Το καλοκαίρι του 2023, όταν συγκρούστηκε δημόσια με την τότε ηγεσία του ρωσικού υπουργείου Αμυνας εξαπολύοντας ύβρεις και καταγγελίες, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν είπε πολλά:
- ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία «στήθηκε» πάνω σε ψεύδη, προκειμένου να ωφεληθούν προσωπικά συγκεκριμένοι Ρώσοι αξιωματούχοι όπως ο τότε υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού,
- ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις άφησαν εκτεθειμένους τους μισθοφόρους της Wagner στην Ουκρανία, υπό τις οδηγίες των Σοϊγκού και Γκερασίμοφ,
- ότι στις τάξεις του ρωσικού υπουργείου Αμυνας ευδοκιμούν φαινόμενα διαφθοράς κ.ά.
Όλα τα παραπάνω δεν τα έλεγε ωστόσο ένας τυχαίος εξωτερικός παρατηρητής, αλλά ο επικεφαλής της με διαφορά ισχυρότερης ομάδας Ρώσων μισθοφόρων στον κόσμο που ήταν επί σειρά ετών η Wagner των Πριγκόζιν και Ούτκιν.
Η Wagner είχε στηθεί από τις ρωσικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες (GRU) και τον «επιχειρηματία του Κρεμλίνου» Πριγκόζιν, με τις ευλογίες του ιδίου Πούτιν, για να κάνει όσα δεν μπορούν να κάνουν με την ίδια ευκολία οι τακτικές ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας εκτός των συνόρων. Ως (φαινομενικώς ιδιωτική) εταιρεία παροχής μισθοφορικών υπηρεσιών σε μια χώρα χωρίς νομικό πλαίσιο δράσης μισθοφορικών σωμάτων όπως η Ρωσία, μπορούσε άλλωστε να κινείται μεταξύ γκρίζων ζωνών που δεν υπάγονται σε επίσημους κανόνες εμπλοκής και λογοδοσίας.
Από το 2014 και έπειτα, η Wagner ανέπτυξε δράση σε Συρία, Αφρική και ανατολική Ουκρανία. Και από το 2022 και έπειτα, βρέθηκε να πρωταγωνιστεί στις μάχες του Ουκρανικού μετώπου, όχι όμως ως δύναμη υποστηρικτική των τακτικών ρωσικών δυνάμεων αλλά ως διακριτός αναδυόμενος πόλος ισχύος που απαιτεί ο ίδιος στήριξη.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο Πριγκόζιν συγκρούστηκε σφόδρα με τον Σοϊγκού και επιχείρησε ανταρσία, μια ανταρσία που έληξε όμως άδοξα για τον ίδιο και τους μισθοφόρους του.
Την περίοδο εκείνη της σύγκρουσης Πριγκόζιν-Σοϊγκού το καλοκαίρι του 2023, ο ίδιος ο Πούτιν δεν είχε πει δημοσίως πολλά. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, ο Πούτιν έδειχνε ωστόσο να παίρνει θέση στο πλευρό των Σοϊγκού και Γκερασίμοφ.
Ο Πριγκόζιν τελικώς πέθανε σε αεροπορικό «δυστύχημα» τον Αύγουστο του 2023, μόλις δύο μήνες έπειτα από την ανταρσία της Wagner. Εν τω μεταξύ, Ρώσοι στρατιωτικοί που λέγεται ότι ήταν «κοντά» στη Wagner όπως για παράδειγμα ο -ήδη «υποβαθμισμένος» από τον Ιανουάριο του 2023 από τον Γκερασίμοφ- Σεργκέι Σουροβίκιν χάθηκαν και εκείνοι από το προσκήνιο.
Σχεδόν έντεκα μήνες ωστόσο έπειτα από την ανταρσία του Πριγκόζιν, τα δεδομένα στο υπουργείο Αμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας έχουν πια αλλάξει σημαντικά, κι αυτό με απόφαση Πούτιν.
Ο Σεργκέι Σοϊγκού δεν είναι πια υπουργός Αμυνας. Επειτα από 12 χρόνια στο συγκεκριμένο πόστο, έδωσε τη θέση του σε έναν οικονομολόγο, τον Αντρέι Μπελοούσοφ. Μαζί με τον Σοϊγκού, «έφυγαν» όμως και άλλοι.
Ερευνες για διαφθορά σε υπουργείο Αμυνας και Γενικό Επιτελείο
Ο Τιμούρ Ιβανόφ, πρώην υφυπουργός Αμυνας της Ρωσίας και επί σειρά ετών προστατευόμενος του Σοϊγκού, συνελήφθη τον περασμένο Απρίλιο ως «διεφθαρμένος». Στο στόχαστρο των ρωσικών Αρχών, ως «διεφθαρμένοι», μπήκαν όμως το τελευταίο διάστημα και άλλοι τρεις κορυφαίοι αξιωματικοί των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων: ο αντιστράτηγος Γιούρι Κουζνέτσοφ (που είχε μετακινηθεί από το Γενικό Επιτελείο στο υπουργείο Αμυνας το 2023 ως επικεφαλής της διοίκησης προσωπικού), ο υποστράτηγος Ιβάν Ποπόφ (που είχε διατελέσει διοικητής της 58ης Στρατιάς Συνδυασμένων Όπλων) και ο υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαντίμ Σαμάριν (ο οποίος ήταν ακριβώς κάτω από τον αρχηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ).
Τι γίνεται; Μήπως ο Πούτιν παραδέχεται πια μέσα από τις κινήσεις του ως αληθή και ενυπόστατα, χωρίς όμως να το δηλώνει δημόσια, όσα έλεγε πέρυσι ο Πριγκόζιν περί διαφθοράς στο υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας;
Παρατηρητές με βαθιά γνώση των ρωσικών εξελίξεων, όπως ο Βρετανός ιστορικός Μαρκ Γκαλεότι (UCL, RUSI), υποστηρίζουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος γνώριζε πολύ καλά τον βαθμό της διαφθοράς και τους πρωταγωνιστές της.
Το γεγονός ότι εκείνος βγάζει τώρα στη σέντρα συγκεκριμένους Ρώσους στρατιωτικούς προφανώς έχει να κάνει με υπολογισμούς, μεθοδεύσεις διαχείρισης αλλά και με τη χρονική συγκυρία.
Οι ρωσικές δυνάμεις δείχνουν να «ανακάμπτουν» τους τελευταίους μήνες στο μέτωπο της Ουκρανίαςπράγμα το οποίο επιτρέπει στο Πούτιν να ανακοινώνει αλλαγές χωρίς όμως τον φόβο ότι εκείνες θα μπορούσαν να εκληφθούν ως παραδοχές ήττας. Από την άλλη πλευρά, εάν εκείνος αναλάμβανε τέτοιου τύπου «εκκαθαριστική» δράση πέρυσι, θα ήταν σαν να δικαιώνει τον Πριγκόζιν.
Τι θα γίνει με τον Γκερασίμοφ;
Καθώς μπαίνουμε στο δεύτερο μισό του 2024, το ερώτημα είναι τι θα γίνει με τον στρατηγό Γκερασίμοφ; Μήπως σφίγγει πια ο κλοιός γύρω και από τον αρχηγό του ρωσικού Γενικού Επιτελείου, το δόγμα του οποίου («δόγμα Γκερασίμοφ») αποτελεί σημείο αναφοράς στο πεδίο του υβριδικού «πολέμου»;
Αναλυτές όπως ο Γκαλεότι είχαν, πάντως, υποστηρίξει ήδη από τον περασμένο Απρίλιο ότι εάν φύγει ο Σοϊγκού, τότε είναι πολύ πιθανό να φύγει και ο Γκερασίμοφ… Σύμφωνα με τις ίδιες αναλύσεις, θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τον Μιχαήλ Τεπλίνσκι ή ακόμη και από τον Σεργκέι Σουροβίκιν μια ενδεχόμενη επιστροφή του οποίου θα μπορούσε όμως να ερμηνευτεί και ως μετά θάνατον δικαίωση για τον Πριγκόζιν.
