Tρίμηνη παράταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, αυστηρότεροι έλεγχοι στα σύνορα, ενισχυμένη παρακολούθηση υπόπτων μέσα στην Ε.Ε., «ειδικές δομές για ριζοσπαστικοποιημένους νέους», που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τις εξτρεμιστικές τους απόψεις, περαιτέρω εξοπλισμός τοπικών αστυνομικών δυνάμεων με αλεξίσφαιρα γιλέκα είναι μερικά μόνο από τα σκληρά μέτρα που έλαβε η Γαλλία λίγες ημέρες μετά την αιματοχυσία στο Παρίσι.
Την ίδια στιγμή συνεχίζονταν οι αλληλοκατηγορίες για ανικανότητα, που αντήλλαξαν Γαλλία και Βέλγιο την επομένη των επιθέσεων. Φαίνεται όμως πως το βασικό πρόβλημα ήταν η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ τους, κυρίως η κοινή επεξεργασία πληροφοριών, που όπως αποδείχθηκε αφορούσαν και τις δύο χώρες. Το Βέλγιο και ειδικά η βρυξελλιώτικη γειτονιά Μολενμπέκ, που αποτελεί φυτώριο τζιχαντιστών, χαρακτηρίστηκε, ίσως με μια δόση υπερβολής, από το politico «αποτυχημένο κράτος», επειδή οι μυστικές του υπηρεσίες είναι διαιρεμένες και αναποτελεσματικές όπως ολόκληρη η κρατική μηχανή, εξαιτίας της γλωσσικής διαίρεσης των δύο κοινοτήτων που απαρτίζουν τη χώρα.
Εμφαση στην πρόληψη
Οι ειδικοί, πάντως, θεωρούν ότι και οι γαλλικές αρχές απέτυχαν παταγωδώς όχι μόνο στην εξιχνίαση του πυρήνα των τρομοκρατών, αλλά και κατά την επιδρομή εναντίον του «εγκεφάλου» των επιθέσεων, Αμπντελχαμίντ Αμπααούντ, στο Σεν Ντενί, την περασμένη Τετάρτη. Αμερικανοί αναλυτές επιμένουν ότι τέτοια λάθη δεν θα μπορούσαν να έχουν σημειωθεί στις ΗΠΑ, αλλά και σε άλλες χώρες, για πολλούς λόγους, κυρίως επειδή οι μυστικές τους υπηρεσίες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη. Σύμφωνα με τον «Γκάρντιαν», το βασικό πρόβλημα είναι η αναντιστοιχία μεταξύ διαθέσιμων υπαλλήλων και υπόπτων, που είναι 500-600 προς 11.000. Για να παρακολουθήσουν όμως έναν άνθρωπο σε 24ωρη βάση χρειάζονται 30-40 άνθρωποι, συνεπώς πρέπει να τεθούν προτεραιότητες. Συχνά τα καταφέρνουν, φέτος όμως υπήρξαν δύο σοβαρές αποτυχίες: η επίθεση εναντίον του Charlie Hebdo και η ημέρα αιματοχυσίας στο Παρίσι.
«Το σύστημα ασφαλείας της Γαλλίας παρουσιάζει πολύ σοβαρά προβλήματα. Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα τζιχαντιστών τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ιταλία. Στη Γαλλία, τους παρακολουθούν, τους αναχαιτίζουν, κρατούν λεπτομερείς φακέλους, συχνά γεμάτους στοιχεία. Στην Ιταλία, μόλις έχουν σημαντικές ενδείξεις, τους σταματούν, τους ανακρίνουν, τους συλλαμβάνουν για οτιδήποτε (ακόμη και την αδυναμία τους να καταχωρίσουν την άδεια ποδηλάτου τους…) και αν δεν είναι 100% ικανοποιημένοι, τους φυλακίζουν και τους απελαύνουν. Το αποτέλεσμα είναι: μηδέν θύματα. Στη Γαλλία, όλοι σχεδόν οι δράστες μέχρι στιγμής ήταν “γνωστοί στις Αρχές”», σχολιάζει στην «Κ» ο Εντουαρντ Λούτβακ, Αμερικανός ιστορικός και στρατηγικός αναλυτής, με μακρά πείρα σε θέματα ασφάλειας και τρομοκρατίας.
«Οι Γάλλοι ακόμη και σήμερα αρνούνται να κατανοήσουν πως ή θα δράσουν προληπτικά ή το μόνο που θα κάνουν είναι να καθαρίζουν το αίμα από το πάτωμα. Με άλλα λόγια: ο εχθρός δεν είναι σιωπηλός. Μπορεί να εντοπιστεί. Οπου υπάρχει πρόληψη, ο κίνδυνος δεν είναι τόσο μεγάλος. Δυστυχώς, εξαιτίας της χαλαρότητας σε Ιταλία και Ελλάδα (πολιτική ανοιχτών θυρών για όλους), ακόμη και το ιταλικό σύστημα έχει καταστεί αναποτελεσματικότερο», συμπληρώνει.
Κληθείς να σχολιάσει την επιχείρηση κατά του «εγκεφάλου» των επιθέσεων στο Παρίσι και τη χρήση 5.000 σφαιρών στη διάρκειά της, λέει: «Ολες οι ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας –Γάλλοι, Αμερικανοί, Ισραηλινοί– μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά η εκπαίδευσή τους είναι πολύ διαφορετική. Οταν κάποιος ακούει πυρά από αυτόματο όπλο, στην πραγματικότητα ακούει τον ήχο της πλημμελούς εκπαίδευσης, των περιορισμένων δεξιοτήτων ή του πανικού. Οι Ισραηλινοί και οι Αμερικανοί διαχωρίζουν τις ειδικές δυνάμεις ((FBI SWAT και Yamam αντίστοιχα) από αυτές του στρατού ακριβώς με αυτό το κριτήριο: τη δύναμη πυρός. Τις θεωρούν διαφορετικό είδος. Αμφιβάλλω αν η ισραηλινή Yamam έχει ρίξει 5.000 σφαίρες τα τελευταία δέκα χρόνια επιχειρήσεων», επισημαίνει.
«Τι θα μπορούσαν όμως να κάνουν διαφορετικά οι Γάλλοι;» είναι το ερώτημα της «Κ». «Επρεπε να διενεργήσουν μια καθαρή επιδρομή: να εισβάλουν, να σκοτώσουν και να συλλάβουν όσους παραδοθούν. Δεν έκαναν όμως καθαρή δουλειά. Κι ένας λόγος που η επιχείρηση των Γάλλων δεν ήταν καλή, είναι επειδή δεν έχουν καταλήξει σε ένα όπλο και τα ειδικά τους βαν είναι φορτωμένα με ένα σούπερ μάρκετ όπλων. Στην πραγματικότητα, χρειάζεται ένα όπλο, ένα πιστόλι κι ένα αυτόματο τουφέκι. Την τελευταία φορά που βρέθηκα εκεί, διέθεταν: Benelli M3, Beretta M3P4, Colt M4A1FN SCAR, FN Herstal Minimi, FN Herstal P90 [5], Franchi SPAS-15, Glock 17 / 17L / 18 / 19 / 26 / 34, Heckler & Koch G36, Heckler & Koch HK53, Heckler & Koch HK69A1, Heckler & Koch MP5K, Heckler & Koch PSG1, Manurhin MR 73, PGM Precision Hecate II, PGM Precision Ultima Ratio, Remington 870, Rheinmetall MG3, SIG Sauer SG553, Saiga-12…».