ΚΙΕΒΟ. Με επιμνημόσυνες τελετές και ιστορικές διαλέξεις θα τιμήσει η κυβέρνηση της Ουκρανίας τη σφαγή 33.771 Εβραίων από γερμανικά στρατεύματα αλλά και Ουκρανούς συνεργάτες τους, τον Σεπτέμβριο του 1941, στη χαράδρα του Μπάμπι Γιαρ έξω από το Κίεβο. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1941 οι κάτοικοι του Κιέβου ενημερώνονταν μέσω φυλλαδίων ότι όλοι οι Εβραίοι όφειλαν να συγκεντρωθούν σε προκαθορισμένο σημείο στα περίχωρα της πόλης.
«Ο καιρός ήταν θαυμάσιος, ο ήλιος έλαμπε. Επρόκειτο για ένα σπάνιο φθινοπωρινό πρωινό», λέει στην Deutsche Welle ο Βασίλι Μιχαϊλόφσκι (αληθινό όνομα Κεζάρ Κατς), ένας από τους τρεις επιζήσαντες της σφαγής. «Χιλιάδες άνθρωποι κατευθύνθηκαν στο σημείο, μεταφέροντας όλα τους τα υπάρχοντα σε καρότσια», θυμάται ο Μιχαϊλόφσκι, που ήταν τότε τεσσάρων ετών.
«Η θυρωρός του κτιρίου μας, είπε στην τροφό μου ότι έπρεπε να με πάει στο Μπάμπι Γιαρ, καθώς είμαι Εβραίος», λέει ο Μιχαϊλόφσκι, οι γονείς του οποίου είχαν χαθεί στον Πόλεμο, για να συνεχίσει: «Περπατήσαμε όλοι μαζί τα επτά χιλιόμετρα μέχρι τη χαράδρα. Ενιωθα μεγάλη ευτυχία, γιατί νόμιζα ότι βρισκόμουν σε κάποια εθνική γιορτή, όπως η Πρωτομαγιά ή η Ημέρα της Επανάστασης».
Ο προορισμός των Εβραίων του Κιέβου, όμως, ήταν η χαράδρα του Μπάμπι Γιαρ, την οποία είχαν επιλέξει οι ναζί χάρη στη μορφολογία της. Η χαράδρα θα επέτρεπε την εκτέλεση με πυροβολισμό των Εβραίων, με τις σορούς τους να πέφτουν στο γεωλογικό χάσμα, το οποίο οι δυνάμεις κατοχής θα μπορούσαν μετά να σκεπάσουν με ευκολία.
Εντός των επόμενων 48 ωρών, άνδρες των γερμανικών «Αϊνζατσγκρούπε», των ειδικών μονάδων των Ες Ες για την «επίλυση του εβραϊκού προβλήματος», δολοφόνησαν 33.771 Εβραίους κατοίκους του Κιέβου. Η σφαγή του Μπάμπι Γιαρ είναι η μεγαλύτερη ομαδική εκτέλεση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Καθώς ο Βασίλι πλησίασε στη χαράδρα, είδε Γερμανούς στρατιώτες και Ουκρανούς αστυνομικούς να πλαισιώνουν τους Εβραίους κατά μήκος του δρόμου, καθοδηγώντας τους προς το σημείο της σφαγής.
«Μας έδερναν, μας έσπρωχναν και μας κτυπούσαν με τα κοντάκια των όπλων και με μπαστούνια. Μας υποχρέωναν να περπατάμε ολοένα και πιο γρήγορα, μέχρι που φτάσαμε σε μία πύλη.
Η τροφός μου δέχθηκε κτύπημα στο κεφάλι και έπεσε κάτω. Οταν σηκώθηκε, άρχισε να κραδαίνει το διαβατήριό της φωνάζοντας ότι είναι Ουκρανή και όχι Εβραία. Κανείς δεν της έδωσε σημασία. Ενας φρουρός την άρπαξε και την έσυρε στην ουρά» θυμάται ο Βασίλι, που αναφέρει ότι αεροσκάφη πραγματοποιούσαν χαμηλές πτήσεις για να καλύψουν τους ήχους των πυροβολισμών, αλλά και τις κραυγές των θυμάτων.
Η οξύνοια της τροφού του Βασίλι είναι αυτό που του έσωσε τη ζωή. Η νεαρή Ουκρανή, έχοντας συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει, εκμεταλλεύθηκε στιγμιαία απροσεξία των φρουρών για να διαφύγει, κρατώντας το παιδί από το χέρι και να το παραδώσει μία ημέρα αργότερα σε ορφανοτροφείο του Κιέβου, όπου ο 4χρονος Κεζάρ Κατς μετονομάσθηκε σε Βασίλι Μιχαϊλόφσκι.
Για δεκαετίες μετά το τέλος του Πολέμου, η σφαγή του Μπάμπι Γιαρ παρέμεινε ουσιαστικά άγνωστη, καθώς το σοβιετικό καθεστώς αρνείτο να αναγνωρίσει το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, ισχυριζόμενο ότι τα θύματα είχαν δολοφονηθεί εξαιτίας της ιδιότητάς τους ως πολίτες της ΕΣΣΔ.
Σχεδόν 100.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν από τους ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄ Π.Π. στο Μπάμπι Γιαρ, τα 2/3 από αυτούς Εβραίοι και οι υπόλοιποι Ρομά, Ουκρανοί, Ρώσοι, ψυχικά ασθενείς και ανάπηροι.