ΣΚΟΠΙΑ. Το θερμόμετρο μπορεί να έφθασε τους -28 βαθμούς Κελσίου, αλλά η θερμοκρασία στην πολιτική σκηνή της ΠΓΔΜ είναι υψηλή, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι ξεκίνησε χθες κούρσα 20 ημερών με στόχο τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
Το συντηρητικό κόμμα VMRO DPMNE του Γκρούεφσκι κατέκτησε την πρώτη θέση στις βουλευτικές εκλογές της 11ης Δεκεμβρίου, αλλά η επάνοδός του στην κυβέρνηση εξαρτάται από τη συγκατάνευση των κομμάτων της αλβανικής μειονότητας.
Μέχρι πρόσφατα, η μειονότητα εκπροσωπείτο κυρίως από το κόμμα DUI του Αλί Αχμέτι, ο οποίος έχει λάβει μέρος στις δύο τελευταίες κυβερνήσεις συνεργασίας υπό τον Γκρούεφσκι.
Στις 11 Δεκεμβρίου, το κόμμα απώλεσε το 50% της δύναμής του, με αποτέλεσμα οι συσχετισμοί στο εσωτερικό της μειονότητας να διαμορφώνονται ως εξής: DUI 10 έδρες, Μπέσα 7 έδρες και Συμμαχία για τους Αλβανούς 3 έδρες. Υστερα από επισκέψεις των επικεφαλής τους στα Τίρανα και συνομιλίες με τον Αλβανό πρωθυπουργό Εντι Ράμα, τα τρία κόμματα δεσμεύθηκαν να προωθήσουν κοινή ατζέντα σε πιθανή συγκυβέρνηση, ανεξαρτήτως του ποιο ή ποια εξ αυτών θα συμμετάσχει στο κυβερνητικό σχήμα.
Μεταξύ άλλων, επιδιώκουν την ικανοποίηση πάγιων εθνοτικών αιτημάτων τους, με σημαντικότερο και πιο «προκλητικό» για τη σλαβομακεδονική πλευρά αυτό της καθιέρωσης της αλβανικής γλώσσας ως επίσημης σε όλη την επικράτεια. Οι Αλβανοί αποτελούν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της ΠΓΔΜ, που ανέρχεται σε 2,1 εκατομμύρια ανθρώπους.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Dnevnik, ο Νίκολα Γκρούεφσκι δήλωσε ότι αιτήματα όπως οι συνταγματικές αλλαγές για την καθιέρωση ως επίσημης της αλβανικής γλώσσας οδηγούν σε «καντονοποίηση» της χώρας και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά από το κόμμα του.
Αν και οι δύο πλευρές επιμείνουν στις θέσεις τους, το λογικό αποτέλεσμα μετά την παρέλευση του 20ημέρου, στις 29 Ιανουαρίου θα είναι η αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης υπό τον Γκρούεφσκι και η ανάθεση της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης στο δεύτερο κόμμα, το σοσιαλδημοκρατικό SDSM του Ζόραν Ζάεφ, που έχει 49 έδρες. Αν δεν εξευρεθεί κοινό έδαφος, ούτε και τότε η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές, παρατείνοντας την πολυετή πολιτική αστάθεια.
Στα αιτήματα των αλβανικών κομμάτων περιλαμβάνεται η έγκριση από τη Βουλή της χώρας ψηφίσματος που καταδικάζει τις διώξεις που έχει υποστεί η μειονότητα στο παρελθόν.
Το αίτημα αυτό μπορεί να αποδειχθεί σανίδα σωτηρίας για τον Αχμέτι στα σκληρά παζάρια των προσεχών ημερών, καθώς η ικανοποίησή του, έστω και χωρίς τη συνταγματική κατοχύρωση της δεύτερης επίσημης γλώσσας, ίσως του επιτρέψει να δικαιολογήσει νέα συμμετοχή στην κυβέρνηση.
Οι 10 έδρες του Αχμέτι είναι επαρκείς για να κατακτήσει ο Γκρούεφσκι την πλειοψηφία των 61 εδρών στη Βουλή των 120 βουλευτών. Αντιθέτως σε περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης υπό τους σοσιαλδημοκράτες, θα απαιτηθούν περισσότερα του ενός αλβανικά κόμματα.
Τα αλβανικά κόμματα κατηγορούν τον Γκρούεφσκι ότι χρησιμοποίησε εμπρηστική ρητορική εις βάρος της μειονότητας στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ενώ το σκάνδαλο των υποκλοπών από τις υπηρεσίες της χώρας, που είχε οδηγήσει σε διαδηλώσεις εναντίον του Γκρούεφσκι και πτώση της τελευταίας κυβέρνησής του δεν προδιαθέτει θετικά τους πιθανούς εταίρους του.