Υποπτα κίνητρα έχει η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να επιτρέψει τη διέλευση στρατιωτικών τμημάτων των Κούρδων Πεσμεργκά από το βόρειο Ιράκ, μέσω τουρκικού εδάφους, στο πολιορκημένο από τους σουνίτες τζιχαντιστές του ISIS, Κομπάνι της βόρειας Συρίας.
Οι Κούρδοι του Κομπάνι και των κουρδικών επαρχιών της Συρίας, καθοδηγούνται κυρίως από το μαρξιστικό PYD, τη συριακή πτέρυγα του ΡΚΚ. Το γεγονός αυτό καθιστά τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν απρόθυμο να ενισχύσει στρατιωτικά τους αμυνόμενους του Κομπάνι, προτιμώντας να επιβάλει εκεί την παρουσία κουρδικών δυνάμεων του «εγκεκριμένου» καθεστώτος Μπαρζανί. Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει σε άρθρο του ο απεσταλμένος της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας TomDispatch, Πέπε Εσκομπάρ, το πείραμα άμεσης δημοκρατίας, που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή στο Κομπάνι και τις γύρω περιοχές, αποτελεί πραγματικό ανάθεμα για τους Κούρδους και Τούρκους υποστηρικτές παραδοσιακών φεουδαρχικών οικονομικών και κοινωνικών προτύπων. Η συμμαχία ΡΚΚ – PYD απέδειξε, στο μεταξύ, την αποτελεσματικότητά της, αναλαμβάνοντας και ολοκληρώνοντας με επιτυχία τη διάσωση των Γιαζιντί από το όρος Σιντζάρ.
Η άρνηση της Αγκυρας να μετακινηθεί από τις θέσεις της δημιουργεί, όμως, σοβαρά προσκόμματα. Σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου υπογράμμισε ότι η Τουρκία θα εμπλακεί στρατιωτικά στο έδαφος της βόρειας Συρίας για να προστατεύσει τους Κούρδους από το ISIS, μόνο εφόσον η Ουάσιγκτον εμφανίσει αξιόπιστο σχέδιο διαδοχής του Μπασάρ αλ Ασαντ στην εξουσία. Οι όροι που έχει θέσει ο Ταγίπ Ερντογάν στη Δύση είναι γνωστοί. Οι Κούρδοι της Συρίας πρέπει να πολεμήσουν υπό τις διαταγές του ανύπαρκτου για την ώρα Ελεύθερου Συριακού Στρατού, που πρόκειται να εκπαιδευθεί στη Σαουδική Αραβία. Οι Κούρδοι πρέπει να ξεχάσουν κάθε αίτημα αυτονομίας, αποδεχόμενοι απλά τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Συρία και τη «σφράγιση» των συνόρων.
Ο «σουλτάνος» Ερντογάν, όπως τον χαρακτηρίζει ο αρθρογράφος, επιδιώκει την αναβίωση της ειρηνευτικής διαδικασίας με το ΡΚΚ, αλλά από θέση ισχύος αυτή τη φορά. Η μόνη του παραχώρηση μέχρι στιγμής αφορά την άδεια διέλευσης για τους Πεσμεργκά μέσω τουρκικού εδάφους, που θα λειτουργήσει, όμως, ως αντίβαρο στη συμμαχία ΡΚΚ – PYD, προλαμβάνοντας τη δημιουργία αντι-τουρκικού κουρδικού άξονα.
Ο Ερντογάν γνωρίζει, όμως, ότι το ISIS έχει ήδη στρατολογήσει περισσότερους από 1.000 κατόχους τουρκικών διαβατηρίων, σείοντας το σκιάχτρο της αστάθειας εντός των τουρκικών συνόρων. Από την πλευρά του, το Κομπάνι δεν μπορεί να συγκριθεί σε στρατηγική αξία με το Ντέιρ αλ Ζορ, έδρα αεροδρομίου που προμηθεύει με εφόδια τον συριακό κυβερνητικό στρατό, ή με τη Χασάκα και τις πετρελαιοπηγές της, ελεγχόμενες από τους Κούρδους, χάρη στη βοήθεια του συριακού κυβερνητικού στρατού. Η πτώση του Κομπάνι στα χέρια των σουνιτών εξτρεμιστών θα αποτελούσε κορυφαία προπαγανδιστική επιτυχία για το ISIS, ενισχύοντας την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη για τη μεγάλη ισχύ της οργάνωσης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και αυξάνοντας σημαντικά τους εθελοντές στις τάξεις της.
Τη σύγχυση αυξάνει την ίδια ώρα η Ουάσιγκτον, που εγκαινίασε απευθείας συνομιλίες με το μαρξιστικό PYD, προκαλώντας νέο πονοκέφαλο στην Αγκυρα. Λίγες μόλις ημέρες μετά την άτυπη αναγνώριση του PYD από την αμερικανική κυβέρνηση, ο ηγέτης του, Σαλέχ Μουσλίμ, ταξίδεψε στο Αρμπίλ, όπου συναντήθηκε με τον επικεφαλής της αυτόνομης κουρδικής κυβέρνησης του βορείου Ιράκ, Μασούντ Μπαρζανί. Ο ηγέτης του PYD φέρεται να υποσχέθηκε να μοιραστεί την εξουσία με τους Πεσμεργκά στις κουρδικές περιοχές της βόρειας Συρίας. Η εξέλιξη αυτή ρίχνει φως στις επιδιώξεις του προέδρου Ερντογάν, που ελπίζει ότι μέσα από την ενίσχυση των Ιρακινών Πεσμεργκά, θανάσιμων εχθρών του ΡΚΚ, θα υποσκάψει τη συμμαχία Σύρων του PYD με τους Κούρδους του ΡΚΚ στην Τουρκία.
Το Κομπάνι κατέστη έτσι άθελά του πιόνι σε γεωπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ Αγκυρας, Ουάσιγκτον και Αρμπίλ. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η επέλαση προς το Κομπάνι και η πολιορκία του, αποτελούν απλό αντιπερισπασμό του σουνιτικού ISIS. Πραγματικός στόχος της επίμονης πολιορκίας είναι ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα και η κυβέρνησή του. Αν, όπως το επιθυμεί διακαώς το ISIS, η Ουάσιγκτον εστιάσει στρατιωτικά στη βόρεια Συρία, οι μαχητές του ISIS θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να εδραιώσουν την παρουσία τους στις γεωγραφικές ζώνες, που πραγματικά τους ενδιαφέρουν: την πλειοψηφικά σουνιτική επαρχία Ανμπάρ του κεντρικού Ιράκ, λίκνο του σουνιτικού εξτρεμισμού, την οποία ήδη ελέγχουν, καθώς και την πολιτικά, στρατηγικά και οικονομικά κρίσιμη περιαστική ζώνη της Βαγδάτης.
Στο μεταξύ, ενδιαφέρον πολιτικό πείραμα συντελείται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή του Κομπάνι. Ο έγκλειστος στη φυλακή Τούρκος ακτιβιστής υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων, Κενάν Κιρκάγια, αναφέρει σε πρόσφατο κείμενό του για την περιοχή: «οι κουρδικές επαρχίες της βόρειας Συρίας φιλοξενούν πραγματικά επαναστατικό πείραμα, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές οικονομικές, θρησκευτικές και κοινωνικές δομές. Αν το δημοκρατικό πείραμα αυτό πετύχει, θα προσελκύσει εκατομμύρια βασανισμένους ανθρώπους από όλη την περιοχή».
Η εμμονή του Ερντογάν κατά κάθε ενδεχόμενου συμβιβασμού, που θα οδηγούσε στην αυτονομία για τους Κούρδους δεν πρέπει να εκπλήσσει. Η ανεξιθρησκεία, πολιτική ελευθερία και οικονομική ισονομία, που επέβαλαν οι Κούρδοι στο Κομπάνι απειλεί άμεσα το θαμπωμένο πλέον τουρκικό οικονομικό θαύμα και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για αμφισβήτηση των πολιτικών επιλογών της Αγκυρας, τόσο στην εξωτερική της πολιτική, όσο και στο εσωτερικό.