Σοβαρές αλλαγές στο καθεστώς των διεθνών αεροπορικών μεταφορών ενδέχεται να επιφέρει η συντριβή του μαλαισιανού Μπόινγκ στην ανατολική Ουκρανία. Ενώ Κίεβο και Μόσχα συνέχιζαν χθες να ανταλλάσσουν κατηγορίες και η διεθνής κοινότητα αναζητούσε τους δράστες τής -κατά τα φαινόμενα- εγκληματικής ενέργειας, σημαντικά ερωτήματα εγείρονταν και γύρω από τις ευθύνες των αεροπορικών εταιρειών αναφορικά με την ασφάλεια των πτήσεων.
Ποιες άλλαξαν τα σχέδια
Πριν από λίγους μήνες, αεροπορικές εταιρείες όπως οι Quantas Airways, Air Berlin, Asiana Airlines, Cathay Pacific, Korean Airlines και China Airlines αποφάσισαν να τροποποιήσουν τα σχέδια πτήσεων, έτσι ώστε τα αεροσκάφη τους να μη διέρχονται πάνω από τον ουκρανικό εναέριο χώρο, λόγω των κινδύνων που εγκυμονούσε η εμφύλια σύρραξη στη χώρα. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες, όμως, δεν ακολούθησαν το παράδειγμά τους και συνέχισαν να χρησιμοποιούν τον αεροδιάδρομο που περνούσε πάνω από τις περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Εναν αεροδιάδρομο ιδιαίτερα δημοφιλή για τις πτήσεις που συνδέουν τη Δυτική Ευρώπη με τους τουριστικούς προορισμούς της Νοτιοανατολικής Ασίας, για λόγους οικονομίας και ευκολίας: η παράκαμψή του μεταφράζεται σε μεγαλύτερη διαδρομή, μεγαλύτερο χρόνο πτήσης και μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμων.
Οι ρυθμιστικές αρχές των διεθνών αεροπορικών συγκοινωνιών δεν είχαν, άλλωστε, απαγορεύσει τη χρήση του εν λόγω διαδρόμου. Ούτε η ουκρανική κυβέρνηση είχε ζητήσει κάτι τέτοιο. Οι αρμόδιες αρχές του Κιέβου είχαν κλείσει τον εθνικό εναέριο χώρο μέχρι τα 32.000 πόδια – περίπου 9.700 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Το μοιραίο αεροπλάνο πετούσε στα 33.000 πόδια, μόλις 300 μέτρα δηλαδή πάνω από το ελάχιστο επιτρεπτό ύψος, προφανώς για λόγους οικονομίας. Μια επιλογή καθ’ όλα νόμιμη μεν, η οποία όμως ελέγχεται όχι μόνο με την εκ των υστέρων γνώση της τραγωδίας που προέκυψε, αλλά και γιατί τις προηγούμενες μέρες στην ίδια εμπόλεμη ζώνη είχαν καταρριφθεί αεροπλάνα που πετούσαν σε ύψος περίπου 6.500 μέτρων.
Η αλήθεια είναι ότι η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αεροπορικής Ασφάλειας εξέδωσε στις 3 Απριλίου οδηγίες ασφαλείας, όπου συμβούλευε τις εταιρείες να αποφεύγουν τον εναέριο χώρο της… Κριμαίας. Μιας περιοχής που ενσωματώθηκε σχεδόν αναίμακτα από τη Ρωσία, σε αντίθεση με τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας όπου μαίνεται μέχρι σήμερα ένας σκληρός εμφύλιος πόλεμος.
Μετά την τραγωδία του μαλαισιανού Μπόινγκ, σειρά ευρωπαϊκών, ρωσικών, αμερικανικών και άλλων αεροπορικών εταιρειών έσπευσαν να αναθεωρήσουν τη στάση τους, αποκλείοντας από τα σχέδια πτήσης τον επικίνδυνο αεροδιάδρομο. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της Ουκρανίας αποφάσισε χθες να κλείσει τον εναέριο χώρο της πάνω από τις περιοχές του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, αλλά και μέρος της περιοχής του Χάρκοβο. Τα μέτρα αυτά ακούγονται καθησυχαστικά για πολλούς, όχι όμως για τις οικογένειες των 298 επιβαινόντων του μοιραίου Μπόινγκ, που θα αναρωτιούνται για πάντα «γιατί όχι μια μέρα νωρίτερα»;