Ως πρόεδρος της Κομισιόν ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο κλήθηκε να χειριστεί το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης χρέους. Παρ’ όλα αυτά δεν αισθάνεται ενοχές για την επί μακρόν αποδοχή των ελληνικών στατιστικών στοιχείων και αρνείται ότι ο υψηλός δανεισμός της χώρας μας έβγαζε μάτι. Αποδίδει το πρόβλημα στην αδυναμία της Eurostat να πραγματοποιήσει ουσιαστικό έλεγχο.
Η Γερμανία και η Γαλλία ήταν οι χώρες που αντέδρασαν πρώτες στην προσπάθειά του για ενίσχυση των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς τη δυνατότητα ελέγχου των δημοσιονομικών στοιχείων που παρείχαν οι εθνικές στατιστικές αρχές, λέει στην «Κ». Γιατί όμως;
Αφήνει να εννοηθεί ότι πιθανότατα Βερολίνο και Παρίσι έπρατταν το ίδιο με την Ελλάδα και για αυτό αντιδρούσαν, «είχε ξανασυμβεί άλλωστε αυτό με τη Γερμανία στο παρελθόν». «Ημουν από τους πρώτους που έδρασαν όταν κυκλοφόρησαν οι αρχικές φήμες για πιθανή χειραγώγηση των ελληνικών στατιστικών στοιχείων… Μάθαμε τελικά με τον σκληρότερο τρόπο, ειδικά η Ελλάδα, τι κόστος έχει η απουσία μηχανισμού ελέγχου».
Δηλώνει περήφανος που απέρριψε την πρόταση Σόιμπλε να μας δώσουν λεφτά για να φύγουμε παρά να μας πληρώνουν για να μείνουμε. Οσον αφορά την Αγκελα Μέρκελ, τονίζει πως πάνω από όλα ήταν η καγκελάριος της Γερμανίας, άρα είχε να αντιμετωπίσει τους περιορισμούς του κόμματός της, των κυβερνητικών εταίρων της, της Μπούντεσταγκ και του Συνταγματικού Δικαστηρίου στην Καρλσρούη. «Της μιλούσα στα αγγλικά και της είπα: “Τhe more you delay, the more you pay” (σ.σ. όσο περισσότερο καθυστερείς τόσο περισσότερο πληρώνεις). Κι απάντησε: “Το ξέρω, αλλά πολιτικά δεν μπορώ να το κάνω”».
Αν είχε αποδεχθεί τότε αυτό που ενέκρινε στην αρχή της πανδημίας, την αμοιβαιοποίηση του χρέους, θα ήταν πολύ καλύτερη η κατάσταση, λέει ο Μπαρόζο. «Της το είπα λίγο πριν φύγει από τον θώκο της. “Να, τώρα το δέχθηκα”, μου είπε. “Κρίμα που δεν το έκανες τότε, όταν σου το ζήτησα”, της απάντησα».
Η κυβέρνηση στη χώρα μου κατάλαβε ότι ήταν πολύ καλύτερο να τελειώνει με το πρόγραμμα αντί να στυλώνει τα πόδια, όπως έκανε η Ελλάδα με αυτόν τον υπουργό Οικονομικών (σ.σ. τον Γιάνη Βαρουφάκη).
Τι θα έκανε διαφορετικά αν είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει πίσω στον χρόνο; Θα ήθελε να ξέρει περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας των χρηματαγορών. «Δεν ήξερα πολλά, ούτε όμως η Μέρκελ, ο Σαρκοζί ή ο Παπανδρέου».
«Εκανα το σωστό»
Ούτε όμως οι γκουρού των αγορών καταλάβαιναν πολλά από πολιτική, και ακόμη λιγότερα για την Ε.Ε., για αυτό άλλωστε διαψεύστηκαν όταν προέβλεπαν έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Κατά τα άλλα μπορεί να μην ακούγεται ιδιαίτερα μετριόφρων, όπως παραδέχεται, αλλά με τα εργαλεία που είχε τότε στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί πως «έκανε το σωστό».
«Θα σας πω κάτι που δεν είναι γνωστό: Οταν τελείωσαν τα προγράμματα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, ήθελα να εγγυηθώ στην Ιρλανδία καλύτερους όρους – χαμηλότερα επιτόκια και μακρύτερες ωριμάνσεις. Η Μέρκελ είπε ότι το αποδέχεται αυτό για την Πορτογαλία, όχι όμως για την Ιρλανδία. Γιατί; Επειδή το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ιρλανδίας ήταν υψηλότερο από της Γερμανίας». Της εξήγησε ότι μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών σε όλες τις χώρες που τελούσαν σε πρόγραμμα και τελικά υποχώρησε. Αυτό ακριβώς ήταν κατά τη γνώμη του το βασικό πρόβλημα: ότι η Ολλανδία κι η Γερμανία δεν έβλεπαν αυτά τα ζητήματα με τον ίδιο τρόπο που τα αντιμετώπιζαν η Πορτογαλία και η Ελλάδα.
Σήμερα ελπίζει ότι η τρέχουσα οικονομική σταθερότητα θα διατηρηθεί και συγχαίρει τον ελληνικό λαό και την ηγεσία για τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, που οδήγησαν στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας.
Οταν του ζητάω να αποδώσει τα εύσημα σε έναν Ελληνα πολιτικό για την έξοδο από την κρίση, σκέφτεται αρκετή ώρα. «Ηταν μια διαδικασία εκμάθησης στην ελληνική κοινωνία. Πάρθηκαν πολλές λανθασμένες αποφάσεις που επιδείνωσαν την κατάσταση, η ιδέα του δημοψηφίσματος π.χ. ήταν καταστροφική. Ετσι ο ελληνικός λαός πλήρωσε πολύ βαρύτερο τίμημα σε σχέση με τον πορτογαλικό. Η κυβέρνηση στη χώρα μου κατάλαβε ότι ήταν πολύ καλύτερο να τελειώνει με το πρόγραμμα αντί να στυλώνει τα πόδια, όπως έκανε η Ελλάδα με αυτόν τον υπουργό Οικονομικών (σ.σ. εννοεί τον Βαρουφάκη). Αυτός ο κύριος στοίχισε πολλά δισεκατομμύρια στον ελληνικό λαό».
«Ευγνώμων»
Προτιμάει να μην κατονομάσει λοιπόν έναν Ελληνα πολιτικό, αλλά να μνημονεύσει την υπομονή κι ανθεκτικότητα του ελληνικού λαού, που παρά τις δοκιμασίες και θυσίες διατήρησε ακέραιο το φιλοευρωπαϊκό του φρόνημα. «Ως Ευρωπαίος είμαι ευγνώμων γι’ αυτό». Εχει κρατήσει σημειώσεις κι ελπίζει κάποια στιγμή να βρει τον χρόνο να γράψει ένα βιβλίο για εκείνη την περίοδο. Απελευθερωμένος από τους περιορισμούς της πολιτικής εμπλοκής του, υπόσχεται ότι θα είναι ειλικρινής.