Οι Ηνωμένες Πολιτείες, έπειτα από μήνες άσκησης βέτο σε άλλα σχέδια αποφάσεων για κατάπαυση πυρός στη Γάζα, προσήλθαν τελικά στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, με δική τους πρόταση, η οποία τίθεται σε ψηφοφορία σήμερα Παρασκευή.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, το αμερικανικό σχέδιο απόφασης στέλνει «ισχυρό μήνυμα».
Ποιο όμως είναι αυτό, τι κρύβει η περίπλοκη διατύπωση και τι αλλάζει ως προς την προσπάθεια των Ηνωμένων Πολιτειών να υπερασπισθούν τη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα;
Τι αναφέρει το ψήφισμα
Το αμερικανικό σχέδιο επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη για «μια άμεση και διαρκή κατάπαυση του πυρός για την προστασία των αμάχων από όλες τις πλευρές, για την παροχή ουσιαστικής ανθρωπιστικής βοήθειας και για την ανακούφιση του ανθρωπιστικού πόνου».
Ως εκ τούτου, υποστηρίζει «διπλωματικές προσπάθειες για την εξασφάλιση μιας τέτοιας κατάπαυσης του πυρός σε σχέση με την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων ομήρων».
Οι επικριτές της Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, τονίζουν ότι το κείμενο δεν χρησιμοποιεί ρητά τη λέξη «κάλεσμα» σε κατάπαυση του πυρός.
Εκτιμούν ακόμη πως υπονοεί ότι η κατάπαυση του πυρός εξαρτάται από την απελευθέρωση όλων των ομήρων.
Ως εκ τούτου, πολλοί επισημαίνουν ότι το κείμενο σηματοδοτεί αλλαγή στη στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά όχι ουσιαστική.
Θα περάσει;
Ο Ρώσος αναπληρωτής πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Ντμίτρι Πολιάνσκι, μιλώντας σε δημοσιογράφους την Πέμπτη ανέφερε: «Δεν είμαστε ικανοποιημένοι με οτιδήποτε το οποίο δεν απαιτεί άμεση κατάπαυση του πυρός», κάτι που σημαίνει ότι η Μόσχα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το βέτο της.
Εν τω μεταξύ, κυκλοφορεί «αντίπαλο» σχέδιο ψηφίσματος που είναι πιο σαφές ως προς το αίτημα για άμεση κατάπαυση του πυρός, αλλά δεν έχει προγραμματισθεί να τεθεί σε ψηφοφορία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ισχυρίζονται ότι το σχέδιό τους έχει την υποστήριξη τουλάχιστον των εννέα από τα συνολικά 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, αρκετή για να περάσει, εφόσον κάποιο από τα πέντε βασικά μέλη του δεν ασκήσει το δικαίωμά του στο βέτο.
Ποια η σημασία του
Διπλωματικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να επωφεληθούν επιδεικνύοντας την ηγετική τους ισχύ στον ΟΗΕ και βγαίνοντας από απομόνωση όπου θα εγκλωβίζονταν, εάν συνέχιζαν την απαρέγκλιτη υποστήριξή τους προς το Ισραήλ.
Το σχέδιο επαναλαμβάνει εκκλήσεις για τη ροή βοήθειας με άνοιγμα περισσότερων χερσαίων περασμάτων και με μείωση των περιορισμών στα εμπορεύματα που επιτρέπεται να εισέρχονται στον παλαιστινιακό θύλακο. Επιπλέον, αντιτίθεται στον βίαιο εκτοπισμό Παλαιστινίων, καθώς και στις ουδέτερες ζώνες.
Από την άλλη, εφόσον ψηφιστεί, θα είναι η πρώτη φορά που ο ΟΗΕ καταδικάζει συλλογικά τη Χαμάς ζητώντας ελέγχους στα οικονομικά της.
Επιπλέον, το ψήφισμα σιωπά ως προς τρία επίμαχα ζητήματα. Προτρέπει όλα τα μέρη να συνεργασθούν για την πρόοδο των ερευνών ως προς την ουδετερότητα της υπηρεσίας αρωγής του ΟΗΕ Unrwa, αλλά δεν απαιτεί επιστροφή χρημάτων στον οργανισμό.
Σχετικά με τη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας απλά δίνει στον ειδικό συντονιστή του ΟΗΕ σαφή ρόλο.
Τέλος, στο ψήφισμα δεν υπάρχει αναφορά σε παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δίκαιου.
Τι θα συμβεί εάν απορριφθεί
Ο πρεσβευτής της Γαλλίας στον ΟΗΕ, Νικολά ντε Ριβιέρ, δήλωσε ότι εάν το αμερικανικό κείμενο απορριφθεί, τότε το εναλλακτικό σχέδιο που υποστηρίζουν τα μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και με το οποίο ζητούν άμεση κατάπαυση του πυρός στο Ραμαζάνι «θα έρθει στο τραπέζι και θα τεθεί σε ψηφοφορία».
«Χρειαζόμαστε κατάπαυση του πυρός και μετά συνομιλίες», πρόσθεσε ο Γάλλος διπλωμάτης.
Αναλυτές και διπλωμάτες επισημαίνουν ότι η εκεχειρία επιτυγχάνεται μέσω άμεσων ή έμμεσων διαπραγματεύσεων –είναι σε εξέλιξη στο Κατάρ– και όχι μέσω ψηφισμάτων στον ΟΗΕ.
«Τόσο ο Νετανιάχου όσο και η Χαμάς φαίνεται να επιδιώκουν να παρατείνουν τον πόλεμο», σχολίασε από την πλευρά του ο διεθνής αναλυτής της Jewish News, Τζόταμ Κονφίνο, σε συνέντευξή του στο BBC.
«Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός για να παραμείνει στην εξουσία, ενώ η Χαμάς ελπίζει ότι η διεθνής υποστήριξη προς το Ισραήλ σταδιακά θα εξασθενήσει περισσότερο, κάτι που θα μπορούσε να αναγκάσει τη χώρα να σταματήσει τον πόλεμο», εξήγησε ο ίδιος.
Με πληροφορίες από Reuters, AP, AFP, BBC