Από μια κλωστή κρέμονται οι ισορροπίες στη Μέση Ανατολή παρά τη διαφαινόμενη διακοπή μέχρι νεωτέρας στον πόλεμο των αντιποίνων Ισραήλ – Ιράν. Σε συνομιλία με την «Κ», ο ανώτερος αναλυτής για τη Μέση Ανατολή στη Rane (Stratfor) Ράιαν Μπολ τονίζει ότι, παρά τους κινδύνους ακόμη και για τον ίδιο τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, η κόντρα με το Ιράν προς στιγμήν ωφέλησε τον Νετανιάχου στο μέτωπο της Γάζας. Ο αναλυτής και συγγραφέας με έδρα το Οστιν του Τέξας εκφράζει την εκτίμηση ότι μια συνολική αναμέτρηση με το Ιράν ξεφεύγει από τις δυνατότητες του Ισραήλ, το οποίο αντ’ αυτού επιδιώκει να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας στον νότιο Λίβανο. Οσο για το Ιράν, ο ίδιος θεωρεί ότι η Τεχεράνη δεν επιθυμεί έναν γενικό πόλεμο στην περιοχή, αλλά θα βασιστεί ξανά στο δίκτυο των πληρεξουσίων για να πιέσει το Ισραήλ.
– Ποια είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται πλέον στην αντιπαράθεση Ισραήλ – Ιράν; Εχει κλείσει για την ώρα το κεφάλαιο ή μπορεί να δούμε μια σειρά ανταλλαγής –ελεγχόμενων έστω– επιθέσεων; Χωρίς να παραγνωρίζει κανείς ότι και το δεύτερο σενάριο ενέχει σοβαρά ρίσκα.
– Η σύγκρουση των αντιποίνων έχει τελειώσει, προς το παρόν. Και οι δύο πλευρές έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να αποκλιμακώσουν και να γυρίσουν σελίδα. Ωστόσο, οι Ισραηλινοί μπορεί να κλιμακώσουν εκ νέου με κάποιο κρυφό χτύπημα –σε στόχους που συνδέονται με το Ιράν στη Συρία, στο Ιράκ ή στον Λίβανο–, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να προκαλέσει νέα αντίποινα από το Ιράν και επανάληψη της κρίσης που είδαμε τις τελευταίες εβδομάδες.
– Θεωρείτε ότι ο Νετανιάχου χρησιμοποίησε τη σύγκρουση με το Ιράν ώστε να επωφεληθεί στο σκέλος της στρατιωτικής επιχείρησης στη Γάζα; Είτε εκ προθέσεως είτε εκ του αποτελέσματος.
– Βασικά, σε μεγάλο βαθμό, η αντιπαράθεση με το Ιράν αποσπά την προσοχή της κυβέρνησης Νετανιάχου και τη θέτει υπό πίεση ανάμεσα σε εκείνους που υποστηρίζουν πιο αυστηρά μέτρα για την αποτροπή του Ιράν –όπως οι Γκαντζ και Γκάλαντ– και στον ίδιο τον Νετανιάχου, ο οποίος θεωρεί την πολιτική του επιβίωση συνδεδεμένη με την επιτυχία στη Γάζα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι –αποφεύγοντας μια μεγάλη επίθεση στο Ιράν– ο Νετανιάχου βοήθησε στη μείωση της έντασης με τις ΗΠΑ, σε μια επιλογή η οποία του αγόρασε κάποια περιορισμένη καλή θέληση στην Ουάσιγκτον και εμπόδισε τις ΗΠΑ να μπλοκάρουν απροκάλυπτα μια επιχείρηση στη Ράφα.
– Το Ισραήλ φαίνεται να έχει την άποψη ότι –προκειμένου να επιτύχει σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή– θα πρέπει να αναμετρηθεί μια και καλή με το Ιράν και τους πληρεξουσίους της Τεχεράνης. Πόσο πιθανό και ρεαλιστικό είναι ένα συνολικό «ξεκαθάρισμα» στη Μέση Ανατολή, με σημείο αναφοράς την 7η Οκτωβρίου;
– Είναι εξαιρετικά απίθανο. Οι Ισραηλινοί από μόνοι τους δεν έχουν τη στρατιωτική ισχύ για να κάνουν πολύ περισσότερα από το να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν ουδέτερα σημεία κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του – μια ζώνη ασφαλείας στον νότιο Λίβανο, αντί μια ολοκληρωτική καταστροφή της Χεζμπολάχ, είναι ένας βασικός στρατιωτικός στόχος. Πέρα από αυτό, στοχεύουν να δημιουργήσουν νέους τύπους αποτροπής εναντίον του Ιράν και των πληρεξουσίων του, επεκτείνοντας το γεωγραφικό εύρος του κρυφού πολέμου τους (τώρα στο ίδιο το Ιράν με κατάφωρο τρόπο). Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να κάνει το Ισραήλ, και ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση θα δυσκολευτεί να εφαρμόσει πλήρως τη συγκεκριμένη στρατηγική στο άμεσο μέλλον.
– Καταλαβαίνετε ποιοι είναι πρακτικά οι στόχοι του Ιράν; Αρκείται στο να διατηρεί μια ελεγχόμενη αστάθεια στην περιοχή ασκώντας πίεση στο Ισραήλ; Ή υπάρχει κάποιος απώτερος σκοπός;
– Το Ιράν ελπίζει να συνεχίσει μια εκστρατεία αλληλεγγύης –κυρίως μέσω των πληρεξουσίων του– για λογαριασμό των Παλαιστινίων, τόσο για εσωτερικούς όσο και για διεθνείς πολιτικούς σκοπούς. Θέλει επίσης να αναδιαμορφώσει τη σχέση του με το Ισραήλ για να αποτρέψει την ισραηλινή μυστική δράση εναντίον του χωρίς να πυροδοτήσει έναν γενικό πόλεμο – μια δύσκολη ισορροπία την οποία κάπως κατάφερε να επιτύχει μέσω της άμεσης επίθεσης στο Ισραήλ. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το Ιράν μπορεί να επαναλάβει αυτό το επεισόδιο στο μέλλον. Στο μεταξύ, το Ιράν φαίνεται έτοιμο να επιστρέψει στη στρατηγική των πληρεξουσίων στην περιοχή, βασιζόμενο σε αυτούς για να πιέσει το Ισραήλ –και τις ΗΠΑ–, ώστε να παραμείνει στο προσκήνιο.