Με αγωνία παρακολούθησε η υφήλιος την αναμέτρηση-θρίλερ μεταξύ της υποψήφιας των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον και του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ για την προεδρία των ΗΠΑ, επιστέγασμα μιας βαθιά πολωτικής προεκλογικής εκστρατείας, που δίχασε τη χώρα. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, στις τέσσερις τα ξημερώματα ώρα Ελλάδος, ο Τραμπ εξασφάλιζε μεν οριακή πλειοψηφία στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων (128-97), αλλά η εικόνα στη ζωτικής σημασίας πολιτεία της Φλόριντα παρέμενε αμφίρροπη. Στο εξίσου κρίσιμο Οχάιο και στη Βόρεια Καρολίνα, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος παρουσίαζε ισχνό προβάδισμα. Νευρική ήταν η αντίδραση των αγορών στο ενδεχόμενο εκλογικής νίκης του. Την ίδια στιγμή, οι Ρεπουμπλικανοί εφέρετο να διατηρούν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενώ τα δύο τρίτα των Αμερικανών ψηφοφόρων τάχθηκαν υπέρ των αυστηρότερων μέτρων κατά τις οπλοκατοχής. Σημειώνεται πως το αντίστοιχο ποσοστό το 2012 ήταν 59%.
Η Χίλαρι Κλίντον προσήλθε στο εκλογικό της τμήμα, στην Τσαπάκουα της Νέας Υόρκης, συνοδευόμενη από τον σύζυγό της Μπιλ. «Καλημέρα, κυρία πρόεδρε», φώναζαν στην υποψήφια των Δημοκρατικών οι οπαδοί της, ενώ ο Μπιλ Κλίντον δήλωσε ότι ανυπομονεί να γίνει «ο σύζυγος της προέδρου», προσθέτοντας ότι προπονείται γι’ αυτό εδώ και 15 χρόνια, αφότου εγκατέλειψε τον Λευκό Οίκο.
Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ ψήφισε στην καρδιά της Νέας Υόρκης, στο Μανχάταν, σε μικρή απόσταση από τον περίφημο ουρανοξύστη που φέρει το όνομά του. Νωρίτερα, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος είχε κλείσει τη μαραθώνια εκστρατεία του καλώντας τους πολίτες να εργαστούν «όλοι μαζί, σαν ένας λαός, κάτω από ένα Θεό, με μία σημαία». Ο Μπαράκ Ομπάμα τήρησε για μία ακόμη φορά την παράδοση που δημιούργησε ο ίδιος στην πρώτη του προεδρική εκστρατεία, το 2008: να χαλαρώσει την ημέρα των εκλογών, παίζοντας μπάσκετ με φίλους του σε γυμναστήριο αμερικανικού στρατοπέδου, στην Ουάσιγκτον. Επρόκειτο πάντως για μια αναμέτρηση μεταξύ δύο εξαιρετικά αντιδημοφιλών πολιτικών, με την Κλίντον να συγκεντρώνει την αντιπάθεια του 54% του εκλογικού σώματος και τον Τραμπ το 61%.
Κοινή γι’ αυτό ήταν η διαπίστωση Αμερικανών και ξένων αναλυτών πως ηττημένη από την προεδρική εκλογή του 2016 αναδεικνύεται η ίδια η αμερικανική δημοκρατία. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας New York Times, η οποία υποστήριξε αναφανδόν τη Χίλαρι Κλίντον, όπως το σύνολο των μεγάλης επιρροής εφημερίδων, οι Αμερικανοί πολίτες εμφανίζονται σε ποσοστό 82% «αηδιασμένοι» με την ποιότητα της προεκλογικής αντιπαράθεσης. Ενδεικτική του φορτισμένου κλίματος ήταν η ανταλλαγή πυροβολισμών έξω από εκλογικό κέντρο με ένα νεκρό και τρεις τραυματίες, χωρίς να είναι ξεκάθαρα τα αίτια της συμπλοκής.
Στο μεταξύ, το 15% των Αμερικανών ανέφερε ότι ψήφισε για πρώτη φορά για πρόεδρο έναντι 9% το 2012. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που η Χίλαρι Κλίντον φιλοδοξούσε να προσελκύσει τους νεαρούς «πρωτάρηδες» της κάλπης. Ταυτόχρονα, όμως, αυξήθηκε από 9% σε 13% το ποσοστό όσων περίμεναν την τελευταία στιγμή για να αποφασίσουν ποιον θα ψηφίσουν για πρόεδρο. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η πληροφορία ότι ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεότερος δεν ψήφισε για πρόεδρο.
Η επούλωση των πληγών που άνοιξε η τοξική προεκλογική αντιπαράθεση και η υπέρβαση της παραλυτικής πόλωσης μεταξύ Λευκού Οίκου και Κογκρέσου συγκαταλέγονται στον μακρύ κατάλογο των προβλημάτων που θα κληροδοτήσει ο Μπαράκ Ομπάμα στη/στον διάδοχό του. Λιγότερο επείγοντα, αλλά όχι ευκολότερα αντιμετωπίσιμα εμφανίζονται τα προβλήματα στο πεδίο της οικονομίας. Ο Μπαράκ Ομπάμα πιστώνεται την επιτυχή διαχείριση της μεγάλης ύφεσης που κληρονόμησε, με την αμερικανική οικονομία να αναπτύσσεται φέτος με ρυθμό 2,5%, πολύ καλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο, και την ανεργία να έχει περιοριστεί στο 4,5%. Ωστόσο, τα γκρίζα σύννεφα έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται και πάλι, καθώς η ανάκαμψη στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στα χαμηλά επιτόκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, που έχουν μεγεθύνει εκ νέου τις επικίνδυνες χρηματοπιστωτικές «φούσκες». Στο μεταξύ, η έκρηξη των κοινωνικών ανισοτήτων –το 50% των Αμερικανών συνεχίζει να έχει εισόδημα μικρότερο από εκείνο του 2007– απειλεί να υπονομεύσει άρδην το υπάρχον πολιτικό σύστημα, όπως έδειξε η εντελώς απροσδόκητη απήχηση «ατυπικών» υποψηφίων, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ στους Ρεπουμπλικανούς και ο Μπέρνι Σάντερς στους Δημοκρατικούς.