Stand up κωμωδία για τα μυαλά που έφυγαν

Stand up κωμωδία για τα μυαλά που έφυγαν

5' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Λονδίνο, Αμστερνταμ ή Βερολίνο;». H ερώτηση είναι μάλλον ρητορική, όταν απευθύνεται στους Ελληνες stand up κωμικούς, που ως άλλες «ταξιδιάρες ψυχές» οργώνουν εσχάτως την Ευρώπη σκορπώντας γέλιο σε χιλιάδες Ελληνες ή ελληνικής καταγωγής θεατές. «Οι πιο μικροί στο κοινό δεν πρέπει να θυμάστε πώς μοιάζει η δραχμή – τώρα ίσως να μάθετε». Την παραπάνω ατάκα του Σίλα Σεραφείμ άκουσαν ανυποψίαστοι οι θεατές της παράστασης «50 Shades of Greek» στο Μάντσεστερ τον Μάιο του 2015. Τότε κανείς δεν φανταζόταν την τραγική ειρωνεία του αστείου, ούτε όμως και την επιτυχία που θα είχε το εγχείρημα, που ξεκινούσε τότε δειλά ο Ιάσονας Καλδής, να βγάλει την  ελληνική stand up κωμωδία εκτός συνόρων. Το εν λόγω είδος είναι εξαιρετικά δημοφιλές στη Μεγάλη Βρετανία, όπου γεμίζουν στάδια χωρητικότητας ακόμα και 20.000 ατόμων. Πρόκειται, ωστόσο, για… βρετανικό χιούμορ, το οποίο μπορεί να μην είναι πάντοτε φλεγματικό, ωστόσο σπάνια εκφράζει απόλυτα κάποιον που έχει μεγαλώσει σε ένα διαφορετικό πολιτισμικό περιβάλλον.

«Ηθελα πολύ να διοργανώσω μια τέτοια δράση και αποφάσισα να ξεκινήσω από την πόλη μου», εξηγεί στην «Κ» ο 39χρονος Ιάσονας Καλδής, που τα τελευταία έξι χρόνια ζει στη βρετανική πόλη. Στην Ελλάδα ήταν διοργανωτής συναυλιών σε μεγάλες εταιρείες. «Σκέφθηκα ότι και καλά να μην πήγαινε, δεν θα ερχόταν το τέλος του κόσμου». Συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Οχι μόνον στο οικείο στον Ιάσονα, Μάντσεστερ, αλλά και σε πλήθος πόλεων στη Μεγάλη Βρετανία και την υπόλοιπη Ευρώπη (μαζί με τους συνεργάτες του Pete Gionis στο Λονδίνο και Πάνο Γουργιώτη στις Βρυξέλλες) οι παραστάσεις, που γνωστοποιούνται από τα μέσα δικτύωσης και λιγοστές αφίσες στους δρόμους της εκάστοτε πόλης, γίνονται κάθε φορά sold out. Η επιτυχία, όμως, όπως αποτυπώθηκε σε έντεκα περιοδείες και τρεις μεμονωμένες παραστάσεις σε μόλις τρία χρόνια, δεν θα ερχόταν αν δεν είχε προηγηθεί το brain drain.

Stand up κωμωδία για τα μυαλά που έφυγαν-1

Από αριστερά: Γιώργος Χατζηπαύλου, Λάμπρος Φισφής, Σίλας Σεραφείμ. Και οι τρεις οργώνουν εσχάτως την Ευρώπη. «Οι πιο μικροί στο κοινό δεν πρέπει να θυμάστε πώς μοιάζει η δραχμή – τώρα ίσως να μάθετε», έλεγε ο Σίλας Σεραφείμ στο Μάντσεστερ τον Μάιο του 2015.

Στο Λονδίνο, στο Εδιμβούργο, στο Αμστερνταμ, στο Βερολίνο, στη Βιέννη, στις Βρυξέλλες, στη Ζυρίχη, στη Στοκχόλμη, στο Οσλο και στο Μπρνο, Ελληνες νεομετανάστες και ομογενείς δεύτερης γενιάς συρρέουν για να παρακολουθήσουν, μεταξύ άλλων, τον Λάμπρο Φισφή, τη Χρύσα Κατσαρίνη, τον Γιώργο Χατζηπαύλου, τον Δημήτρη Δημόπουλο, τον Διονύση Ατζαράκη, τον Θωμά Ζάμπρα, τον Βύρωνα Θεοδωρόπουλο και τον Μιχάλη Μαθιουδάκη. Γελούν μαζί τους ενθυμούμενοι την –αθάνατη– Ελληνίδα μάνα που ανησυχεί, την ελληνική γραφειοκρατία που μας ταλαιπωρεί, τις παρέες που φτιάχνουν ιστορία, τα επεισοδιακά οικογενειακά τραπέζια και τα «παραδοσιακά» μπάνια του λαού τις Κυριακές.

Και Αλβανοί ή Πολωνοί

«Στο κοινό συναντάμε και Αλβανούς ή Πολωνούς, που έχουν ζήσει στην Ελλάδα, γνωρίζουν τη γλώσσα, την κουλτούρα και το χιούμορ μας», επισημαίνει ο Ιάσονας, που καθώς η μία περιοδεία διαδέχεται την άλλη, ανακαλύπτει ότι δεν υπάρχει σημείο της Ευρώπης που να μην ζουν σήμερα Ελληνες. «Στο Μπρνο, όπου είχαν εγκατασταθεί πολιτικοί πρόσφυγες κάποτε, σήμερα ζουν πολλοί νέοι Ελληνες εργαζόμενοι σε πολυεθνικές, κυρίως στο κομμάτι της πληροφορικής» αναφέρει ενδεικτικά, «ήμασταν η δεύτερη ελληνόφωνη εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στην τσεχική πόλη, είχε προηγηθεί μόνον μια συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη».

«Παίζοντας μπροστά στους Ελληνες του εξωτερικού εισέπραξα την ίδια ευγνωμοσύνη που δείχνουν οι κάτοικοι των μικρών πόλεων στην Ελλάδα, επειδή διανύουμε πολλά χιλιόμετρα για χάρη τους», επισημαίνει ο Λάμπρος Φισφής, που προ δεκαετίας ξεκίνησε την καριέρα του στο Αμστερνταμ δίνοντας παραστάσεις στα αγγλικά.

Stand up κωμωδία για τα μυαλά που έφυγαν-2

Στον Ιάσονα Καλδή, που ζει στη Βρετανία τα τελευταία χρόνια, ανήκει η πρωτοβουλία διοργάνωσης περιοδειών stand up κωμωδίας στο εξωτερικό.

«Οταν έδωσα παραστάσεις στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, όπου η μητρική γλώσσα του κοινού ήταν η αγγλική, η επικοινωνία με το κοινό ήταν ευκολότερη, όταν δε έπαιξα στην Ελλάδα, όπου καμία πλευρά δεν χρειαζόταν να μεταφράζει, ένιωσα ότι ήρθα στον… παράδεισο», περιγράφει χαρακτηριστικά. Επομένως, ούτε ο ίδιος ούτε οι υπόλοιποι κωμικοί προτίθενται να πειραματιστούν με αγγλικό κείμενο, δεδομένου ότι το χιούμορ συνδέεται άμεσα με τη γλώσσα και μια παράσταση σε άλλη γλώσσα θα έριχνε αυτόματα την απόδοσή τους. «Στα αγγλικά παίζουν κυρίως οι δεύτερης γενιάς Ελληνες, όπως ο Ελληνοκαναδός Angelo Tsarouchas, που αντλούν τη θεματολογία τους από τη ζωή τους ως Ελληνες της διασποράς» διευκρινίζει ο Ιάσονας, που είναι και ο ίδιος κατά το ήμισυ Βρετανός.

Αρνί σε βαλίτσα

Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η γλώσσα συστατικό της «χημείας», αλλά και οι κοινές καταβολές. «Πολλοί εξ αυτών έχουν φύγει δύο με τέσσερα χρόνια, επομένως δεν έχουν χάσει την επαφή με την ελληνική πραγματικότητα» παρατηρεί ο Λάμπρος, υπενθυμίζοντας ότι τα κείμενα προέρχονται πάντοτε από προσωπικά βιώματα. Οι θεατές, βέβαια, στο τέλος σπεύδουν να δώσουν και δικές τους… ιδέες, βγαλμένες από τη ζωή. «Μια κοπέλα στην Αγγλία μου ομολόγησε ότι της έστειλαν οι δικοί της από την Κρήτη ένα αρνί 20 κιλά, σε βαλίτσα» διηγείται ο Λάμπρος, «η παράδοση των τάπερ κρατάει γερά». Ωστόσο, αν σε κάτι διαφοροποιείται το ελληνικό κοινό, από το ολλανδικό ή το βρετανικό, είναι ότι εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ορισμένα θέματα ως ταμπού, ακόμα και στην κωμωδία. «Οι Ελληνες γελάνε με τα πάντα εκτός από αυτά που χτυπούν δίπλα από το σπίτι τους» παρατηρεί με νόημα ο Λάμπρος, «ωστόσο, έχω επιλέξει να μην πραγματεύομαι θέματα που διχάζουν, θέλω να κάνω κωμωδία που ενώνει». Αλλωστε, ήδη η ανακοίνωση της βραδιάς stand up κωμωδίας κατορθώνει να συγκεντρώσει στον ίδιο χώρο Ελληνες, που αν και ζουν στην ίδια πόλη συχνά δεν γνωρίζονται. Μέσα σε λίγα λεπτά αρχίζουν να συζητούν μεγαλόφωνα και να σχηματίζουν πηγαδάκια έως ότου βγει στη σκηνή ο κωμικός…

«Στο Βερολίνο ένας θεατής είχε προηγουμένως ταξιδέψει εννέα ώρες για να με δει» σχολιάζει η Χρύσα Κατσαρίνη, η μοναδική Ελληνίδα κωμικός που έχει έως τώρα κάνει ελληνόφωνη σόλο περιοδεία στο εξωτερικό, τον Οκτώβριο του 2018. «Ενθουσιάστηκα τρομερά που έβλεπα τις αίθουσες να γεμίζουν κόσμο, μου φαίνεται απίστευτο ακόμα και τώρα» προσθέτει η ίδια, που της αρέσει να συνδιαλέγεται με τους θεατές μετά την παράσταση. «Το κοινό δεν ήταν ίδιο, αλλού είχαμε νεολαία, αλλού, όπως στις Βρυξέλλες, οι θεατές ήταν μεγαλύτερης ηλικίας, κάτι που ήταν πρόκληση για μένα» περιγράφει η Χρύσα, που ξεκίνησε την καριέρα της στη Θεσσαλονίκη το 2012.

«Για την περιοδεία, πρόσθετα συνεχώς επιπλέον κείμενα σε κάθε πόλη, σχολιάζοντας τις περιπέτειές μου από το ταξίδι».

Οι αναμνήσεις από τα road trips στην Ευρώπη θα συντροφεύουν πράγματι για καιρό τους Ελληνες κωμικούς, που ίσως ανατρέξουν σε αυτές για να μας χαρίσουν γέλιο στο μέλλον. «Το κοινό προσερχόταν εγκαίρως στην παράσταση, όχι όπως στην Ελλάδα» σημειώνει ο Γιώργος Χατζηπαύλου, «είναι μάλλον από τις συνήθειες που αλλάζουν γρήγορα». Ο ίδιος, βέβαια, παρ’ ολίγον να μην εμφανιστεί στην παράσταση του Οσλο λόγω… κακού προσανατολισμού. «Ευτυχώς, η Λίτσα, που ερχόταν να με δει, με έσωσε, αφού με εντόπισε στο λάθος τραμ και με οδήγησε στον χώρο της παράστασης». Ο Γιώργος, που τον Οκτώβριο του 2017 έδωσε εννέα παραστάσεις σε έντεκα πόλεις και προ ημερών ολοκλήρωσε μια περιοδεία παιδικής stand up κωμωδίας, επιλέγει να κάνει πάντοτε μια μικρή, χιουμοριστική αναφορά στην πόλη που εμφανίζεται. «Ηρθα στο Λονδίνο και μου φαίνεται φθηνό, ίσως φταίει που χθες ήμασταν στη Ζυρίχη». 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή