«Ο φόβος τον άναβε». Ισως αυτή η μαρτυρία θύματος σεξουαλικής κακοποίησης από τον Χάρβεϊ Γουάινστιν συμπυκνώνει όσα βίωσαν δεκάδες γυναίκες στα χέρια του άλλοτε παντοδύναμου χολιγουντιανού παραγωγού. «Ηταν σαν τον κυνηγό με το άγριο θήραμα»…
Εχουν περάσει εξίμισι χρόνια από τον Οκτώβριο του 2017, οπότε και οι New York Times και, στη συνέχεια, ο New Yorker αποκάλυψαν την προσφυγή γυναικών εναντίον του Χάρβεϊ Γουάινστιν για διάφορες μορφές σεξουαλικής βίας εναντίον τους. Ηταν οι απαρχές του επιτέλους απελευθερωμένου από τον φόβο των αντιποίνων #MeToo. Με σημαία τη γενναιότητα αυτών των γυναικών, εκατοντάδες άλλες σε όλο τον πλανήτη άρχισαν να μιλούν δημοσίως για όσα πίσω από σφραγισμένες διά της βίας πόρτες υπέστησαν από άνδρες με παντός είδους εξουσία.
Ο φόβος τον άναβε. Ηταν σαν τον κυνηγό με το άγριο θήραμα…
Και σήμερα, έπειτα από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Νέας Υόρκης περί «κακοδικίας», ορισμένα από τα θύματα του εκπεσόντος και φυλακισμένου παραγωγού –οι ταινίες του οποίου έχουν κερδίσει περισσότερες από 300 υποψηφιότητες για Οσκαρ– θα αναγκαστούν, κατά τα φαινόμενα, να βιώσουν και πάλι τον ίδιο πόνο, επανακαταθέτοντας εναντίον του Χάρβεϊ Γουάινστιν.
«Δύσκολη ημέρα για τα θύματα» δήλωσε η ηθοποιός Ασλι Τζουντ, που παραδέχεται πως η είδηση την αναστάτωσε, για να συμπληρώσει μιλώντας στο BBC: «Εμείς, όμως, ζούμε τη δική μας αλήθεια». Πρόκειται για την ηθοποιό που πρώτη κατήγγειλε τον Χάρβεϊ Γουάινστιν και ανήκει στην ομάδα Silence Breakers, η οποία αποτελείται από θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης.
«Η απόφαση είναι μια φρικτή υπενθύμιση πως τα θύματα σεξουαλικών επιθέσεων δεν βρίσκουν δικαίωση», κατήγγειλε η Κάθριν Κένταλ, η οποία ήταν άλλο ένα θύμα που ο άλλοτε βασιλιάς του Χόλιγουντ κυνηγούσε γυμνός σε άλλο ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Εξάλλου, αυτό ήταν το μοτίβο του.
Δεν ήταν η μόνη. Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει καταγγελίες που επιβεβαιώνουν ότι ο Γουάινστιν έκανε ό,τι μπορούσε για να φέρεται με χυδαίο και κακοποιητικό τρόπο στις γυναίκες που τον περιέβαλλαν, πιθανόν εξαρτιόνταν από εκείνον και οπωσδήποτε εκείνος είχε βάλει στο μάτι, γιατί… μπορούσε. Η «Κ» ανατρέχει σε ορισμένες από τις χαρακτηριστικές μαρτυρίες θυμάτων του παραγωγού, ξεκινώντας από εκείνες που αφορά η απόφαση του δικαστηρίου της Νέας Υόρκης για επανάληψη της δίκης.
Η επανάληψη των στιγμών φρίκης
Η Μίμι Χάλεϊ, βοηθός παραγωγών, που θα κληθεί να επανακαταθέσει, κατηγόρησε τον Γουάινστιν ότι την είχε εξαναγκάσει σε στοματικό σεξ στο διαμέρισμά του στο Σόχο, στις 10 Ιουλίου 2006, όπως έχει γράψει η Washington Post. «Με κράτησε διά της βίας στο κρεβάτι και με πίεζε στο στόμα. Είχα περίοδο. Φορούσα ταμπόν. Του έλεγα διαρκώς “όχι”. Κόντευα να πεθάνω», ήταν τα λόγια της στην κατάθεσή της. Η συνήγορός της λέει σήμερα ότι σκέφτεται σοβαρά το γεγονός να επανακαταθέσει, παρότι θα είναι μια τραυματική εμπειρία για την ίδια. Ωστόσο, όπως λέγεται, η αλήθεια πρέπει να ακουστεί ξανά και ξανά.
Ο βιασμός δεν είναι μόνον η στιγμή της διείσδυσης. Κρατάει για πάντα.
Η ηθοποιός Τζέσικα Μαν είναι άλλη μία περίπτωση μάρτυρος (με κάθε σημασία της λέξης) στην υπόθεση Γουάινστιν, που θα κληθεί, όπως όλα δείχνουν, να επανακαταθέσει. Η φράση που ξεχώρισε από την τότε τριήμερη κατάθεσή της, το 2020, ήταν αυτή: «Ο βιασμός δεν είναι μόνον η στιγμή της διείσδυσης. Κρατάει για πάντα». Η ευλογία από τον Θεό, όπως έχει πει η ίδια για την πρώτη γνωριμία της με τον παραγωγό, κατέληξε σε εφιάλτη. Της ζήτησε μασάζ, την εξανάγκασε σε στοματικό σεξ, εκείνη είχε προσποιηθεί οργασμό για να τελειώνει. Οπως είπε, τον είχε λυπηθεί για το σώμα του, όπως τον είχε δει γυμνό. Ηταν η πρώτη τους συνάντηση. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η Τζέσικα Μαν βρέθηκε, με κάποια από τις ευφάνταστες προφάσεις του Γουάινστιν, σε δωμάτιο ξενοδοχείου μαζί του. Εκείνη τη φορά, όμως, το πράγμα έγινε ακόμα πιο άγριο: τη βίασε κλειδώνοντάς τη στο δωμάτιο και αναγκάζοντάς τη να γδυθεί. Εχασε κάθε της δύναμη και… παραδόθηκε.
Οι μαρτυρίες που «έκαψαν» τον εκπεσόντα βασιλιά του Χόλιγουντ
Η Αντζελίνα Τζολί, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, δήλωσε δημοσίως σε ρεπορτάζ των New York Times ότι ο Χάρβεϊ Γουάινστιν είχε προβεί σε απρεπείς χειρονομίες, λίγο πριν από την πρεμιέρα του «Ακολουθώντας την καρδιά», το 1998. «Είχα μια κακή εμπειρία με τον Χάρβεϊ Γουάινστιν στα νιάτα μου και, ως αποτέλεσμα, επέλεξα να μη ξανασυνεργαστώ μαζί του και να προειδοποιήσω όσους κάθε φορά επρόκειτο να το κάνουν. Αυτή η συμπεριφορά προς τις γυναίκες σε οποιονδήποτε τομέα, σε οποιαδήποτε χώρα, είναι απαράδεκτη», είχε δηλώσει στη νεοϋρκέζικη εφημερίδα.
Ο Χάρβεϊ Γουάινστιν, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, κατά τη συνήθη πρακτική του, όπως προκύπτει από πλείστες όσες μαρτυρίες, είχε καλέσει σε σουίτα ξενοδοχείου και την Γκουίνεθ Πάλτροου, αφότου η ηθοποιός είχε επιλεγεί για να πρωταγωνιστήσει σε διασκευή του μυθιστορήματος της Τζέιν Οστεν «Emma». Της πρότεινε, κατά τα ειωθότα του, να του κάνει μασάζ, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Φοβόταν, για αρκετά χρόνια μετά, να μιλήσει. «Ημουν παιδί», ανέφερε στο ίδιο ρεπορτάζ. Εξάλλου, ήταν μόλις 22 ετών. Χρόνια μετά, αποφάσισε να μιλήσει, να συνταχθεί με τις φωνές που εξαπέλυαν δριμύ «κατηγορώ» εναντίον ενός ανθρώπου που έχει εκμεταλλευθεί με κάθε τρόπο, όπως όλα δείχνουν, την εξουσία και την επιρροή του αλλά και τον φόβο των νεαρών ή μη γυναικών, που ως έναν βαθμό εξαρτιόνταν από το «ναι» και το «όχι» του.
Η Μίρα Σορβίνο έχει συμμετάσχει πολλάκις στο παρελθόν σε ταινίες παραγωγής του Χάρβεϊ Γουάινστιν. Οταν βρέθηκε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ του Τορόντο το 1995 για την προώθηση της ταινίας «Ακαταμάχητη Αφροδίτη» του Γούντι Αλεν, που της απέφερε το Οσκαρ, και πάλι σε δωμάτιο ξενοδοχείου, ο παραγωγός άρχισε να της «κολλάει», κυνηγώντας τη μάλιστα γύρω γύρω στη σουίτα. Κατάφερε να του ξεφύγει λέγοντας ότι η θρησκεία της δεν της επιτρέπει να πηγαίνει με παντρεμένους άνδρες – ο Γουάινστιν εκείνη την περίοδο ήταν σύζυγος της Ιβι Τσίλτον, άλλοτε βοηθού του. Ο κακοποιητής παραγωγός, όμως, δεν σταμάτησε εκεί. Αργότερα, στη Νέα Υόρκη, της τηλεφώνησε για να της πει ότι έχει ευφάνταστες ιδέες προώθησης της ταινίας και έπρεπε να τα πουν από κοντά. Εκείνος επέμενε να βρεθούν στο σπίτι της, εκείνη τρόμαξε, οπότε τηλεφώνησε σε έναν φίλο της για να σπεύσει στο διαμέρισμα παριστάνοντας τον σύντροφό της, κάτι που αποκαρδίωσε τον επίδοξο βιαστή, όπως αφηγήθηκε η ίδια στον New Yorker. Επειτα από αυτό, η Μίρα Σορβίνο είπε ότι η καριέρα της είχε αρχίσει για καιρό να παίρνει την κατιούσα.
«Θα κάνεις λάθος αν μου αντισταθείς», φέρεται να έλεγε σε θύματά του ο Χάρβεϊ Γουάινστιν.
Η Ροζάνα Αρκέτ, που είχε πρωταγωνιστήσει με τη Μαντόνα στο «Ψάχνοντας Απεγνωσμένα τη Σούζαν» το 1985, βρέθηκε επίσης σε δωμάτιο ξενοδοχείου με τον Χάρβεϊ Γουάινστιν. Η πρόφαση ήταν η παράδοση ενός σεναρίου. Οπως έχουν γράψει οι New York Times, η Αρκέτ είπε ότι εκείνος τράβηξε το χέρι της προς τον καβάλο του. «Θα κάνεις λάθος αν μου αντισταθείς», φέρεται να της είχε πει. «Δεν θα γίνω ποτέ ένα από αυτά τα κορίτσια», του είπε φεύγοντας. Εκτοτε, έκανε παν δυνατόν για να μην πέσει πάνω του κατά τη διάρκεια της καριέρας της, αναγκαζόμενη να κρύβεται ακόμα και στα γυρίσματα του «Pulp Fiction» του Κουέντιν Ταραντίνο.
Η φράση με την οποία ανοίγει το παρόν ρεπορτάζ ανήκει στην Εμά ντε Κον, Γαλλίδα ηθοποιό που είχε γνωρίσει τον Γουάινστιν στο Φεστιβάλ των Καννών και λίγους μήνες αργότερα την είχε προσκαλέσει για μεσημεριανό γεύμα στο ξενοδοχείο Ritz στο Παρίσι. «Σκοπός» της συνάντησης ήταν μία ταινία βασισμένη σε βιβλίο –«δεν θυμάμαι τον τίτλο, το έχω στο δωμάτιό μου»– και ο παραγωγός προόριζε την Εμά ντε Κον για τον κεντρικό ρόλο. Την έπεισε να ανεβούν στο δωμάτιό του για να της δώσει το βιβλίο και, ενώ εκείνη έκανε ένα τηλεφώνημα, εκείνος έκανε ντους και βγήκε από το μπάνιο σε… έτοιμη κατάσταση. Κατάφερε τελικά να του ξεφύγει. «Δεν ξέρω πώς θα μπορούσε μια πιο ευάλωτη από μένα γυναίκα να αντιδράσει σε κάτι τέτοιο», έχει πει στον New Yorker.
Η Λουσία Εβανς, όμως, δεν τα είχε καταφέρει. Σε συνάντηση, μέρα μεσημέρι, στα γραφεία της Miramax στην Τραϊμπέκα, το 2004, ο Χάρβεϊ Γουάινστιν, αφού, κατά τη μαρτυρία της, της είχε τάξει λαγούς με πετραχήλια για συμμετοχές σε ταινίες, κατέβασε το παντελόνι του και την ανάγκασε σε στοματικό σεξ. Παρά την άρνησή της, την πίεσε πολύ –«ήταν εύσωμος και δυνατός»– κι εκείνη ενέδωσε. Αυτή την υποχώρησή της την κουβαλάει ακόμη ως βάρος. «Αυτό είναι το πιο φρικτό απ’ όλα, και γι’ αυτό μπόρεσε να τα κάνει αυτά για τόσον καιρό σε τόσο πολλές γυναίκες: υποχωρούσαν και μετά αισθάνονταν ότι είναι δικό τους λάθος», όπως έχει δηλώσει στο ίδιο δημοσίευμα, συμπληρώνοντας τις διατροφικές διαταραχές που υφίστατο έκτοτε. Εξάλλου, ο Χάρβεϊ Γουάινστιν της είχε ήδη πει ότι, ειδικά για έναν ρόλο, θα έπρεπε να χάσει κιλά.
Αυτό είναι το πιο φρικτό απ’ όλα, και γι’ αυτό μπόρεσε να τα κάνει αυτά για τόσον καιρό σε τόσο πολλές γυναίκες: υποχωρούσαν και μετά αισθάνονταν ότι είναι δικό τους λάθος.
Το ίδιο συνέβη και στην 21 ετών ιταλικής καταγωγής ηθοποιό Ασια Αρτζέντο. Το 1997, πιστεύοντας ότι θα παρευρεθεί σε πάρτι της Miramax σε ξενοδοχείο της γαλλικής Ριβιέρας, βρέθηκε ξάφνου μόνη σε ένα άδειο δωμάτιο με τον παραγωγό. Προσπαθώντας αρχικά να την πείσει να του κάνει μασάζ, εκείνη εντελώς απρόθυμα δέχθηκε και εκείνος και πάλι… άναψε. Την ανάγκασε και πάλι σε στοματικό σεξ, παρότι εκείνη αρνήθηκε επανειλημμένως. «Ηταν ένας εφιάλτης, με τον οποίον ακόμα προσπαθώ να συνθηκολογήσω», έχει πει η ίδια στον New Yorker.
Αυτό που συνέβη αργότερα, όμως, ήταν ακόμα πιο χειριστικό εκ μέρους του Χάρβεϊ Γουάινστιν. Επέμενε να της τηλεφωνεί, να της κάνει πανάκριβα δώρα, να τη γνωρίζει στον στενό του κύκλο, παρουσιάζοντας την Ασια Αρζέντο ως φίλη του. Η ίδια γνώριζε από ένα σημείο και μετά ότι αυτή η επαφή που είχαν αργότερα θα μείωνε την αξιοπιστία της ως μάρτυρα κατηγορίας εναντίον του. Ενιωθε, όμως, εγκλωβισμένη. Ιδίως όταν ο παραγωγός προσφέρθηκε να της πληρώσει νταντά για το παιδί που έφερε μόνη της στον κόσμο.
Η Βρετανίδα Σόφι Ντιξ δεν πρόλαβε ποτέ να περάσει το κατώφλι της κινηματογραφικής καριέρας ως ηθοποιός. Περνώντας το κατώφλι του δωματίου του ξενοδοχείου όπου έμενε στο Λονδίνο ο Χάρβεϊ Γουάινστιν, προκειμένου να δουν, όπως της είχε πει, κάποια αμοντάριστα πλάνα από τα γυρίσματα της ημέρας, έζησε «το πιο οδυνηρό συμβάν της ζωής της». Επρόκειτο για ταινία, όπου πρωταγωνιστής ήταν ο Κόλιν Φερθ και το περιστατικό συνέβη έπειτα από ένα δείπνο με συντελεστές της ταινίας «όπου ο Γουάινστιν φρόντιζε το κρασί να ρέει άφθονο». Κολακευμένη η ίδια με την πρόσκληση σε αυτό το δείπνο, αφελώς, όπως είπε, δέχθηκε να ανεβεί στο δωμάτιό του. Με το που μπήκε η τότε 22χρονη ηθοποιός, εκείνος την έριξε στο κρεβάτι και άρχισε να της βγάζει τα ρούχα διά της βίας, προσπαθώντας να τη βιάσει, όπως είχε περιγράψει η ίδια στον Guardian. Η ίδια είπε ότι κατάφερε να κλειστεί στο μπάνιο και, αφού άνοιξε την πόρτα λίγη ώρα μετά, τον είδε μπροστά της να αυνανίζεται.
«Επειτα από αυτό, έμεινα στο κρεβάτι έξι μήνες. Σκέφτηκα ότι, αν είναι έτσι το να είσαι ηθοποιός, δεν το θέλω». Αποφάσισε να ακολουθήσει τη συγγραφή σεναρίων, κάνοντας μόνον ελάχιστες εμφανίσεις στην τηλεόραση. Δήλωσε, στο ίδιο ρεπορτάζ, ότι «οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην ταινία ήταν υπέροχοι, οι φίλοι μου και η οικογένειά μου ήταν καταπληκτικοί και πολύ συμπονετικοί [σ.σ. αφού τους είχε πει τι είχε συμβεί], αλλά οι άνθρωποι στη βιομηχανία του θεάματος δεν ήθελαν να μάθουν γι’ αυτό, δεν ήθελαν να ακούσουν».
Επειτα από αυτό, έμεινα στο κρεβάτι έξι μήνες. Σκέφτηκα ότι, αν είναι έτσι το να είσαι ηθοποιός, δεν το θέλω.
Και η Ασλι Τζουντ, το 1997, βρέθηκε σε ξενοδοχείο του Μπέβερλι Χιλς με τον Χάρβεϊ Γουάινστιν, έπειτα από γυρίσματα του θρίλερ «Τα φιλιά που σκοτώνουν». Οπως πάντα, της άνοιξε φορώντας μπουρνούζι, ζητώντας της να τον βλέπει όσο εκείνος κάνει ντουζ. Και πάλι της είχε προτείνει να του κάνει μασάζ, αλλά εκείνη αρνήθηκε επίμονα. Το μόνο που σκεφτόταν εκείνη τη στιγμή, όπως είχε πει η ίδια στους New York Times, ήταν «πώς μπορώ να φύγω από εδώ μέσα χωρίς αργότερα να με κάνει πέρα ο Χάρβεϊ Γουάινστιν», επιβεβαιώνοντας ακόμα μία φορά τη δύναμη του πανίσχυρου παραγωγού, ο οποίος εκμεταλλευόταν αυτή την εξουσία για να απειλεί, να εκβιάζει και, εντέλει, να κακοποιεί με διάφορους τρόπους τα θύματά του.
«Συχνά, τα θύματα λέμε πως η προδοσία και το ηθικό τραύμα που υφιστάμεθα εντός του συστήματος είναι χειρότερα από τη σεξουαλική επίθεση που βιώσαμε στο σώμα μας», είναι τα λόγια της Ασλι Τζουντ σήμερα.
Κεντρική φωτογραφία: @Shutterstock