Το 2020, έπειτα από τριάντα χρόνια στον ακαδημαϊκό χώρο, ως καθηγήτρια αλλά και πρόεδρος κολεγίων και πανεπιστημίων, ανέλαβε το τιμόνι της National Geographic Society – η πρώτη γυναίκα σε αυτή τη θέση στα 136 χρόνια της ιστορίας του οργανισμού. Εκανε δηλαδή κάτι που λίγες γυναίκες καταφέρνουν: έσπασε τη «γυάλινη οροφή». «Μέσα από την πορεία μου, τόσο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όσο και στη National Geographic Society, γνωρίζω καλά πόσο σημαντικό είναι να διευρυνθεί η εκπροσώπηση των γυναικών. Οταν ξεκίνησα την ακαδημαϊκή καριέρα μου στο Colgate University, ήμουν η πρώτη καθηγήτρια Οικονομικών –και η μοναδική όσο έμεινα εκεί– και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στο συγκεκριμένο τμήμα. Αντίστοιχες καταστάσεις βίωσα στους επόμενους επαγγελματικούς σταθμούς μου και αυτό επηρέασε βαθιά την προσέγγισή μου στην ηγεσία: θεωρώ ως ακρογωνιαίο λίθο της τη συμμετοχικότητα, τη διαρκή προσπάθεια να ενσωματώσεις, τη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη. Αυτό κάνει το National Geographic ως παγκόσμιος μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% σήμερα το προσωπικό και οι εξερευνητές μας είναι γυναίκες. Επιπλέον, το 71% των εξερευνητών που χρηματοδοτούμε δεν είναι πολίτες των ΗΠΑ, με πολλούς από αυτούς να εργάζονται στις χώρες καταγωγής τους», λέει στην «Κ» η 59χρονη Τζιλ Τιφεντχάλερ. Αφορμή για τη συζήτησή μας είναι η παρουσία της στο φετινό Athens Science Festival, που θα πραγματοποιηθεί από τις 16 έως τις 21 Απριλίου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων. Η δική της ομιλία έχει προγραμματιστεί για τις 20 Απριλίου. Τι θα ακούσουν όσοι βρεθούν εκεί; Ιστορίες εξερεύνησης και αλλαγής, που η ίδια υπόσχεται να είναι καθηλωτικές… «Θα εμβαθύνω στο πώς η National Geographic Society οικοδομεί με ποικίλους τρόπους –από ιστορικές αποστολές έως βραβευμένες ταινίες– την κληρονομιά της εξερεύνησής της μέσω της επιστήμης, της αφήγησης και της εκπαίδευσης. Με στόχο πάντα να φωτίσει και να προστατεύσει το “θαύμα” του πλανήτη μας».
– Τι σας οδήγησε στο National Geographic;
– Πάντα επιδίωκα θέσεις σε οργανισμούς που μοιράζονταν τις αξίες μου: αριστεία, αλληλεγγύη, τόλμη, μετασχηματιστική εκπαίδευση, αφοσίωση στην προώθηση σημαντικών σκοπών. Ξέρετε, ενώ το εμπορικό σήμα του National Geographic είναι ευρέως αναγνωρίσιμο, πολλοί ίσως δεν γνωρίζουν τις ρίζες του, την αποστολή του: στόχος μας είναι να χρησιμοποιούμε τη δύναμη της επιστήμης, της εξερεύνησης, της εκπαίδευσης και της αφήγησης για να φωτίσουμε και να προστατεύσουμε τα «θαύματα» του κόσμου μας. Τον υλοποιούμε επενδύοντας στους εξερευνητές. Μέχρι σήμερα, έχουμε δώσει περισσότερες από 15.000 επιχορηγήσεις και στις επτά ηπείρους. Και στην Ελλάδα, σε παθιασμένους εξερευνητές όπως ο Θοδωρής Αναγνωστόπουλος και ο Ηλίας Ψυρούκης.
– Τα παιδικά σας βιώματα συνέβαλαν στην αγάπη σας για τη φύση; Και αν ναι, πώς;
– Μεγάλωσα σε ένα αγρόκτημα στην Αϊόβα. Οι γονείς μου καλλιεργούσαν καλαμπόκι και είχαν μια μικρή επιχείρηση παραγωγής ποπ κορν. Δουλεύοντας μαζί τους απέκτησα μια βαθιά σύνδεση με τη φύση και τη γη, έμαθα την αξία των κύκλων των εποχών, συνειδητοποίησα τη σημασία της βιωσιμότητας. Απέκτησα πολύτιμες γνώσεις για τις γεωργικές πρακτικές και την περιβαλλοντική διαχείριση.
– Διαβάζατε από τότε το National Geographic;
– Θυμάμαι το πρώτο τεύχος του περιοδικού που τράβηξε το ενδιαφέρον μου. Ηταν τον Μάρτιο του 1977 και είχε στο εξώφυλλό του το νεκρικό προσωπείο του φαραώ Τουταγχαμών. Ημουν δεκατριών ετών. Η φαντασία μου φούντωσε! Καταλαβαίνετε, λοιπόν, τι σημαίνει για μένα να είμαι μέρος αυτής της κληρονομιάς – της εξερεύνησης και της γνώσης.
Εμπλέκουμε νέους και κοινότητες μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης, ενισχύουμε ένα παγκόσμιο κίνημα για περι- βαλλοντική δράση για το κλίμα.
– Υπάρχει κάποιος εξερευνητής που σας ενέπνευσε ή σας εμπνέει ιδιαίτερα;
– Πώς να διαλέξω έναν; Δύσκολα μου βάζετε! (γέλια) Θα ανέφερα τον θαλάσσιο οικολόγο Ενρίκ Σάλα, που είναι επικεφαλής του προγράμματος «Pristine Seas» (Παρθένες θάλασσες). Ηγείται μιας μεγάλης ομάδας επιστημόνων, κινηματογραφιστών και ειδικών σε θέματα πολιτικής, και πραγματοποιεί διεθνείς αποστολές με στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για την ανάγκη προστασίας των ωκεανών και της βιοποικιλότητάς τους και μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Σε συνεργασία με κυβερνήσεις και τοπικές κοινότητες, έχει ήδη συμβάλει στη δημιουργία 27 θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών σε όλο τον πλανήτη.
– Ας εστιάσουμε στην κλιματική αλλαγή. Ποια είναι η συμβολή του National Geographic στην ευαισθητοποίηση του κοινού;
– Μέσω της ενημέρωσης για τις συνέπειές της και του διαλόγου για την εξεύρεση λύσεων στις απειλές που συνεπάγεται για τους ωκεανούς, τα εδάφη, την άγρια ζωή, την πολιτιστική κληρονομιά και την ανθρώπινη υγεία. Χρηματοδοτούμε εξερευνητές που μελετούν την κλιματική κρίση, μοιράζονται ιστορίες σχετικά με τις επιπτώσεις της και προτείνουν λύσεις. Εμπλέκουμε νέους και κοινότητες μέσω προγραμμάτων εκπαίδευσης, ενισχύουμε δηλαδή ένα παγκόσμιο κίνημα για περιβαλλοντική διαχείριση και δράση για το κλίμα.
– Ποια συμβουλή θα δίνατε στις γυναίκες που ονειρεύονται μια καριέρα όπως η δική σας, κυρία Τιφεντχάλερ;
– Η θρυλική Αμερικανίδα ωκεανογράφος, θαλάσσια βιολόγος και εξερευνήτρια Σίλβια Ερλ είπε κάποτε: «Σταθείτε μπροστά σε έναν καθρέφτη, κοιτάξτε το είδωλό σας και αναρωτηθείτε τι είστε ικανοί να κάνετε και τι σας ενδιαφέρει πραγματικά. Στη συνέχεια, πάρτε πρωτοβουλία, μην περιμένετε να σας ζητήσει κάποιος άλλος να δράσετε». Αυτό θα έλεγα στα σημερινά κορίτσια: Κυνηγήστε τα όνειρά σας με θάρρος και αυτοπεποίθηση, χωρίς να συγκρίνετε τον εαυτό σας με οποιονδήποτε άλλο.
– Θα είναι η πρώτη σας φορά στην Ελλάδα;
– Ναι. Εχω ταξιδέψει σε περισσότερες από 50 χώρες, αλλά ποτέ στην Ελλάδα. Ανυπομονώ, λοιπόν.
Τα δύο τεύχη που ξεχωρίζω
Τα δύο τεύχη που ξεχωρίζω– Τα πιο αγαπημένα σας τεύχη;
– Του Ιουλίου 2020, με την παρουσίαση (και στις 35 τοπικές εκδόσεις μας, σε 28 γλώσσες) της πιο εκτεταμένης επιστημονικής αποστολής που έγινε ποτέ στο Εβερεστ. Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων και αναρριχητών, με επικεφαλής τους Μπέικερ Πέρι και Τομ Μάθιους, εγκατέστησε πολλούς μετεωρολογικούς σταθμούς οι οποίοι παρέχουν πολύτιμα δεδομένα για την καλύτερη κατανόηση των μακροπρόθεσμων περιβαλλοντικών αλλαγών. Και του Ιουλίου 2023 (φωτογραφία), με την υπέροχη φωτογραφία του Στέφαν Αλβάρεζ στο εξώφυλλό του, που παρουσίαζε την εκπληκτική δουλειά 55 εξερευνητών στις σελίδες του.