Διεθνείς αναλυτές διατείνονται ότι η κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου από την Τουρκία αποτελεί υπενθύμιση ότι παγκόσμιες και περιφερειακές δυνάμεις είναι απίθανο να συσπειρωθούν σε ευρεία συμμαχία με δεδομένες τις βαθιές διαφορές τους για τη συριακή κρίση και ειδικά για την τύχη του Ασαντ, ο οποίος είναι φίλος της Μόσχας και εχθρός της Τουρκίας και της Δύσης.
«Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς τη Ρωσία και την Τουρκία στην ίδια συμμαχία», λέει ο Φ. Λουκιάνοφ, επικεφαλής του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής, ο οποίος διατηρεί καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο. «Η κατάσταση όμως δεν άλλαξε, πιθανότατα βελτιώθηκε όσον αφορά τη συνεργασία της Ρωσίας με τις ΗΠΑ και τη Γαλλία», συμπληρώνει. Οι σύμμαχοι της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ ζήτησαν ταχεία αποκλιμάκωση και επέμειναν ότι θα πρέπει να αποφευχθούν τέτοια επεισόδια στο μέλλον.
Από την πλευρά της η Ρωσία ισχυρίζεται ότι δεν θα προβεί σε στρατιωτικά αντίποινα, και ο πρέσβης της Μόσχας στη Γαλλία Αλεξάντερ Ορλόφ έφτασε στο σημείο να πει ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να δημιουργήσει «κοινό επιτελείο» για να πολεμήσει το «Ισλαμικό Κράτος» από κοινού με το Παρίσι, την Ουάσιγκτον και την Αγκυρα. Η οργή του Βλαντιμίρ Πούτιν ωστόσο ήταν έκδηλη την Τρίτη, όταν κατηγόρησε την Τουρκία ότι πρόδωσε τη Ρωσία και υποστήριξε το «Ισλαμικό Κράτος», υπονοώντας ότι η Μόσχα θα μπορούσε να εκδικηθεί με οικονομικά και πολιτικά μέτρα. «Κρίνοντας από το πρόσωπο του προέδρου, ούτε καν οι οικονομικές απώλειες για τις ρωσικές επιχειρήσεις θα τον σταματήσουν», τονίζει ο Λουκιάνοφ.
Οι εσωτερικοί επικριτές του Ρώσου προέδρου έψεξαν τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου για τις ανθρώπινες απώλειες, ενός Ρώσου πιλότου κι ενός στρατιώτη, στη διάρκεια της επιχείρησης για τη διάσωση του πληρώματος. Είναι οι πρώτοι νεκροί που θρηνεί η Ρωσία από τότε που ξεκίνησε η εμπλοκή της στη Συρία στις 30 Σεπτεμβρίου. Το ίδιο ισχύει και για το ρωσικό αεροσκάφος, το πρώτο που καταρρίφθηκε πάνω από τη χώρα μετά το ιορδανικό το 2014.
Στο μεταξύ, παρόλο που ο Πούτιν επιμένει ότι το αεροσκάφος δεν συνιστούσε απειλή για την Τουρκία, η Αγκυρα καταγγέλλει ότι η Μόσχα βομβαρδίζει Τουρκμένιους, μια μειονότητα την οποία θεωρεί σύμμαχο στον αγώνα της κατά του καθεστώτος Ασαντ. «Οι Τούρκοι θέλουν να αναγνωρίσει η Ρωσία μία ζώνη κατά μήκος των συνόρων, που είναι ακατάλληλη για εξόδους και βομβαρδισμούς», σημειώνει ο στρατιωτικός αναλυτής Π. Φελγκενχάουερ. «Η Ρωσία δεν βομβαρδίζει απλά τους Τουρκμένιους, ανοίγει ένα μονοπάτι για μια επίθεση από τον Ασαντ και τη Χεζμπολάχ, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εθνοκάθαρση κατά των Τουρκμένιων, που θεωρείται απαράδεκτη από την Αγκυρα», συμπληρώνει. Εν τω μεταξύ, η στρατιωτική ανάπτυξη των πιο προηγμένων συστημάτων αεράμυνας στη ρωσική βάση στη Συρία ενέχει τον κίνδυνο νέων επεισοδίων. «Οσο πιο χρονοβόρα η επιχείρηση, τόσο μεγαλύτερο το ρίσκο», προειδοποιεί ο Λουκιάνοφ. «Πρέπει να είναι κανείς εντελώς τρελός για να πιστεύει ότι μια επέμβαση σε έναν εμφύλιο στη Μέση Ανατολή θα είναι εύκολη υπόθεση», καταλήγει.
Πάντως ο αναλυτής του Foreign Policy Κ. Τζόνσον γράφει ότι καμία εκ των δύο χωρών δεν θα κλιμακώσει την ένταση, γιατί η μεν Τουρκία προμηθεύεται το μισό και πλέον φυσικό της αέριο από τη Ρωσία, η δε Μόσχα δεν μπορεί να θυσιάσει τη μοναδική ευρωπαϊκή αγορά στην οποία η ζήτηση για φυσικό αέριο αυξάνεται, ειδικά τώρα που οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου πλήττουν την οικονομία της.