Επειτα από ένα σύντομο διάλειμμα ευφορίας, ο σκεπτικισμός επανέρχεται στη διεθνή κοινότητα αναφορικά με τις προοπτικές εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν. Μόλις μία εβδομάδα μετά την επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, στις εξαντλητικές διαπραγματεύσεις της Λωζάννης, η ιρανική ηγεσία χάραξε με σαφήνεια τη δική της «κόκκινη γραμμή», εκφράζοντας αμφιβολίες για τη σύναψη οριστικής συμφωνίας, η οποία, βάσει του υπάρχοντος χρονοδιαγράμματος, θα πρέπει να υπογραφεί μέχρι την 30ή Ιουνίου.
Στην πρώτη δημόσια παρέμβασή του μετά την προκαταρκτική συμφωνία της 2ας Απριλίου, ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έθεσε ως προϋπόθεση για την αίσια έκβαση των διαπραγματεύσεων την αυτόματη άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα του. Ο Χαμενεΐ έχει την τελευταία λέξη για όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένου, βέβαια, και του πυρηνικού προγράμματος.
«Ούτε την υποστηρίζω ούτε είμαι αντίθετος», δήλωσε ο ανώτατος ηγέτης αναφερόμενος στη συμφωνία της Λωζάννης, διευκρινίζοντας: «Ολη η ουσία βρίσκεται στις λεπτομέρειες. Ενδέχεται η άλλη πλευρά, η πλευρά της εξαπάτησης, να επιδιώξει να μας περιορίσει μέσα από τις λεπτομέρειες της συμφωνίας».
Ο Ιρανός ηγέτης υποστήριξε επίσης ότι ο Λευκός Οίκος «εξέδωσε ανακοίνωση λίγες ώρες μετά τις διαπραγματεύσεις, το λεγόμενο “ενημερωτικό έγγραφο”, που ήταν εσφαλμένο στα περισσότερα σημεία του». Επαναλαμβάνοντας ότι το ιρανικό έθνος δεν επιθυμεί την κατασκευή πυρηνικών όπλων, προσέθεσε: «Ο,τι έχει επιτευχθεί έως τώρα δεν εγγυάται ότι θα υπάρξει συμφωνία, ούτε καν ότι θα συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μέχρι τέλους».
Πάντως, ο Χαμενεΐ εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στον μετριοπαθή πρόεδρο Ρουχανί και στην ομάδα των διαπραγματευτών, που πιστώθηκαν την προκαταρκτική συμφωνία. Από πλευράς του, ο Ρουχανί έσπευσε να συντονιστεί στο ίδιο ακριβώς μήκος κύματος με τον ανώτατο ηγέτη, δηλώνοντας στη διάρκεια ομιλίας του: «Δεν θα υπογράψουμε καμία συμφωνία εκτός αν αρθούν όλες οι κυρώσεις την πρώτη κιόλας ημέρα της εφαρμογής της».
Η κατηγορηματική τοποθέτηση της Τεχεράνης ανοίγει ένα δυνητικό ρήγμα με την αμερικανική πλευρά ενόψει των τελικών διαπραγματεύσεων. Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι είχε ταχθεί υπέρ της σταδιακής άρσης των κυρώσεων προς το Ιράν, ανάλογα με τη συμμόρφωσή του προς τους όρους της συμφωνίας. Το Ιράν δεσμεύτηκε να μειώσει περίπου στο ένα τρίτο τις συσκευές παραγωγής πυρηνικού καυσίμου, να σταματήσει τις πυρηνικές δραστηριότητες σε έναν υπόγειο, θωρακισμένο αντιδραστήρα και σε σειρά άλλων μέτρων που του ζητήθηκαν από τη Δύση.
Πρόσθετες περιπλοκές στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν δημιουργούν ο εμφύλιος πόλεμος στην Υεμένη και οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί της Σαουδικής Αραβίας, συμμάχου της Αμερικής, εναντίον των σιιτών ανταρτών Χούτι, που υποστηρίζονται από το Ιράν. Στις χθεσινές του δηλώσεις, ο Χαμενεΐ κατήγγειλε τους Σαουδάραβες ότι προκαλούν «γενοκτονία» στη γειτονική τους χώρα και ζήτησε την προσαγωγή των υπευθύνων σε Διεθνές Δικαστήριο. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Τζον Κέρι είχε κατηγορήσει το Ιράν ότι επεμβαίνει άμεσα υπέρ των σιιτών ανταρτών, στην κρίση της Υεμένης, προειδοποιώντας πως η Αμερική δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια εάν συνεχιστεί η ιρανική ανάμειξη.
Σε πιο ήπιους τόνους, ο πρόεδρος Ρουχανί ζήτησε χθες να υπάρξει άμεσα εκεχειρία στον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα παροχής επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας στις περιοχές που πλήττονται από τους βομβαρδισμούς. Την Τετάρτη, o Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ είχε ταχθεί υπέρ του σχηματισμού της ευρύτερης δυνατής αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης για τον τερματισμό της διένεξης.