Την πρώτη του ημέρα στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Ομπάμα πραγματοποίησε άνοιγμα προς τους εχθρούς των ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για τις ειρηνικές προθέσεις του. Εξι χρόνια αργότερα, οι αγαθές αυτές προθέσεις πρόκειται να δοκιμασθούν στην πράξη.
Η συμφωνία-πλαίσιο που επιτεύχθηκε με το Ιράν τα ξημερώματα της Πέμπτης δεν προσφέρει, όμως, την απάντηση στο ερώτημα σχετικά με το εάν το τολμηρό ρίσκο του Ομπάμα θα αποδώσει καρπούς. Για έναν πρόεδρο, ωστόσο, του οποίου οι φιλοδοξίες για μεταμόρφωση της διεθνούς σκηνής έχουν επανειλημμένα διαψευσθεί, η πιθανότητα και μόνο εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ιράν, ύστερα από 36 έτη έντασης, αποτελεί σημαντική επιτυχία και δικαίωση για ένα Νομπέλ Ειρήνης, που ακόμη και ο ίδιος εκτιμά ότι του δόθηκε πρόωρα.
Ατελής συμφωνία
Η συμφωνία παραμένει, όμως, ατελής ενώ οι επικριτές της ανησυχούν ότι η Ουάσιγκτον υποχώρησε υπερβολικά, χωρίς να λάβει αξιόλογα ανταλλάγματα.
«Για την ώρα, ο πρόεδρος Ομπάμα δεν έχει να εμφανίσει επιτυχίες στην εξωτερική του πολιτική. Μια συμφωνία με το Ιράν τού είναι απαραίτητη, και για τον λόγο αυτό, το ρίσκο αξίζει τον κόπο», λέει ο ειδικός του Ιράν, Κλιφ Κάπτσαν.
Μεγάλες δυσκολίες αναμένεται, ωστόσο, να έχει ο κ. Ομπάμα στην προσπάθειά του να πείσει το Κογκρέσο, με τους Ρεπουμπλικανούς και πολλούς Δημοκρατικούς να παραμένουν ιδιαίτερα δύσπιστοι για την αξία της συμφωνίας, εκτιμώντας ότι οι αμερικανικές υποχωρήσεις διακινδυνεύουν την ασφάλεια του Ισραήλ και των ίδιων των ΗΠΑ. Την ώρα, λοιπόν, που ο πρόεδρος θα προσπαθεί να ολοκληρώσει τη συμφωνία, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα προσκόμματα της νομοθετικής εξουσίας και τις εκκλήσεις της για σκλήρυνση της στάσης του.
Η συμφωνία με το Ιράν αποτελεί τον πλέον υποσχόμενο στόχο της εξωτερικής πολιτικής Ομπάμα, που χαρακτηρίσθηκε από σειρά αποτυχιών. Αντί να οικοδομήσει νέα εταιρική σχέση με τη Ρωσία, ο πρόεδρος αντιμετωπίζει την προοπτική νέου Ψυχρού Πολέμου. Αντί να κλείσει το κεφάλαιο του πολέμου στο Ιράκ, υποχρεώθηκε να στείλει και πάλι στρατό για να πολεμήσει το «Ισλαμικό Κράτος», έστω και από αέρος. Αντί να επιβάλει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, ομολόγησε πρόσφατα ότι αυτό είναι πέρα από τις δυνατότητές του.
Ο πρόεδρος Ομπάμα συνεχίζει να επιδιώκει τη μεταστροφή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, ώστε να δοθεί έμφαση στην Ασία, ενώ η εκκρεμούσα εμπορική συμφωνία με τα κράτη του Ειρηνικού μπορεί να αποδειχθεί μακροπρόθεσμα ωφέλιμη, εφόσον εγκριθεί από το Κογκρέσο. Τέλος, η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων με την Κούβα, ύστερα από μισό αιώνα, πρέπει να θεωρηθεί σημαντικό επίτευγμα.
«Ο Ομπάμα θεωρεί σημαντική την ιρανική πυρηνική απειλή, ικανή να οδηγήσει τη χώρα σε πόλεμο, εφόσον δεν περιορισθεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Ακόμη και αν υπογραφεί η συμφωνία, αυτό δεν θα λύσει το πρόβλημα, καθώς η παρούσα κυβέρνηση του Ιράν θα παραμείνει δεσμευμένη στην απόκτηση πυρηνικής οπλικής ικανότητας», λέει ο Γκάρι Σαμόρε, πρώην σύμβουλος του προέδρου Ομπάμα για θέματα πυρηνικού αφοπλισμού.