Ηταν Μάιος του 2002, όταν το αντιτορπιλικό «Qingdao» απέπλευσε από την ανατολική Κίνα συνοδευόμενο από το πλοίο εφοδιασμού «Taicang», με αποστολή να κάνει κάτι που δεν είχε ξαναγίνει έως τότε από πλοίο του κινεζικού πολεμικού ναυτικού: τον γύρο του κόσμου.
Η κινεζική πλευρά (βλ. σχετικά δημοσιεύματα του 2002 στην People’s Daily) είχε επιλέξει να διαφημίσει εκείνο το ταξίδι ως «ορόσημο» στην ανάπτυξη της δικής της ναυτικής ισχύος. «Από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο του 2002, ένας στολίσκος αποτελούμενος από το αντιτορπιλικό Qingdao και το πλοίο ανεφοδιασμού Taicang ολοκλήρωσε το πρώτο παγκόσμιο ταξίδι (σ.σ. πλοίων του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας) και επισκέφθηκε 10 χώρες», σημείωνε σε παλαιότερη ανακοίνωση (του 2009) η κινεζική κυβέρνηση.
Ξένοι παρατηρητές θυμούνται, ωστόσο, εκείνα τα γεγονότα του 2002 κάπως… διαφορετικά.
Επικαλούμενοι ως πηγή όσα αναφέρονται στο βιβλίο «Protecting China’s Interests Overseas: Securitization and Foreign Policy» του ακαδημαϊκού Αντρέα Γκισέλι (SIRPA-Fudan University), οι Πρασάντ Χόσουρ Σούχας (Clarkson University) και Κρίστοφερ Κόλεϊ (U.S. Air War College) γράφουν στον αμερικανικό ιστοχώρο War on the Rocks ότι το αντιτορπιλικό «Qingdao» είχε μείνει από μηχανή κατά τη διάρκεια εκείνου του ταξιδιού το 2002 και ότι η κινεζική πλευρά είχε αναγκαστεί να φέρει εσπευσμένα από αέρος Γερμανούς τεχνικούς για να επιδιορθώσουν τη βλάβη.
Κινεζική γιγάντωση
Σε κάθε περίπτωση, ακριβώς 22 χρόνια μετά (Μάιος 2002-Μάιος 2024), το κινεζικό πολεμικό ναυτικό έχει πια γιγαντωθεί. Σύμφωνα με όσα ανέφερε σε περσινή έκθεσή του το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας (βλ. «Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China-2023»), το Ναυτικό του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (People’s Liberation Army Navy-PLAN) είναι πια το μεγαλύτερο στον κόσμο, με 370 πλοία και υποβρύχια τα οποία αναμένεται να έχουν γίνει 435 έως το 2030.
Υπάρχουν, ωστόσο, δυνάμεις που όντως ανησυχούν, παρατηρώντας αυτήν την εν εξελίξει κινεζική γιγάντωση:
- η Ταϊβάν (υπό τον «φόβο» μιας διαχρονικά επαπειλούμενης κινεζικής απόβασης),
- οι ΗΠΑ (που, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, παραμένουν κυρίως προσανατολισμένες όχι στη Ρωσία αλλά στις κινεζικές «προκλήσεις» και «απειλές», οι οποίες είχαν άλλωστε την «τιμητική» τους ως δεδηλωμένη προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον και στην πιο πρόσφατη αμερικανική Εθνική Αμυντική Στρατηγική National Defense Strategy-NDS του 2022),
- όσοι γείτονες «συγκρούονται» με την Κίνα για τις διαφιλονικούμενες ζώνες κυριαρχίας και αποκλειστικής οικονομικής δραστηριότητας στη Νότια Σινική Θάλασσα,
- αλλά και η Ινδία, η οποία έχει όμως ήδη ξεπεράσει την Κίνα σε πληθυσμό και ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.
«Το Νέο Δελχί είναι αποφασισμένο να κάνει την Ινδία ναυτική δύναμη παγκόσμιας κλάσης», σημειώνει σε ανάλυσή του ο ιστοχώρος Gzero, με φόντο τις κινήσεις που έχουν πράγματι πυκνώσει εκ μέρους των Ινδών στη σκακιέρα της Νότιας Σινικής Θάλασσας το τελευταίο διάστημα.
Σημειώνεται ότι μέσα στον μήνα Μάιο, ινδικά πολεμικά πλοία (εν προκειμένω τα INS Delhi, INS Shakti και INS Kiltan) «έδεσαν» σε Σιγκαπούρη, Βιετνάμ, Μαλαισία και Φιλιππίνες, υπενθυμίζοντας έτσι στο Πεκίνο ότι ο Ινδο-Ειρηνικός είναι και… ινδικός.
«Η Νοτιοανατολική Ασία καλωσορίζει την παρουσία της Ινδίας “με ανοιχτές αγκάλες”, ως μέσο αντιστάθμισης της αυξανόμενης κινεζικής διεκδικητικότητας», αναφέρει σε ανάλυσή του ο ιστοχώρος South China Morning Post-SCMP, επικαλούμενος όμως πηγές προερχόμενες από την Ινδία.
Towards further strengthening the longstanding friendship & maritime cooperation, #IndianNavy ships #INSDelhi, #INSShakti & #INSKiltan arrived at Manila, Philippines, #19May 24. The ships were accorded a warm welcome by the @Philippine_Navy.
The visit is part of Op Deployment of… pic.twitter.com/hV14DzryEh— SpokespersonNavy (@indiannavy) May 20, 2024
«Η Ινδία προσπαθεί να οικοδομήσει ισχυρότερους δεσμούς με εταίρους στη νοτιοανατολική Ασία, πολλοί από τους οποίους έχουν τις ίδιες ή παρόμοιες ανησυχίες αναφορικά με τις εδαφικές βλέψεις της Κίνας», σημειώνει στη δική του ανάλυση ο ιστοχώρος Gzero.
Υπενθυμίζεται ότι η Ινδία συμμετέχει παράλληλα και στο τετραμερές σχήμα στρατηγικού διαλόγου για την ασφάλεια QUAD μαζί με τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ιαπωνία, ένα σχήμα το οποίο έχει όμως παρουσιάσει, ήδη από το 2021, το δικό του όραμα για τον Ινδο-Ειρηνικό ενάντια στις κινεζικές «επεκτατικές» διαθέσεις.
Συγκρίνοντας στόλους
Πάντως, ως έχουν σήμερα τα πράγματα, ο ινδικός πολεμικός στόλος αντιστοιχεί περίπου στο 1/3 του κινεζικού. Σύμφωνα με όσα αναφέρει το υπουργείο Αμυνας της Ινδίας, το ινδικό πολεμικό ναυτικό μετράει σήμερα περί τα 150 πλοία και υποβρύχια τα οποία θέλει να έχουν γίνει 170 με 175 έως το 2035. Παράλληλα ωστόσο, υπάρχουν επί του παρόντος και άλλα… «Περισσότερα από 50 πλοία και υποβρύχια» βρίσκονται σε φάση ναυπήγησης, μεταξύ αυτών και ένα αεροπλανοφόρο (Indigenous Aircraft Carrier-INS Vishal) στα ναυπηγεία του Κοτσί το οποίο θα είναι –όταν ολοκληρωθεί, βάσει προγράμματος έως το 2028– το τρίτο που θα έχει στη διάθεσή της η Ινδία (έπειτα από τo προερχόμενo από τη Ρωσία INS Vikramaditya και το εγχώριας κατασκευής INS Vikrant) αλλά και, παράλληλα, το δεύτερο εγχώριας κατασκευής.
Είναι ο Ινδικός «της Ινδίας»;
Το ινδικό πολεμικό ναυτικό δεν «κοιτάει», ωστόσο, μόνο στα ανατολικά, προς τις θάλασσες της Απω Ανατολής, αλλά και στα δυτικά όπου επίσης αναπτύσσει δράση πυκνώνοντας την παρουσία του.
Ινδικά πολεμικά πλοία (αντιτορπιλικά όπως για παράδειγμα το INS Visakhapatnam) έσπευσαν, τους περασμένους μήνες, να αποκαταστήσουν την τάξη και το απρόσκοπτο/ανεμπόδιστο της διεθνούς ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Αντεν, ενάντια στις διαθέσεις των Χούθι της Υεμένης. Ηδη πριν από τη λόγω Γάζας κρίση των τελευταίων μηνών ωστόσο, το ινδικό πολεμικό ναυτικό είχε αναπτύξει δράση με στόχο την καταπολέμηση της πειρατείας στην Αραβική Θάλασσα. «Δεν δρούμε μόνον από αλτρουισμό. Αν δεν είσαι θαλάσσια δύναμη, δεν μπορείς να φιλοδοξείς ότι θα καταφέρεις κάποτε να γίνεις παγκόσμια δύναμη», δήλωνε προ μηνών ο απόστρατος Ινδός αντιναύαρχος Ανιλ Κουμάρ Τσάουλα, μιλώντας στο πρακτορείο Associated Press.
Αλλά και για τον Ινδικό Ωκεανό, οι απόψεις διίστανται… διανοίγοντας ρήγματα στον σινοϊνδικό άξονα.
Το μεν Πεκίνο υπογραμμίζει με νόημα ότι «ο Ινδικός Ωκεανός δεν είναι της Ινδίας». «The Indian Ocean is not India’s ocean», έγραφε πριν από χρόνια ο Zhou Bo, του κινεζικού Tsinghua University, στη South China Morning Post. Από τον Ινδικό περνά το μεγαλύτερο μέρος των κινεζικών εισαγωγών ενέργειας αλλά και το μεγαλύτερο μέρος των κινεζικών εξαγωγών με προορισμό την Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, το Πεκίνο έχει επιχειρήσει να ενισχύσει την επιρροή του και τα δικά του «πατήματα» εκεί, συνάπτοντας συμφωνίες με χώρες γειτονικές της Ινδίας όπως είναι το Μπανγκλαντές, η Σρι Λάνκα, οι Μαλδίβες και το Πακιστάν.
Στον αντίποδα ωστόσο, το Νέο Δελχί επιμένει να βλέπει στον Ινδικό Ωκεανό την «πίσω αυλή» της Ινδίας, και αποκτά εκεί νέες ναυτικές βάσεις (την INS Jatayu στη νήσο Μινικόι, για παράδειγμα) που θα μπορούσαν όμως να ιδωθούν και ως γραμμές θωράκισης απέναντι στην επεκτεινόμενη κινεζική παρουσία και επιρροή…
