ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Για το σχέδιο ενίσχυσης των επενδύσεων και της ευρωπαϊκής οικονομίας στο πλαίσιο και της ένωσης των ευρωπαϊκών κεφαλαιακών αγορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναμένεται να συζητήσουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες, παρουσία του επικεφαλής του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, κατά τη δεύτερη μέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να διασφαλίσουν την ταχεία ολοκλήρωση του εκκρεμούς νομοθετικού έργου για το σχετικό σχέδιο δράσης του 2020 αναφορικά με τις κεφαλαιαγορές, καθώς και όλα τα κράτη μέλη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να προχωρήσουν με σκοπό τη διασφάλιση της άμεσης εφαρμογής όλων των μέτρων, που έχουν περιληφθεί σε δήλωση του Eurogroup για το μέλλον της ένωσης των κεφαλαιακών αγορών. Γίνεται παράλληλα ειδική αναφορά στη Βουλγαρία με την επισήμανση ότι «λαμβάνουμε υπόψη την πρόοδο που έχει επιτευχθεί για την υιοθέτηση του ευρώ».
Κατά την πρώτη μέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν και για την χρηματοδοτική ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, το άνοιγμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βοσνίας με την Ε.Ε. ενώ υιοθέτησαν «κοινή γραμμή» για την συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ζητώντας «άμεση ανθρωπιστική παύση που θα οδηγήσει σε βιώσιμη εκεχειρία» στη Γάζα.
Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας οι «27» συμφώνησαν να διερευνήσουν «όλες τις επιλογές» και ως προς τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας. «Θα πρέπει να αυξήσουμε την αμυντική ετοιμότητά μας και να θέσουμε τις οικονομίες μας σε πολεμικό βηματισμό ώστε να ανταποκριθεί στην επείγουσα απειλή» τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αμέσως μετά το τέλος του Συμβουλίου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν παράλληλα στη χρήση των «απροσδόκητων κερδών» από τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για την αγορά όπλων για την Ουκρανία, με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να αναφέρει χθες ότι η πρώτη δόση ύψους 1 δισ ευρώ θα μπορούσε να σταλεί στο Κίεβο έως την 1η Ιουλίου.
Διχάζει η έκδοση αμυντικών ευρωομολόγων
Υπήρξαν, ωστόσο, διαφωνίες σε ό,τι αφορά την αύξηση των επενδύσεων στην άμυνα με προτάσεις, που αφορούσαν την έκδοση «αμυντικών ευρωομολόγων» προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση στην ιδιωτική χρηματοδότηση του αμυντικού τομέα.
Υπέρ της πρότασης τάχθηκαν χώρες όπως η Γαλλία και η Ελλάδα, ενώ θετικά στάθηκαν και οι χώρες της Βαλτικής που ζήτησαν από το Συμβούλιο να στηρίξει ένα νέο κοινό χρέος ύψους 100 δις ευρώ. Όμως, η Ουγγαρία, Γερμανία και Ολλανδία τάχθηκαν κατά της εν λόγω πρότασης. «Είμαστε εναντίον καθώς θα αποτελέσει μια χαμιλτονιανή στιγμή» τόνισε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε σε δηλώσεις του χθες, εννοώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα σημαίνει ότι θα μετατοπιστεί αμετάκλητα η ευθύνη για τις αμυντικές δαπάνες από τα κυρίαρχα κράτη προς την Ε.Ε.. Από την πλευρά του, ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ ντερ Κρόο σημείωσε ότι τα αμυντικά ευρωομόλογα μπορούν να λειτουργήσουν, αλλά «εμείς πιστεύουμε ότι είναι μόνο για περιπτώσεις έρευνας και επενδύσεων στην καινοτομία». «Δεν αποτελεί μαγική λύση για όλα τα προβλήματά μας» είπε χαρακτηριστικά.
Η Ε.Ε. πάντως απέτυχε έως τώρα να εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε πριν από ένα χρόνο να παραδώσει ένα εκατομμύριο βλήματα πυροβολικού στην Ουκρανία, ενώ χρειάστηκε τουλάχιστον ένας χρόνος για την ενίσχυση του ειδικού μηχανισμού του ταμείου για την ειρήνη (PFP) με 5 δις ευρώ.
Για τον λόγο αυτό, σε χθεσινή του παρέμβαση μέσω τηλεδιάσκεψης ο Ουκρανός πρόεδρος ανέφερε ότι «η χρήση πυροβολικού στην πρώτη γραμμή από τους στρατιώτες μας είναι ταπεινωτική για την Ευρώπη, με την έννοια ότι η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει περισσότερα».
Μια άλλη ιδέα, που συζητήθηκε, είναι η ενίσχυση της συμμετοχής στην προμήθεια όπλων και πυρομαχικών μέσω μακροπρόθεσμων σταθερών συμβάσεων, όπως συνέβη και με την πανδημία. Κάποια κράτη μέλη βέβαια αμφισβητούν τον ρόλο της Κομισιόν σε ό,τι αφορά την διαμεσολάβηση, με την πρόεδρό της Φον ντερ Λάειν να ξεκαθαρίζει πάντως χθες «η οργάνωση των στρατευμάτων είναι απόλυτη ευθύνη των κρατών μελών». Ωστόσο, σημείωσε ότι η στρατηγική για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία είναι αρμοδιότητα της ενιαίας αγοράς και της Κομισιόν.
Στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής, πάντως, τα κράτη μέλη της ΕΕ καλούν επίσης την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να αλλάξει την εντολή της για δανεισμό ως προς την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, καθώς και τον τρέχοντα ορισμό της διπλής χρήσης προϊόντων.
«Κοινή γραμμή για Μ. Ανατολή»
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν χθες η «κοινή γραμμή»- που υιοθέτησαν για πρώτη φορά χωρίς καθυστέρηση οι «27» – ως προς την Μέση Ανατολή ζητώντας «άμεση ανθρωπιστική παύση που θα οδηγήσει σε βιώσιμη εκεχειρία» στον πόλεμο Ισραήλ-Γάζας. «Ήταν εξαιρετικά σημαντικό να στείλουμε ένα ισχυρό και ενωμένο μήνυμα», δήλωσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ μετά τη Σύνοδο Κορυφής. Με αυτό το μήνυμα, είμαστε ένας «αξιόπιστος παράγοντας» που υποστηρίζει όλες τις προσπάθειες για τη λύση των δύο κρατών, δήλωσε ο Μισέλ.
«Το Ισραήλ έχει επίσης καθήκον να κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να προστατεύσει τη ζωή του άμαχου πληθυσμού» τόνισε από την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν για να προσθέσει ότι επείγει να φτάσει περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.
Στα συμπεράσματά τους, οι «27» εξέφρασαν επίσης ανησυχίες για την «καταστροφική» ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και «τον επικείμενο κίνδυνο λιμού», ενώ ζήτησαν από την ισραηλινή κυβέρνηση να απέχει από μια χερσαία επιχείρηση στη νοτιότερη πόλη της Γάζας, τη Ράφα.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επισήμαναν ότι όλες οι πλευρές πρέπει να σέβονται το διεθνές δίκαιο, απαιτώντας την άμεση απελευθέρωση των ομήρων, χωρίς καμία προϋπόθεση.
Ανέφεραν, εξάλλου, ότι οι υπηρεσίες της UNRWA είναι «απαραίτητες» στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη έχουν «παγώσει» προσωρινά τη χρηματοδότησή τους μετά από ισραηλινούς ισχυρισμούς σχετικά με τη συμμετοχή 12 μελών του προσωπικού της UNRWA στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
«Πράσινο φως» στη Βοσνία
Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά την επίσημη αίτηση ένταξης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης στην Ε.Ε., το «μπλοκ» έδωσε χθες το «πράσινο φως» να ξεκινήσει ενταξιακές συνομιλίες. «Η σημερινή απόφαση είναι ένα βασικό βήμα προς τα εμπρός στην πορεία σας προς την ΕΕ. Τώρα η σκληρή δουλειά πρέπει να συνεχιστεί», τόνισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X o Σαρλ Μισέλ.
Τα κράτη μέλη καλούν την Κομισιόν να προετοιμάσει το διαπραγματευτικό πλαίσιο για τη Βοσνία με σκοπό την έγκρισή του από το Συμβούλιο τη στιγμή που «θα ληφθούν όλα τα σχετικά βήματα που ορίζονται στη σύσταση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2022». Αυτό σημαίνει ότι η Βοσνία θα πρέπει να συνεχίσει να εργάζεται για τις μεταρρυθμίσεις της. «Επετεύχθη πρόοδος σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο από ό, τι σε μια ολόκληρη δεκαετία», τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι «απαιτείται περισσότερη πρόοδος για να ενταχθεί στην Ένωσή μας, αλλά η χώρα δείχνει ότι μπορεί να τα καταφέρει».
Οι ηγέτες της Ε.Ε. συζήτησαν παράλληλα και την πρόοδο της Ουκρανίας και της Μολδαβίας σε ό,τι αφορά την προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για την ένταξή τους και συμφώνησαν επίσης να καλέσουν το Συμβούλιο να «υιοθετήσει γρήγορα» το διαπραγματευτικό τους πλαίσιο και «να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση». Η συζήτηση αναμένεται μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
«Αντιμετώπιση των δικτύων»
Οι «27» εξέτασαν την τρέχουσα κατάσταση σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό και επαναβεβαίωσαν τη δέσμευση της Ε.Ε. να συνεχίσει η Κομισιόν «μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της μετανάστευσης», όπως συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο του 2023.
«Σημειώνοντας ότι πάνω από το 90 % των παράτυπων μεταναστών εισέρχονται στην Ε.Ε. με την βοήθεια των λαθρεμπόρων, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την αποφασιστικότητα της Κομισιόν να ενισχύσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία της Ε.Ε. για αποτελεσματική καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, ενώ παράλληλα ξεκινά μια παγκόσμια συμμαχία για να ανταποκριθεί σε αυτή την παγκόσμια πρόκληση» αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων.