Εθνικό σοκ προκάλεσε στην Τουρκία η τρομοκρατική επίθεση της περασμένης Δευτέρας στην κουρδική πόλη Σουρούτς, στα σύνορα με τη Συρία, που άφησε πίσω της 32 νεκρούς και περισσότερους από 100 τραυματίες. Η οδύνη και η οργή μεγεθύνθηκαν από το γεγονός ότι η πλειονότητα των θυμάτων ήταν νέοι άνθρωποι, ηλικίας 18-28 ετών. Επρόκειτο για ακτιβιστές, κυρίως φοιτητές, που ετοιμάζονταν να περάσουν τα σύνορα για να μοιράσουν παιχνίδια στα παιδιά της γειτονικής πόλης Κομπάνι, συμβόλου της αντίστασης των Κούρδων μαχητών στους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού Κράτους».
Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η εξτρεμιστική οργάνωση, που ελέγχει μεγάλο μέρος της Συρίας και του Ιράκ, δεν είχε αναλάβει επίσημα την ευθύνη της επίθεσης. Ωστόσο, ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου επέρριψε ευθέως την ευθύνη στο «Ισλαμικό Κράτος». Την εκδοχή αυτή επιβεβαιώνει και η εξακρίβωση, βάσει ελέγχου δειγμάτων DNA, της ταυτότητας του δράστη. Πρόκειται για 20χρονο φοιτητή από τη νοτιοανατολική Τουρκία, ο οποίος είχε έρθει σε επαφή με μαχητές του «Ισλαμικού Κράτους» προ διμήνου.
Τη δραματική αυτή εξέλιξη ακολούθησε η δολοφονία Τούρκου στρατιώτη από δυνάμεις του «Ισλαμικού Κράτους», σε άλλο σημείο της τουρκοσυριακής μεθορίου. Υπό την πίεση αυτών των προκλητικών ενεργειών των τζιχαντιστών, αλλά και των Αμερικανών συμμάχων τους, Ερντογάν και Νταβούτογλου αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε μια ριζική αλλαγή πολιτικής, κηρύσσοντας, με μεγάλη καθυστέρηση, τον πόλεμο στο «Ισλαμικό Κράτος». Την Πέμπτη, τουρκικά τεθωρακισμένα και μονάδες πεζικού άνοιξαν πυρ εναντίον των μαχητών του «Ισλαμικού Κράτους» που είχαν αρχίσει τις εχθροπραξίες, σκοτώνοντας έναν εξ αυτών. Το ίδιο βράδυ, η τουρκική κυβέρνηση επικύρωσε, ύστερα από μήνες διαπραγματεύσεων, συμφωνία που επιτρέπει στους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν τη βάση του Ιντσιρλίκ για βομβαρδισμούς εναντίον των τζιχαντιστών. Η ίδια η τουρκική πολεμική αεροπορία σήκωσε, το πρωί της Παρασκευής, τρία F-16 για να βομβαρδίσουν θέσεις του «Ισλαμικού Κράτους», με τον Νταβούτογλου να δηλώνει ότι πρόκειται μόνο για την αρχή μιας παρατεταμένης εκστρατείας. Τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η συμφωνία με τους Αμερικανούς προβλέπει επίσης τη δημιουργία ουδέτερης ζώνης, εντός συριακού εδάφους, προκειμένου να θωρακιστούν τα τουρκικά σύνορα έναντι της διείσδυσης τζιχαντιστών.
Διαδηλώσεις
Το μεγάλο πρόβλημα για την τουρκική κυβέρνηση είναι ότι τείνει να εγκλωβιστεί σε ένα διμέτωπο αγώνα, εναντίον του «Ισλαμικού Κράτους» και των Κούρδων αυτονομιστών ταυτόχρονα. Τις δύο νύχτες που ακολούθησαν το μακελειό στο Σουρούτς, χιλιάδες οργισμένοι διαδηλωτές συγκρούονταν επί ώρες με αστυνομικές δυνάμεις στην Κωνσταντινούπολη, στη Μερσίνα, στο Ντιγιαρμπακίρ και σε άλλες πόλεις με κεντρικό σύνθημα «Το Ισλαμικό Κράτος δολοφονεί – ο Ερντογάν είναι συνένοχος». Κατ’ αυτό τον τρόπο εξέφραζαν την εδραιωμένη σε μεγάλα τμήματα της τουρκικής κοινωνίας πεποίθηση πως οι κυβερνήσεις του ισλαμικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) έκαναν τα στραβά μάτια στο ΙSIS, εάν δεν το βοηθούσαν κιόλας υπογείως. Και αυτό, γιατί θεωρούσαν την τρομοκρατία των ακραίων ισλαμιστών ως το λιγότερο κακό έναντι της απειλής να δημιουργηθεί ανεξάρτητη κουρδική οντότητα στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας, δίπλα ακριβώς από τα σύνορά της με τη Συρία.
Βεβαίως, η Αγκυρα αρνείται κατηγορηματικά τις κατηγορίες της τουρκικής αντιπολίτευσης και ισχυρών κύκλων της Δύσης. Γεγονός παραμένει ότι η πολιτική ενεργού ανάμειξης της Αγκυρας στον συριακό εμφύλιο πόλεμο εναντίον του προέδρου Ασαντ απειλεί να μεταφέρει τον πόλεμο στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενεργοποιώντας τα λανθάνοντα τεκτονικά ρήγματα που τη διατρέχουν: ρήγματα εθνοτικά, μεταξύ Κούρδων και Τούρκων. Ρήγματα ιδεολογικά, μεταξύ ισλαμιστών και κοσμικών. Ρήγματα, τέλος, πολιτικά, ανάμεσα στο ΑΚΡ και στο σύνολο της αντιπολίτευσης, συντηρητικής, κεντρώας και αριστερής, που ασκεί καταλυτική κριτική στη «νεοοθωμανική» εξωτερική πολιτική των Ερντογάν – Νταβούτογλου. Μια πολιτική που διακήρυξε ότι θα επιδιώξει «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες της Τουρκίας», για να πετύχει το εντελώς αντίθετο – προβληματικές ή και εχθρικές σχέσεις με το σύνολο των γειτονικών κρατών.