ΠΑΡΙΣΙ. Τα σαράντα χρόνια ζωής του γιορτάζει αυτή την εβδομάδα το εμβληματικό μουσείο σύγχρονης τέχνης του Παρισιού, το Κέντρο Πομπιντού.
Η ιστορία του μουσείου, που έχει πλέον γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της παριζιάνικης εικαστικής σκηνής, ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν ο τότε πρόεδρος και ρέκτης της μοντέρνας τέχνης Ζορζ Πομπιντού οραματίζεται τη δημιουργία τέτοιου μουσείου.
Ο Πομπιντού θέλησε με το μουσείο αυτό να επαναφέρει τη Γαλλία στο επίκεντρο των σύγχρονων εικαστικών κινημάτων, θέση την οποία είχε απολέσει μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, προς όφελος των ΗΠΑ. Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, που στεγαζόταν στο Ανάκτορο του Τόκιο, πάνω από την πλατεία του Τροκαντερό, δεν διέθετε τον απαραίτητο αρχιτεκτονικό και σκηνικό δυναμισμό.
Οι φιλοδοξίες του Πομπιντού, πρωθυπουργού στις αρχές της δεκαετίας του 1960 με πρόεδρο τον Σαρλ Ντε Γκωλ, σκοντάφτουν όμως στον Αντρέ Μαλρό, ο οποίος θεωρεί τον πολιτισμό ιδιόκτητο κτήμα του. Ο Μαλρό αναθέτει στον διάσημο Ελβετό αρχιτέκτονα Λε Κορμπιζιέ τη δημιουργία μουσείου σύγχρονης τέχνης. Ο θάνατος του Λε Κορμπιζιέ το 1965, όμως, αναστέλλει το φιλόδοξο σχέδιο.
Ο Πομπιντού επανέρχεται στην αντεπίθεση, προτείνοντας την αξιοποίηση του «πεδίου Μπομπούρ», της αχανούς αλάνας στο πρώτο δημοτικό διαμέρισμα, που χρησιμοποιείται ως υπαίθριο πάρκινγκ αυτοκινήτων. Η δημιουργία μουσείου στο σημείο αυτό είναι η πρώτη απόφαση του Πομπιντού, ως προέδρου της δημοκρατίας το 1969. Ο πρόεδρος αποφασίζει να προκηρύξει διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το μουσείο, στον οποίο συμμετέχουν όλα τα ιερά τέρατα της αρχιτεκτονικής της εποχής, όπως ο Οσκαρ Νιμάιερ, ο Φίλιπ Τζόνσον και 680 άλλα γραφεία.
Η επιτροπή αξιολόγησης επιλέγει, όμως, ομόφωνα το σχέδιο των νέων και άσημων τότε Ρέντσο Πιάνο και Ρίτσαρντ Ρότζερς. Το σχέδιο προβλέπει την κατασκευή επαναστατικού κτίσματος, με κύριο γνώρισμα τη χρηστικότητα, του οποίου οι διάδρομοι και οι κλίμακες βρίσκονται στο εξωτερικό του κέλυφος.
Παρά τη δηλωμένη απέχθεια του νέου προέδρου Βαλερί Ζισκάρ Ντ ’Εστέν στη σύγχρονη τέχνη, η οικοδόμηση συνεχίζεται, κυρίως χάρη στην επιμονή του πρωθυπουργού Ζακ Σιράκ, πολιτικού τέκνου του Πομπιντού.
Προσωρινή διακοπή
Το σχέδιο των Πιάνο και Ρότζερς επικρίνεται σφοδρά από μερίδα κατοίκων, αλλά και από τον αρχιτεκτονικό κόσμο. Τα έργα διακόπτονται μάλιστα προσωρινά το 1975, ύστερα από αγωγή ομάδας αρχιτεκτόνων με όνομα «Αρχιτεκτονική Κίνηση».
Λίγες εβδομάδες πριν από τα εγκαίνια, οι δωρητές έργων στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Ανακτόρου του Τόκιο αρνούνται να εγκρίνουν τη στέγαση των έργων τους σε «μουσείο, το οποίο δεν σέβεται τον ρόλο του», διαφωνώντας με τη συνύπαρξη των έργων με βίντεο εγκαταστάσεις και άλλες καινοτόμες δημιουργίες.
Η διεύθυνση του Μουσείου Πομπιντού υποχρεώνεται να υποχωρήσει, ανακοινώνοντας ότι όσοι συλλέκτες το επιθυμούν, μπορούν να διατηρήσουν τις δωρεές τους στον υπάρχοντα εκθεσιακό χώρο του Ανακτόρου του Τόκιο. Το κοινό πρέπει να περιμένει πολλά χρόνια ακόμη για να δει τις συλλογές συγκεντρωμένες στο ίδιο σημείο.
Παρά τις δυσκολίες, το Κέντρο Πομπιντού ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό στις 2 Φεβρουαρίου 1977. Παρότι η διοίκηση αναμένει περίπου 8.000 επισκέπτες την ημέρα, οι επισκέπτες ξεπερνούν τους 16.000.