Η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο, έγραφε πριν από δύο χρόνια εν αναμονή της Documenta αρθρογράφος της Süddeutsche Zeitung κάνοντας κάποιες επισημάνσεις για τη δημιουργικότητα στις τέχνες τον καιρό της κρίσης. Περιέγραφε την πόλη, χώρους ιδανικούς για εκθέσεις γύρω από την Ομόνοια, την Τεχνόπολη, τη νέα στέγη της Λυρικής Σκηνής στο Φάληρο, τα καφέ στο κέντρο. Εξίσου θερμά ήταν και τα σχόλια της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και της εφημερίδας New York Times σε δικά τους αφιερώματα.
Οταν ρωτάς Ελληνες καλλιτέχνες αν νιώθουν τον ίδιο ενθουσιασμό οι περισσότεροι μειδιούν. Η αλήθεια είναι πως ο πολιτισμός δεν έγινε ακόμη «η βαριά βιομηχανία» μας. Βέβαια η εικόνα στον χάρτη της Αθήνας είναι πολύ πιο αισιόδοξη, τουλάχιστον ποσοτικά. Τα θέατρα αυξάνονται κάθε χρόνο, οι νεανικές ομάδες επίσης, οι παραστάσεις το ίδιο – έστω με ελάχιστα σκηνικά και κοστούμια για λόγους οικονομίας. Το κοινό υποστηρίζει τα θεάματα. «Διψά» για πολιτιστικές δράσεις πολύ περισσότερο από τις άνετες εποχές που μπορούσε ευκολότερα να πληρώσει γι’ αυτές. Συναυλίες και παραστάσεις σε κρατικές σκηνές αλλά και στο ελεύθερο θέατρο και τις μουσικές σκηνές.
Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να σταθεί κανείς προσεχτικά στην ετήσια απογραφική Ερευνα Κίνησης Κρατικών, Δημοτικών Θεάτρων και Ορχηστρών της ΕΛΣΤΑΤ. Παρουσιάζει στοιχεία για αρχαίο δράμα, κλασικό έργο, κωμωδία, δράμα, όπερα, συναυλίες κ.ά., για τον αριθμό των έργων, των παραστάσεων και των θεατών ανά είδος θεάματος σε κρατικά, δημοτικά θέατρα και ορχήστρες. Η δραστηριότητα του 2017 σε σχέση με εκείνη του 2016 δείχνει αύξηση κατά 8,7% στον αριθμό των έργων, αύξηση κατά 4,4% των παραστάσεων και μείωση κατά 4,0% στον αριθμό των θεατών. Ο μεγαλύτερος αριθμός θεατών στις σκηνές αυτές καταγράφηκε κατά τη χειμερινή περίοδο και ειδικότερα στις συναυλίες (280.190 άτομα), με το παιδικό θέατρο να ακολουθεί (269.468 θεατές), και έπειτα το κλασικό θέατρο (173.627).
Το καλοκαίρι, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι η εποχή των συναυλιών σε ανοιχτούς χώρους όπου έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό θεατών (301.926), και βέβαια των παραστάσεων αρχαίου δράματος (171.216), ενώ οι θεατές της όπερας ανέρχονται σε 74.895.
Στο θεατρικό τοπίο το 2017 παρουσιάστηκαν όλη τη χρονιά 3.376 έργα (αύξηση 8,7%), 7.257 παραστάσεις (αύξηση 4,4%), όμως ο αριθμός των θεατών παρουσίασε μείωση της τάξης του 4%. Εστιάζοντας στη χειμερινή περίοδο διαπιστώνει κανείς μεγάλη άνοδο του παιδικού θεάτρου με 244 έργα τον χειμώνα του 2017 σε σύγκριση με τα 188 του 2016. Επίσης, διπλασιασμό των μιούζικαλ (συνολικά 16), άνοδο της ελληνικής κωμωδίας με 96 έργα (60 ανέβηκαν το 2016) και των έργων κλασικού ρεπερτορίου με 94 έργα (79 το 2016).
Θέατρο και μουσική δεν σημαίνει μόνο καλλιτέχνες. Το ποσοστό των απασχολουμένων στις κρατικές θεατρικές σκηνές και ορχήστρες υπολογίζεται την ίδια περίοδο στο 44%, ενώ οι τεχνικοί, ταξιθέτες και διοικητικό προσωπικό καλύπτουν το 56%. Εργάστηκαν συνολικά 2.280 καλλιτέχνες εκ των οποίων οι γυναίκες ήταν 942. Το διοικητικό προσωπικό που απασχολήθηκε συνολικά ήταν 1.074 άτομα και οι ταξιθέτες, τεχνικοί, καθαρίστριες κ.ά., 1.826 άτομα.