Ιδιαίτερα εμπρηστικές υπήρξαν οι δηλώσεις του υπουργού Αμυνας της Ισπανίας, Πέδρο Μορένες, τη Δευτέρα, τρεις εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες τοπικές εκλογές στην Καταλωνία, που έχουν μετατραπεί σε πραγματικό δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής.
Μιλώντας στο κρατικό ραδιοφωνικό δίκτυο RNE, ο κ. Μορένες υπενθύμισε στους Καταλανούς πολιτικούς ότι έχουν ορκισθεί υπακοή στο σύνταγμα της χώρας, για να προσθέσει ότι «ο στρατός δεν θα παρέμβει στην Καταλωνία στις 27 Σεπτεμβρίου (ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών), εφόσον όλοι εκπληρώσουν το καθήκον τους. Ο στρατός είναι ένας απόλυτα δημοκρατικός θεσμός, τα μέλη του οποίου τηρούν τον νόμο».
Οι γεμάτες απειλητικά υπονοούμενα δηλώσεις του Ισπανού υπουργού προκάλεσαν σάλο, καθώς και υποτιμητικά σχόλια για τις διανοητικές ικανότητες του κ. Μορένες, με τον Καταλανό βουλευτή του αριστερού ERC στο Κοινοβούλιο της Μαδρίτης, Ζοάν Ταρντά, να περιγράφει τον Μορένες ως «ανόητο και αήθη».
Σε άρθρο του στην εφημερίδα The Guardian, ο ανταποκριτής του φύλλου στη Βαρκελώνη, Στίβεν Μπέργκερ, επισημαίνει, όμως, ότι οι Καταλανοί είναι και αυτοί διχασμένοι σε ό,τι αφορά το αίτημα για ανεξαρτησία από τη Μαδρίτη.
Οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας συνασπίσθηκαν κάτω από την οργάνωση «Ενωμένοι για το Ναι», υπό τον πρόεδρο της τοπικής κυβέρνησης, Αρτούρ Μας. Ο κ. Μας έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι αν ο σχηματισμός εξασφαλίσει την πλειοψηφία των εδρών του τοπικού Κοινοβουλίου, θα ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της Καταλωνίας. Η πρώτη δοκιμή της ισχύος του «Ενωμένοι για το Ναι» αναμενόταν να πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, εθνική επέτειο της Καταλωνίας, με μεγάλη διαδήλωση στους δρόμους της Βαρκελώνης.
Η επίμονη άρνηση της κυβέρνησης Ραχόι να επιτρέψει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος δεν άφησε περιθώρια στους Καταλανούς πολιτικούς. Οι δημοσκοπήσεις, όμως, δείχνουν τους ψηφοφόρους μοιρασμένους, με μικρό μάλιστα προβάδισμα υπέρ του «Οχι».
Ακόμη σημαντικότερη θεωρείται η έλλειψη ενθουσιασμού για ανεξαρτησία στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας, τη Βαρκελώνη. Οι ψηφοφόροι της πόλης εξέλεξαν τον Μάιο δήμαρχο την αριστερή Αντα Κολάο, η εκστρατεία της οποίας εστιάστηκε σε κοινωνικά θέματα και όχι στην ανεξαρτησία.
Πολλοί επισημαίνουν ότι ο Αρτούρ Μας επέλεξε τη διεξαγωγή των εκλογών στις 27 Σεπτεμβρίου, εορταστικό τριήμερο στην Καταλωνία, με την κρυφή ελπίδα πως πολλοί ψηφοφόροι της Βαρκελώνης θα λείπουν διακοπές, καθώς η χαμηλή προσέλευση στις κάλπες στη Βαρκελώνη θα ευνοούσε τους υποστηρικτές της απόσχισης.
Το μέτωπο του Αρτούρο Μας αντιμετωπίζει κι έναν ακόμη αντίπαλο, το κόμμα «Καταλωνία, Ναι Μπορούμε», αποτελούμενο από στελέχη του Ποδέμος, των Πράσινων και άλλων αριστερών, οι οποίοι διεκδικούν την ψήφο των πολιτών προβάλλοντας κοινωνικά ζητήματα, όπως η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και η ενίσχυση των δαπανών για κοινωνική στέγη, χωρίς να αγγίζουν το θέμα της ανεξαρτησίας.
Τέλος, σημαντικές ελπίδες διατηρεί το «Σιουταδάνς», η καταλανική εκδοχή των φιλελεύθερων «Σιουδαδάνος», που αναμένεται να εξασφαλίσει σημαντικό ποσοστό ψήφων από όσους διαφωνούν με την ιδέα της ανεξαρτησίας της περιοχής.
Η απόφαση των υποστηρικτών της απόσχισης να μετατρέψουν τις τοπικές εκλογές σε δημοψήφισμα ενέχει και έναν ακόμη κίνδυνο: να ωθήσει στις κάλπες τους κατοίκους της «κόκκινης ζώνης» της Βαρκελώνης. Η ζώνη αυτή αποτελείται από διάσπαρτες κοινότητες, στις οποίες κατοικούν ισπανικής καταγωγής ψηφοφόροι των Σοσιαλιστών, αντίθετοι στην ιδέα της ανεξαρτησίας.