Τρίζει η καρέκλα της Αγκελα Μέρκελ; Αυτό αναρωτιέται σε πρόσφατο άρθρο του το περιοδικό Der Spiegel στην ιστοσελίδα του, το οποίο επισημαίνει πως η προσφυγική κρίση κλονίζει τις μέχρι πρόσφατα εδραιωμένες βεβαιότητες. «Η πολιτική μας θα αλλάξει σημαντικά», είχε προειδοποιήσει η καγκελάριος πρόσφατα και αυτή η αλλαγή μοιάζει να την πλήττει και προσωπικά.
Η Μέρκελ δέχεται ασφυκτικές πιέσεις από την ίδια τη συντηρητική παράταξη και οι επικρίσεις γίνονται δυνατότερες, οξύτερες και πιο ανοιχτές από ό,τι στο ζήτημα της ευρωπαϊκής κρίσης, της εγκατάλειψης της πυρηνικής ενέργειας ή της αντιπαράθεσης για την υποχρεωτική θητεία. Η δημοτικότητά της πέφτει δραματικά και μαζί της τα ποσοστά των Χριστιανοδημοκρατών (CDU). Η επικεφαλής του CDU δεν είναι πλέον τόσο ακλόνητη όσο την παρουσίαζαν οι στενοί της συνεργάτες. Ο λόγος είναι η ανθρωπιστική στάση της στο ζήτημα της προσφυγικής κρίσης, κατά την οποία προέβη σε μια επίθεση συναισθημάτων. Κάλεσε χιλιάδες εγκλωβισμένους στην Ουγγαρία να έρθουν στη Γερμανία. Και έκανε αποφασιστικές δηλώσεις: «Θα τα καταφέρουμε». Για πρώτη φορά χάραξε μια σαφή γραμμή και, επιτέλους, εγκατέλειψε τη διστακτικότητα, για την οποία την κατηγορούσαν όλοι στο παρελθόν.
Στο CDU, όμως, εκφράζεται όλο και συχνότερα το ερώτημα κατά πόσον η Μέρκελ επέλεξε το σωστό θέμα για να σπάσει την κωλυσιεργία της. Εδρασε αποτελεσματικά; Σκέφτηκε τις συνέπειες; Μπορούσαν να γίνουν αντιληπτές οι συνέπειες εξαρχής; Οι επικριτές της θεωρούν ότι οι χειρονομίες υποδοχής των προσφύγων προσείλκυσαν τους αιτούντες άσυλο αποκλειστικά στη Γερμανία. Ακόμη και ο υπουργός Εσωτερικών της, Τόμας ντε Μεζιέρ, πήρε αποστάσεις από την καγκελάριο και ζήτησε από τα κρατίδια να υπάρξουν περιορισμοί στις προσφυγικές ροές. Ειδικά οι Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) ασκούν πιέσεις επειδή η Βαυαρία πλήττεται περισσότερο από την κρίση.
Οι Βαυαροί σύμμαχοί της πιστεύουν ότι η διάθεση υποδοχής των προσφύγων στη Γερμανία θα αλλάξει τις επόμενες εβδομάδες και καλό θα ήταν να βρίσκονται στο σωστό στρατόπεδο. Ενθαρρυμένος από την ενίσχυση της δημοτικότητάς του, ο Βαυαρός πρωθυπουργός, Χορστ Ζεεχόφερ, ερωτοτροπεί με τον Ούγγρο πρωθυπουργό και κατασκευαστή φραχτών, Βίκτορ Ορμπαν, επιτιθέμενος ταυτόχρονα καθημερινά στην καγκελάριο. Ο Βαυαρός πολιτικός ζητάει δημοσίως «διόρθωση» της πολιτικής του Βερολίνου, προειδοποιώντας τη Μέρκελ ανοιχτά: «Σε λίγο δεν θα τα καταφέρνουμε πλέον».
Είτε από πεποίθηση είτε από πείσμα, η επικεφαλής του CDU δεν έχει υποκύψει στις πιέσεις. Αλλά και η ίδια ξέρει ότι δεν μπορεί η Γερμανία επί μακρόν να φιλοξενεί καθημερινά μερικές χιλιάδες πρόσφυγες στο μέλλον. Τον Σεπτέμβριο έφτασαν στη χώρα περισσότεροι από όλο τον προηγούμενο χρόνο.
Με επιταχυμένους ρυθμούς σκληραίνει το δίκαιο του ασύλου, η Ε.Ε. θέλει να κρατάει μακριά από τα σύνορά της όσους επιθυμούν προστασία. Η ελπίδα είναι, σύμφωνα με το Spiegel, ότι οι μεταναστευτικές ροές θα μειωθούν στη διάρκεια του χειμώνα. Αν μειωθεί ο αριθμός των αιτούντων άσυλο έως το νέο έτος, επιταχυνθούν οι διαδικασίες και υπάρξει οργάνωση στις πύλες εισόδου στην Ε.Ε., τότε θα μπορούσε η Μέρκελ να αναπνεύσει με ανακούφιση.
Η δυναμική όμως, όπως αποδεικνύεται τις τελευταίες εβδομάδες, δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί. Η Γερμανία βρίσκεται ενώπιον μιας σημαντικής πρόκλησης ενσωμάτωσης των προσφύγων. Και αν οι νέοι νόμοι δεν λειτουργήσουν όπως θα ευχόταν η κυβέρνηση; Και αν κουραστούν οι εθελοντές, οι οποίοι αυτήν τη στιγμή συνδράμουν τις Αρχές; Αν χαθούν οι εκλογές στα κρατίδια της Βάδης-Βυτεμβέργης, της Ρηνανίας-Παλατινάτου ή της Σαξονίας-Ανχαλτ τον Μάρτιο του 2016 και αρχίσουν να κατακρημνίζονται σε εθνικό επίπεδο τα ποσοστά της συντηρητικής παράταξης;
Τότε η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει ιδιαίτερα δυσάρεστη για την καγκελάριο. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτές τις τελευταίες ημέρες αναβιώνει το σενάριο που θέλει τη Μέρκελ να κληρονομεί το πόστο του γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, στις αρχές του 2017. Το πρόβλημα είναι, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό, πως η καγκελάριος δεν έχει χρίσει κάποιο στέλεχος διάδοχό της. Η υπουργός Αμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παλεύει εσχάτως με τις κατηγορίες περί λογοκλοπής στο διδακτορικό της. Ισως δεν μείνει άλλη επιλογή στους Χριστιανοδημοκράτες παρά να συσπειρωθούν πίσω από τη Μέρκελ.