Ο Τσακ Χέιγκελ, ο οποίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση την περασμένη Δευτέρα, δεν υπήρξε ένας ισχυρός υπουργός Αμυνας. Αφού έμεινε επικεφαλής του Πενταγώνου για κάτι λιγότερο από δύο χρόνια, έχασε την εμπιστοσύνη του προέδρου Ομπάμα.
Ωστόσο, οι όποιες αδυναμίες του Τσακ Χέιγκελ δεν βρίσκονται στον πυρήνα του προβλήματος που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση αναφορικά με την αμυντική της πολιτική. Ο πυρήνας του προβλήματος εντοπίζεται στον ίδιο τον πρόεδρο και στις επιλογές του, οι οποίες ερμηνεύονται ως ασυνεπείς και ευμετάβλητες, σε μια περίοδο κλιμακούμενων διεθνών προκλήσεων, ιδίως στο Ιράκ, στη Συρία και στο Αφγανιστάν.
Βετεράνος του πολέμου του Βιετνάμ, με τιμητικές διακρίσεις και υψηλό κύρος, ο Τσακ Χέιγκελ ανήκει στην υπό εξάλειψη «φυλή» μετριοπαθών Ρεπουμπλικανών. Ωστόσο, ουδέποτε ανάκαμψε από την «ανάκριση» που υπέστη στη Γερουσία, τον Φεβρουάριο του 2013, κατά την καθιερωμένη διαδικασία που προηγήθηκε του διορισμού του. Απέτυχε τότε να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τις θέσεις του απέναντι σε μια άκρως επιθετική αντιπολίτευση. Ως υπουργός Αμυνας, πάλι, δεν κατάφερε να εξηγήσει πειστικά στον αμερικανικό λαό βασικές επιλογές του προέδρου Ομπάμα.
Νέες απαιτήσεις
Σε μεγάλο βαθμό, η χαμηλή αποτελεσματικότητα του κ. Χέιγκελ οφείλεται στο γεγονός ότι η αποστολή του άλλαξε χαρακτήρα μετά τον διορισμό του. Ο Μπαράκ Ομπάμα τον επέλεξε για να μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες και να μετατοπίσει το κέντρο βάρους της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ασία. Προς τιμήν του, ο κ. Χέιγκελ ανταποκρίθηκε σε αυτές τις απαιτήσεις.
Τώρα όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες επιστρέφουν στους πολέμους του Ιράκ, της Συρίας και του Αφγανιστάν. Ο κ. Ομπάμα προφανώς αποφάσισε ότι δεν μπορεί να στηριχθεί στον κ. Χέιγκελ για τη διεύθυνση αυτών των πολέμων. Ενδεχομένως ρόλο έπαιξε και ένα υπόμνημα του κ. Χέιγκελ στον Λευκό Οίκο, με το οποίο ασκούσε κριτική στην πολιτική του για το συριακό. Συγκεκριμένα, αποδοκίμαζε την αποτυχία του Λευκού Οίκου να συνδέσει την εκστρατεία εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» με τον αγώνα για την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ.
Η σύγχυση γύρω από την αμερικανική εξωτερική και αμυντική πολιτική θα θέσει ενώπιον προκλήσεων και τον διάδοχο του κ. Χέιγκελ. Παρότι ο κ. Ομπάμα έχει διακηρύξει την πρόθεσή του να τερματίσει την πολεμική εμπλοκή της Αμερικής, η πολιτική του στο Ιράκ και στη Συρία εμφανίζει συμπτώματα αποτελμάτωσης. Οταν ξεκίνησε τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους», δήλωσε ότι η εκστρατεία του θα στηριζόταν σε τοπικές χερσαίες δυνάμεις και όχι αμερικανικές. Ηδη όμως, έχει αυξήσει σε 3.000 τους Αμερικανούς στρατιωτικούς στο Ιράκ. Στη Συρία, δεν υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες για εμφάνιση μιας αξιόπιστης χερσαίας δύναμης ανταρτών στο ορατό μέλλον.
Παρότι ο Λευκός Οίκος επιμένει πως ο στόχος του στη Συρία είναι το «Ισλαμικό Κράτος», Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ουάσιγκτον εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να θέσει στο στόχαστρο και τον Ασαντ, κάτι που θα διευρύνει κατά πολύ το περιεχόμενο της εκστρατείας. Αλλά και στο Αφγανιστάν, ο πρόεδρος Ομπάμα οδηγείται σε θεαματική στροφή. Παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις ότι οι ΗΠΑ θα αποσύρουν τις μάχιμες δυνάμεις τους έως το τέλος αυτής της χρονιάς, ο πρόεδρος μόλις έδωσε ευρύτερο ρόλο στους 9.800 Αμερικανούς στρατιώτες που θα παραμείνουν στο Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένης της εμπλοκής σε πολεμικές επιχειρήσεις κατά των Ταλιμπάν.
Ενας πιο δυναμικός υπουργός Αμυνας, ο οποίος θα απολαμβάνει πλήρους εμπιστοσύνης του Αμερικανού προέδρου, ενδεχομένως θα είναι σε καλύτερη θέση να χειριστεί τους «χαοτικούς» πολέμους σε αυτά τα μέτωπα. Σε τελική ανάλυση, όμως, είναι ο ίδιος ο κ. Ομπάμα εκείνος που θα χρειαστεί να βάλει το νερό στο αυλάκι, με μια πιο συνεκτική στρατηγική.