ο Ορμπαν θέλει «δικτατορία». «Ξέρετε ποιον συναντά (σ.σ. ο Ντόναλντ Τραμπ) σήμερα στο Μαρ α Λάγκο; Τον Ορμπαν της Ουγγαρίας, ο οποίος έχει απροκάλυπτα διακηρύξει ότι η δημοκρατία δεν λειτουργεί και πως αναζητάει τη δικτατορία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μπάιντεν, προκαλώντας την ενόχληση της Βουδαπέστης.