Οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή που αυξήθηκαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς στη Γάζα τον Οκτώβριο κλιμακώνονται, καθώς οι συγκρούσεις συνεχίζονται και επεκτείνονται σχεδόν επτά μήνες μετά.
Ισραήλ και Ιράν, δύο χώρες με εχθρικές σχέσεις εδώ και δεκαετίες, τις τελευταίες εβδομάδες ξεπέρασαν τις κόκκινες γραμμές με ανταλλαγή άμεσων επιθέσεων, για πρώτη φορά.
Το τι θα επακολουθήσει θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από το εάν με την επίθεση στο ιρανικό έδαφος και συγκεκριμένα στη στρατηγικής σημασίας περιοχή Ισφαχάν, κέντρο του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, το πρωί σήμερα Παρασκευή, το Ισραήλ ολοκληρώνει τα αντίποινά του για την ιρανική επίθεση στις 13 Απριλίου, παρά τις πιέσεις σκληροπυρηνικών Ισραηλινών για πιο «βαριά απάντηση».
Χαρακτηριστική της εσωτερικής διαμάχης που μαίνεται στο Ισραήλ είναι η κόντρα μεταξύ του ακροδεξιού υπουργού Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και του επικεφαλής της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, μετά το χτύπημα στο Ιράν. «Χωλό» το χαρακτήρισε ο πρώτος, με τον δεύτερο να αντιδρά λέγοντας ότι «ποτέ άλλοτε ένας υπουργός στο Συμβούλιο Ασφαλείας δεν έκανε τόσο μεγάλη ζημιά στην ασφάλεια της χώρας, την εικόνα της και τη διεθνή της θέση».
Ο Νετανιάχου πάντως φέρεται να ανταποκρίθηκε, εν μέρει τουλάχιστον, στις εκκλήσεις των συμμάχων του, κυρίως των ΗΠΑ, για αυτοσυγκράτηση προχωρώντας σε περιορισμένης κλίμακας επίθεση.
Οποιοδήποτε χτύπημα μεγαλύτερης κλίμακας, για παράδειγμα εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, που θα συνεπαγόταν θανάτους αμάχων, θα θεωρούνταν πολύ πιο επιθετικό.
Τα βλέμματα πλέον στρέφονται στο Ιράν, που προς το παρόν φαίνεται πως δεν επιδιώκει περαιτέρω κλιμάκωση και υποβαθμίζει το περιστατικό, σε μία προσπάθεια να καθησυχάσει τους εταίρους του στην περιοχή ως προς το ότι δεν απειλείται η περιφερειακή ισχύς του. Ταυτόχρονα, επιδιώκει να κατευνάσει τους σκληροπυρηνικούς πολέμιους του Ισραήλ, κάποιοι εκ των οποίων έχουν ζητήσει στο παρελθόν «καταστροφή του σιωνιστικού καθεστώτος».
Σε αναζήτηση νέων ισορροπιών
Η επίθεση του Ισραήλ εναντίον του Ιράν ήταν ένα «αιχμηρό δώρο γενεθλίων» για τον ανώτατο ηγέτη της χώρας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος γίνεται σήμερα 85 ετών, ανέφεραν διεθνή ΜΜΕ.
Οι Ιρανοί υποβαθμίζουν τη σημασία όσων συνέβησαν, υπογράμμιζαν διεθνείς αναλύσεις, καθώς στην Τεχεράνη δεν «έβλεπαν» ακόμη επίθεση.
Ιρανικά ΜΜΕ δημοσίευσαν φωτογραφίες όπου φαίνονταν μικροσκοπικά drones, πιθανόν σε μία προσπάθεια να προλάβουν αντιδράσεις σκληροπυρηνικών των Φρουρών της Επανάστασης που ενδεχομένως θα ζητούσαν νέα αντίποινα, τα οποία θα αύξαναν τον κίνδυνο ολοκληρωτικού πολέμου. Κάτι το οποίο η Τεχεράνη έχει υποστηρίξει ότι δεν θέλει.
Ο Νετανιάχου επέλεξε μία απάντηση που δεν θα προκαλούσε περισσότερη οργή στους συμμάχους του, οι οποίοι, σύμφωνα με ανεπίσημες αναφορές, τον κατηγορούν πως δεν υπολόγισε σωστά τις κινήσεις του, θέτοντας σε κίνδυνο τις δυνάμεις και τα συμφέροντά τους στην περιοχή.
Σύμφωνα με δημοσίευμα στους ΝΥΤ, χθες Πέμπτη, η Ουάσιγκτον δεν είχε ειδοποιηθεί για το πρόσφατο πλήγμα στο προξενείο της Τεχεράνης στη Δαμασκό, το οποίο το Ισραήλ φέρεται να προετοίμαζε επί δύο μήνες. Επιπλέον, στο δημοσίευμα αναφέρεται πως το Ισραήλ δεν υπολόγισε σωστά τις αντιδράσεις του Ιράν, αυξάνοντας τους κινδύνους στην ήδη αποσταθεροποιημένη περιοχή.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε προτρέψει το Ισραήλ να μην απαντήσει στην ιρανική επίθεση αντιποίνων στο χτύπημα της Δαμασκού, του περασμένου Σαββάτου, και να «πάρει τη νίκη» έπειτα από την επιτυχημένη απώθηση της ιρανικής επιδρομής.
Ωστόσο, πρώην στρατηγοί του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ ζητούσαν ισχυρή απάντηση, ώστε να αποκαταστήσουν, όπως ισχυρίζονταν, την ικανότητα του Ισραήλ να αποτρέπει τους εχθρούς του.
Αλλαξαν οι «κανόνες του παιχνιδιού»
Οι Ισραηλινοί προετοιμάζονταν για την έναρξη των γιορτών του Πάσχα την επόμενη εβδομάδα. Τώρα θα περιμένουν να δουν εάν, πότε και πώς το Ιράν θα αποφασίσει να αντεπιτεθεί.
Οι κυβερνήσεις χωρών της Δύσης και άλλων χωρών, όπως της Αιγύπτου και της, Κίνας έχουν απευθύνει εκκλήσεις τόσο προς το Ιράν όσο και προς το Ισραήλ να δώσουν τέλος στην κλιμάκωση που ξεκίνησε με την πολύνεκρη επίθεση στο ιρανικό διπλωματικό συγκρότημα στη Δαμασκό την 1η Απριλίου.
Ωστόσο, ακόμα και εάν η σημερινή επίθεση σηματοδοτήσει το τέλος αυτής της κρίσης, έχουν δημιουργηθεί προηγούμενα, όπως επισημαίνεται σε διεθνείς αναλύσεις που είδαν το φως λίγες ώρες μετά το χτύπημα. Το Ιράν επιτέθηκε στο Ισραήλ σε αντίποινα και το Ισραήλ ανταπάντησε αναλόγως.
Οι κινήσεις αυτές σηματοδοτούν αλλαγή στους «κανόνες του παιχνιδιού» της μακροχρόνιας σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ και του μυστικού πολέμου μεταξύ των δύο χωρών, ο οποίος πλέον βγαίνει από τη «σκιά».
Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι είχε προειδοποιήσει ότι ακόμη και η «πιο μικρή εισβολή» από το Ισραήλ θα έφερνε «μαζική και σκληρή» απάντηση.
Η Τεχεράνη ισχυρίζεται ότι το παλιό της δόγμα περί «στρατηγικής υπομονής», δηλαδή η δυνατότητά της να απαντά μόνο όταν περιουσιακά στοιχεία και αξιωματούχοι της δέχονται επίθεση, έχει λήξει.
Πλέον έχει περάσει στη φάση της «στρατηγικής αποτροπής», δηλαδή βρίσκεται σε διαρκή ετοιμότητα να αντεπιτεθεί σκληρά και άμεσα. Κάτι που εκ των πραγμάτων εκτιμάται ότι σηματοδοτεί αναβάθμιση της απειλής ενός περιφερειακού πολέμου.
Προς το παρόν, η Τεχεράνη ανακοίνωσε ότι «δεν έχει σχέδιο για άμεσα αντίποινα κατά του Ισραήλ». Ωστόσο, η περιοχή ήδη θεωρείται αχαρτογράφητη.
Ο Τζόναθαν Κονρίκους, πρώην εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, ανέφερε σε μήνυμά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Το Ιράν επιδιώκει να επιστρέψει στη σκιά και υποβαθμίζει το ισραηλινό χτύπημα στη στρατηγική πόλη Ισφαχάν, αλλά νομίζω ότι έχουν πάρει το μήνυμα: το Ισραήλ μπορεί να διεισδύσει στην ιρανική άμυνα και να χτυπήσει όπου θέλει».
Το «πόκερ» του Νετανιάχου
Η εικόνα εξακολουθεί να είναι «αρκετά θολή» και πολλοί σε όλη την περιοχή «ξυπνούν με πραγματικό φόβο, δήλωσε ο πρώην πρεσβευτής της Βρετανίας στον Λίβανο, Τομ Φλέτσερ, μιλώντας στο BBC νωρίτερα σήμερα Παρασκευή.
«Αυτό είναι ένα σημάδι ότι το Ισραήλ σκοπεύει να συνεχίσει το παιχνίδι υψηλού πονταρίσματος πόκερ με το Ιράν», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι διπλωμάτες σε όλη την περιοχή, καθώς και στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, «θα ψάξουν όλοι να βρουν τρόπους να το υποβαθμίσουν».
«Δεν ξέρουμε τον βαθμό της κλιμάκωσης προς το παρόν», ανέφερε ο Βρετανός διπλωμάτης επισημαίνοντας ωστόσο ότι «σε όλα αυτά υπάρχει πάντα ο κίνδυνος λανθασμένου υπολογισμού».