Το μοναδικό πυρηνικό εργοστάσιο της Βουλγαρίας κατασκευάστηκε πριν από σχεδόν 60 χρόνια στο Κοζλοντούι με τη βοήθεια της Σοβιετικής Ενωσης. Υστερα από δεκαετίες εξάρτησης από τα ρωσικά πυρηνικά καύσιμα, η Βουλγαρία ελπίζει να γίνει τώρα μία από τις πρώτες χώρες του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας που θα εξασφαλίσει νέες ράβδους πυρηνικού καυσίμου αμερικανικής προέλευσης.
Σε δήλωσή του την περασμένη εβδομάδα, ο Τσάνκο Μπαχίσκι, πρόεδρος της Βουλγαρικής Υπηρεσίας Πυρηνικών Θεμάτων, ανέφερε ότι τα καύσιμα, που κατασκευάζονται από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse, πρόκειται να αποσταλούν από τη Σουηδία τον επόμενο μήνα και θα μπορούσαν να ενταχθούν στο σύστημα του Κοζλοντούι ήδη από τον Μάιο. Συν τοις άλλοις, η Westinghouse εργάζεται επίσης στη Βουλγαρία για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων με κόστος περίπου 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η κίνηση αυτή αποτελεί ένα συμβολικό βήμα για τη Βουλγαρία, η οποία διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Θα μπορούσε επίσης να φέρει απώλεια εσόδων για τη Μόσχα, η οποία στηρίζεται εν μέρει στο εμπόριο πυρηνικών καυσίμων για τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.
«Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή πολιτικής. Για δεκαετίες η Βουλγαρία ήταν δεσμευμένη σε μακροχρόνιες συμβάσεις εισαγωγής ρωσικών πυρηνικών καυσίμων», δήλωσε ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ, διευθυντής του προγράμματος για την ενέργεια και το κλίμα στο Κέντρο για τη Μελέτη της Δημοκρατίας. Η Βουλγαρία έχει επίσης «φιλορωσικά ολιγαρχικά δίκτυα» τα οποία προωθούσαν για χρόνια την άποψη ότι τα πυρηνικά σχέδια της χώρας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν μόνο με ρωσικά καύσιμα, πρόσθεσε ο Βλαντιμίροφ. Αυτές οι εκτιμήσεις, είπε ο Βλαντιμίροφ, «αποδείχθηκαν υπερβολικές». Οι βουλγαρικές ρυθμιστικές αρχές λένε ότι δεν αναμένουν σημαντικά προβλήματα κατά τη μετάβαση από τα ρωσικά στα αμερικανικά πυρηνικά καύσιμα.
Η Βουλγαρία δεν είναι η μόνη που εξαρτάται από τη Ρωσία για πυρηνικά καύσιμα. Η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Φινλανδία έχουν διατηρήσει τις εισαγωγές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, παρά τις προσπάθειες απεξάρτησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της Μόσχας.
Μάλιστα, σύμφωνα με νέα έρευνα του think tank «Bellona», οι χώρες της Ε.Ε. υπερδιπλασίασαν τις αγορές ρωσικών πυρηνικών καυσίμων πέρυσι, καταβάλλοντας συνολικά 686 εκατ. ευρώ, έναντι 280 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Οι 19 αντιδραστήρες σοβιετικής σχεδίασης, που κατασκευάστηκαν σε όλη την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη τον 20ό αιώνα, αποτελούν έναν από τους βασικούς παράγοντες της αυξημένης ζήτησης.
Με πληροφορίες από Politico