Για πτώση του τελευταίου τείχους και για οριστικό τέλος του Ψυχρού Πολέμου έκαναν λόγο τα πρωτοσέλιδα του διεθνούς Τύπου, μετά την ανακοίνωση της Ουάσιγκτον για αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων της χώρας με την Κούβα, ύστερα από πενήντα και πλέον χρόνια.
Η τολμηρή διπλωματική πρωτοβουλία του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, αποτέλεσμα πολύμηνων προσπαθειών με διαμεσολαβητές το Βατικανό και τον Καναδά, σηματοδοτεί παράλληλα την πρόθεση του Λευκού Οίκου για γεφύρωση των διαφορών με τις υπόλοιπες αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής.
Η είδηση έγινε δεκτή με πανηγυρισμούς στην Αβάνα, αλλά και μεταξύ της κουβανικής μειονότητας των ΗΠΑ, όπως περιγράφει η δημοσιογράφος Βανέσα Μπερντ σε διαδικτυακό της άρθρο.
Την απουσία διαμαρτυριών από το συνήθως δραστήριο και μαχητικό λόμπι των αντι-Καστρικών προσφύγων στις ΗΠΑ υπογραμμίζει η συντάκτρια, αποδίδοντάς τη στη δημογραφική εξέλιξη. Ο θάνατος της «παλιάς φρουράς» των Κουβανών του Μαϊάμι και η ενηλικίωση της νέας γενιάς, που επιθυμεί την αποκατάσταση των σχέσεων με τη χώρα καταγωγής τους, συνέβαλε τα μέγιστα στην πρωτοβουλία του προέδρου Ομπάμα.
Τελική θρυαλλίδα των εξελίξεων υπήρξε συμφωνία για ανταλλαγή κρατουμένων, που υπεγράφη αυτή την εβδομάδα υπό την αιγίδα του Πάπα Φραγκίσκου. Οι εναπομείναντες Κουβανοί πράκτορες, που κρατούνταν 15 χρόνια στις ΗΠΑ, αποφυλακίστηκαν, σε αντάλλαγμα της απελευθέρωσης δύο Αμερικανών πολιτών, που βρίσκονταν σε κουβανικές φυλακές.
Την επαναλειτουργία των διπλωματικών αποστολών θα ακολουθήσει μερική χαλάρωση του εμπάργκο στην ανταλλαγή συναλλάγματος, στο εμπόριο, στις μετακινήσεις και τις επενδύσεις. Η προοπτική ταχείας και πλήρους άρσης των περιορισμών αποτελεί ιδιαίτερα ακανθώδες θέμα. Παρότι ο πρόεδρος Ομπάμα μπορεί ακόμη να επιτύχει πολλά, χάρη στις εκτελεστικές του αρμοδιότητες, η άρση του εμπάργκο απαιτεί την ψήφο του ελεγχόμενου από τους Ρεπουμπλικανούς Κογκρέσου.
Η αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων συναντά επίσης συνταγματικά προσκόμματα. Το εμπάργκο με την παρούσα μορφή του βασίζεται στον νόμο Χελμς-Μπέρτον του 1996, που ορίζει ρητώς ότι το εμπάργκο θα αρθεί μόνο μετά τη διενέργεια ελεύθερων εκλογών στην Κούβα και τη μετάβαση της χώρας στη δημοκρατία. Η θητεία του προέδρου Ραούλ Κάστρο λήγει, όμως, το 2018. Την ίδια στιγμή, τα σημαντικά οικονομικά ανοίγματα της Κούβας των τελευταίων τεσσάρων ετών δεν συνοδεύθηκαν από ανάλογη πολιτική πρόοδο, με την πολιτική πολυφωνία να παραμένει άγνωστη για τους Κουβανούς.
Η πίεση για επανέναρξη του διμερούς εμπορίου, που ασκείται, όμως, και από τις δύο ακτές των στενών της Φλόριντα, αναμένεται να ενισχυθεί. Η Κούβα έχει απολέσει περισσότερο του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων από το 1960 έως σήμερα, εξαιτίας του εμπάργκο, το οποίο πλήττει και τα αμερικανικά εμπορικά συμφέροντα, ιδίως εκείνα μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Μεγάλη ενόχληση προκάλεσε στις ΗΠΑ η κατασκευή γιγάντιου κέντρου μεταφόρτωσης κοντέινερ, κόστους 900 εκατ. δολαρίων, στο λιμάνι του Μαριέλ της βόρειας Κούβας. Η βραζιλιανο-κινεζική επένδυση, που δημιούργησε μεγάλο λιμένα μόλις 144 χλμ. από τη Φλόριντα, μοιάζει να έγινε κατόπιν αμερικανικής παραγγελίας.
Το λιμάνι αυτό, σε συνδυασμό με την κατασκευή εναλλακτικής διώρυγας μεταξύ Καραϊβικής και Ειρηνικού στη Νικαράγουα, θα μπορούσε να φιλοξενεί πλοία super panamax, μειώνοντας δραστικά το μεταφορικό κόστος προς τα λιμάνια της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ, που δεν έχουν σήμερα τη δυνατότητα να φιλοξενήσουν τα γιγάντια αυτά πλοία.