Σε έναν γκρίζο δρόμο του Βόρειου Λονδίνου τη Δευτέρα, πλήθος συγκεντρωμένων έστρεψαν τα τηλέφωνά τους στον τοίχο για να φωτογραφίσουν ένα έργο τέχνης, το οποίο έμοιαζε να μην έχει νόημα, τουλάχιστον από κοντά.
Η τελευταία εικαστική παρέμβαση του Μπάνσκι απαιτεί κάποια απόσταση για να «αποκρυπτογραφηθεί». Μία σέλφι, μία θέση σε ένα Insta-πλήθος δεν αρκούν για να αποδώσουν το πλήρες νόημά της.
Αν κάποιος σταθεί πολύ κοντά, θα φανεί σαν να βγάζει μία φωτογραφία μπροστά σε έναν τοίχο γεμάτο πράσινες πιτσιλιές. Πίσω από μία γυμνή κερασιά και πλάι σε μία πανύψηλη πολυκατοικία, ένας τοίχος ψεκασμένος με πράσινο χρώμα.
Ο Μπάνκσι, που δεν έχει αποκαλύψει ποτέ την ταυτότητά του, αλλά είναι από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες στον κόσμο, επιβεβαίωσε χθες Τρίτη ότι είναι ο δημιουργός της τοιχογραφίας που εμφανίστηκε την Κυριακή στο Φίνσμπουρι Παρκ.
View this post on Instagram
Από τη συγκεκριμένη γειτονιά του Λονδίνου, την οποία ο βουλευτής και πρώην ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν έχει περιγράψει ως «την πιο πυκνοκατοικημένη εκλογική περιφέρεια της χώρας», γενικά λείπει το πράσινο.
Οσο απομακρύνεται κάποιος από την τοιχογραφία του Μπάνκσι, τόσο καλύτερα τη «βλέπει».
Από μακριά, το δέντρο με τα σκούρα κλαδιά μοιάζει να πρασινίζει. Το έργο καταλήγει σε μία φιγούρα στένσιλ (χαρακτηριστική της δουλειάς του Μπάνκσι) που κοιτάζει ψηλά, σαν να αναρωτιέται γιατί γίνεται όλη αυτή η φασαρία.
Η γυναίκα απεικονίζεται σε φυσικό μέγεθος να κρατά αντλία και να ψεκάζει με πράσινη μπογιά τη μία πλευρά πολυκατοικίας.
Με το δέντρο στο προσκήνιο και στο κέντρο του τοίχου, η πράσινη μπογιά μοιάζει να μιμείται το φύλλωμα του φυτού, το οποίο έχει κοπεί για «θεραπευτικούς» λόγους.
Κλέβουν τα έργα του
Ο Μπάνκσι με το νέο του έργο φαίνεται πως βρήκε λύση σε ένα πρόβλημα. Πολλοί πλέον προσπαθούν να κλέψουν τα έργα του. Μία πινακίδα στο Νότιο Λονδίνο αφαιρέθηκε μία ώρα αφότου τη ζωγράφισε, στις 22 Δεκεμβρίου του 2023.
Δύο άνδρες συνελήφθησαν ως ύποπτοι για κλοπή σε σχέση με την πινακίδα, την οποία «κοσμούσαν» τρία στρατιωτικά drones. Το έργο θα μπορούσε να πωληθεί έναντι έως και 500.000 λιρών.
Ενσωματώνοντας ένα δέντρο στο νέο έργο του, ο καλλιτέχνης του δρόμου, ουσιαστικά διασφάλισε ότι κανείς δεν θα ήταν σε θέση να το κλέψει.
Επιπλέον, εντάσσοντας το δέντρο στο νέο του έργο, ο Μπάνσκι συνεχίζει την παράδοση των αναμορφικών σχεδίων που αν ειδωθούν από συγκεκριμένη οπτική γωνία, «ζωντανεύουν».
Εμβληματικό έργο της συγκεκριμένης τεχνοτροπίας αποτελούν οι «Πρεσβευτές» (1533) ελαιογραφία σε ξύλο του Χανς Χόλμπαϊν του νεότερου.
Μεταγενέστερες τεχνικές της ίδιας καλλιτεχνικής παράδοσης οδήγησαν στη δημιουργία μπαρόκ τοιχογραφιών που συνδύαζαν αρχιτεκτονική και σχέδιο για τη δημιουργία ψευδαισθήσεων (έργα του Αντρέα Πότσο στην εκκλησία του Αγίου Ιγνατίου στη Ρώμη).
Παρόμοια τεχνοτροπία αναμορφικών σχεδίων ανέπτυξε ο σουρεαλιστής καλλιτέχνης Σαλβαδόρ Νταλί.
Είτε πρόκειται για μικροσκοπικό στένσιλ είτε για τετραώροφη τοιχογραφία (στην ιδιαίτερη απόχρωση του πράσινου που χρησιμοποιεί ο δήμος στις πινακίδες του), η τέχνη του δρόμου του Μπάνσκι πετυχαίνει να «αλλάξει» την οπτική γωνία του θεατή.
Μεταμόρφωση του αστικού τοπίου
Δημιουργώντας μία αφηρημένη εικόνα που είναι δύσκολο να κλαπεί, καθώς η φυσική παρουσία ενός δέντρου σε αποσύνθεση της προσδίδει το νόημά της, ο καλλιτέχνης έχει μεταμορφώσει ακόμα ένα αστικό τοπίο.
Κάτοικος της περιοχής, μιλώντας στον Guardian ανέφερε: «Ο τρόπος που έγινε, με το χρώμα να ψεκάζεται, μου θυμίζει μια ιτιά που κλαίει, οπότε υπάρχει ίσως ένα μήνυμα για τον αγώνα της φύσης με το νεκρό δέντρο μπροστά. Είναι απλά υπέροχο. Νιώθουμε τόσο περήφανοι που διάλεξε τον δρόμο μας».
«Είναι απλά υπέροχο να βλέπεις πώς αυτό το έργο τέχνης έχει φέρει τους πάντες κοντά. Ο κόσμος έχει βγει για να συνομιλήσει στους δρόμους νωρίς το πρωί. Eφερε την κοινότητα κοντά, κάτι που είναι υπέροχο», ανέφερε άλλη κάτοικος στον Guardian.
Η κερασιά εκτιμάται ότι είναι ηλικίας περίπου 40 έως 50 ετών. Η τοπική υπηρεσία δέντρων προσπαθεί να τη «συντηρήσει» για να παρατείνει τη διάρκεια της ζωής της, ωστόσο, το δέντρο αποσυντίθεται.
Το έργο μπορεί να μην πείθει από κοντά, αλλά από το τέλος του δρόμου και πάνω από τα κεφάλια ενός πλήθους που αυτοφωτογραφίζεται, η τοιχογραφία προσφέρει μία αίσθηση ελπίδας, καθώς μία άφυλλη κερασιά στην αυλή μιας πολυκατοικίας, σε μία γκρίζα γειτονιά του Λονδίνου, πρασινίζει.
Και όσοι περπατούν δίπλα του, μέρα με τη μέρα, αποκτούν μία αίσθηση του τι θα μπορούσε να συμβεί, αν απλά, άλλαζαν οπτική γωνία.
Πηγή: BBC, Guardian