Το κυβερνών συντηρητικό κόμμα της Κροατίας κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις βουλευτικές εκλογές χθες, Τετάρτη, αλλά δεν είναι αρκετές για να σχηματίσει κυβέρνηση, σύμφωνα με σχεδόν πλήρη επίσημα αποτελέσματα.
Η Κροατική Δημοκρατική Ενωση (HDZ) του πρωθυπουργού Αντρέι Πλένκοβιτς κέρδισε 60 έδρες στη συνέλευση των 151 μελών, σύμφωνα με αποτελέσματα από περισσότερο από το 90% των εκλογικών τμημάτων. Στις προηγούμενες εκλογές του 2020 το κόμμα είχε κερδίσει 66 έδρες.
Τις επόμενες ημέρες αναμένονται σκληρές συνομιλίες για σχηματισμό κυβέρνησης.
«Το HDZ κέρδισε για τρίτη συνεχή φορά πειστικά βουλευτικές εκλογές», είπε ο κ. Πλένκοβιτς στους υποστηρικτές του στο Ζάγκρεμπ τα ξημερώματα της Πέμπτης, φέρνοντας το κόμμα του πάνω από τη θεωρούμενη ως φιλορωσική αντιπολίτευση του προέδρου της χώρας Ζόραν Μιλάνοβιτς.
Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα έμεινε τελικά αρκετά πίσω από το HDZ, εκλέγοντας μόνο 42 βουλευτές, σε ένα απογοητευτικό αποτέλεσμα για το κόμμα του κατά τις δημοσκοπήσεις του δημοφιλέστερου πολιτικού της Κροατίας, του κ. Μιλάνοβιτς.
Ο εδώ και οκτώ χρόνια πρωθυπουργός κ. Πλένκοβιτς κατηγορεί τον πρόεδρο για φιλορωσική στάση, μολονότι ο τελευταίος έχει καταδικάσει την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ωστόσο ο κ. Μιλάνοβιτς έχει επικρίνει τη φιλοουκρανική πολιτική της κυβέρνησης, επιδιώκοντας όπως λέει την ουδετερότητα της Κροατίας.
Κρίσιμο πλέον ρόλο θα παίξει το εθνικιστικό δεξιό κόμμα Κίνημα της Πατρίδας, που ήρθε τρίτο και παίρνει 14 έδρες. Ενα υπερσυντηρητικό και ένα κόμμα της πράσινης Αριστεράς κέρδισαν 11 και 10 έδρες αντιστοίχως.
Το HDZ θα αρχίσει να συγκεντρώνει τη νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να σχηματίσει την κυβέρνησή του το πρωί της Πέμπτης, είπε ο κ. Πλένκοβιτς.
Ο αρχηγός του SDP Πέτζα Γκρίμπιν είπε ότι, ενώ τα αποτελέσματα δεν ήταν αυτό που επιθυμούσε το κόμμα, «έδειξαν ότι… ο κόσμος θέλει μια αλλαγή», όπως είπε στα κεντρικά γραφεία του κόμματος στο Ζάγκρεμπ. «Τίποτε δεν έχει τελειώσει», πρόσθεσε, ελπίζοντας σε συνασπισμό της ευρύτερης αντιπολίτευσης κατά της κυβέρνησης.
Ο ρυθμιστής
Αναλυτές θεωρούν ότι το κόμμα Κίνημα της Πατρίδας έχει μια μεγάλη διαπραγματευτική ευκαιρία, η οποία θα μπορούσε να το κάνει ρυθμιστή στον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, αν και ο πολιτικός αναλυτής Τίχομερ Τσίπεκ είπε στο μεγάλο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο Nova TV ότι «θα υπάρξει μια πολύ δύσκολη διαπραγματευτική διαδικασία».
Η συμμετοχή ανήλθε στο 60%, από το 47% κατά την ψηφοφορίας του 2020, και ακολούθησε μια πικρή εκστρατεία μεταξύ του συντηρητικού κ. Πλένκοβιτς και του σοσιαλιστή κ. Μιλάνοβιτς, ο οποίος έκανε εκστρατεία παρά την προειδοποίηση του δικαστηρίου ότι τυχόν ανάδειξή του στην πρωθυπουργία δεν είναι συμβατή με το αξίωμα του προέδρου και θα κηρυχθεί έκπτωτος.
Επ’ αυτού, ο πρωθυπουργός έχει κατηγορήσει τον πρόεδρο ότι παραβιάζει το Σύνταγμα του νεότερου μέλους της Ευρωζώνης, μια ιδιότητα για την οποία δηλώνει υπερήφανος ο κ. Πλένκοβιτς, όπως και για την είσοδο της Κροατίας στη Ζώνη Σένγκεν.
Πηγή: Reuters, The Economist, The Guardian