Τις παρακαταθήκες που βρίσκονται στα αζήτητα επιχειρεί να εντοπίσει το υπουργείο Οικονομικών -με τις αδρανείς καταθέσεις και τις σχολάζουσες κληρονομιές- στην προσπάθειά του να ενισχύσει τα έσοδα του κράτους. Στο στόχαστρο είναι οι παρακαταθήκες που είναι κατατεθειμένες στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, η καταγραφή των οποίων ανεβάζει το ύψος τους στο 1,2 δισ. ευρώ, ενώ στα 800 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι παρακαταθήκες από απαλλοτριώσεις. Πρόκειται για χρηματικές παρακαταθήκες, χωρίς σε αυτές να περιλαμβάνονται και οι αυτούσιες παρακαταθήκες, δηλαδή αυτές που είναι σε τιμαλφή αντικείμενα ή άλλες κινητές αξίες.
Οπως ανακοίνωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, στόχος της κυβέρνησης είναι η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την ισχύουσα σήμερα διαδικασία, προκειμένου να υπάρξει μια αποτελεσματικότερη διαδικασία διαχείρισης και αξιοποίησης των χρηματικών και αυτούσιων παρακαταθηκών, που είναι αδρανείς επί μακρό χρονικό διάστημα. Το νομοσχέδιο αναμένεται να είναι έτοιμο εντός του καλοκαιριού, έτσι ώστε έως τα τέλη του χρόνου να αποσαφηνιστεί το τμήμα εκείνο που μπορεί να αξιοποιηθεί. Το νέο θεσμικό πλαίσιο θα λάβει υπόψη του τα συμπεράσματα της Επιτροπής που συστάθηκε με στόχο την καταμέτρησή τους και την κατηγοριοποίησή τους.
Σύμφωνα με το σχετικό πόρισμα, στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, από την ίδρυσή του μέχρι και τις 29 Ιανουαρίου 2014, υπάρχουν 36.172 αυτούσιες παρακαταθήκες. Από το 1920 έως το 1991, οι μεγαλύτερες κατηγορίες αυτούσιων παρακαταθηκών περιλαμβάνουν 5.423 παρακαταθήκες σε τιμαλφή, 4.444 σε ανοιχτούς φακέλους (που περιλαμβάνουν κυρίως συνάλλαγμα και βιβλιάρια ταμιευτηρίου) και 8.697 ομολογιακά δάνεια. Από το 1991 έως και τις 29 Ιανουαρίου 2014, εντοπίστηκαν 6.292 αυτούσιες παρακαταθήκες, από τις οποίες 2.712 σε τιμαλφή και 3.133 σε ανοιχτούς φακέλους. Επίσης, υπάρχουν 9.975 παρακαταθήκες που προέρχονται από τα κατά τόπους καταστήματα του Ταμείου, ενώ βρέθηκαν επίσης κλειδιά, μετοχές, λαχειοφόρα δάνεια και ομόλογα.
Οπως καταλήγει το πόρισμα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, η κήρυξη των παρακαταθηκών ως αζήτητων και η παραγραφή τους απαιτεί την εξέταση καθεμιάς παρακαταθήκης ξεχωριστά. Δεδομένου του όγκου των ανεξόφλητων παρακαταθηκών, απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για την εξέταση της συνδρομής ή μη των προϋποθέσεων της παραγραφής. Είναι ενδεικτικό ότι οι αυτούσιες παρακαταθήκες κηρύσσονται αζήτητες μετά την πάροδο 10 ή 20 ετών, ανάλογα με το περιεχόμενό τους, οπότε, μετά από εκτίμηση, εκποιούνται. Με το προϊόν της εκποίησης συστήνεται νέα χρηματική παρακαταθήκη, από τη σύσταση της οποίας επανεκκινεί και ο χρόνος παραγραφής. Τα κεφάλαια από χρηματικές παρακαταθήκες παραγράφονται υπέρ του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων έπειτα από 15 χρόνια από τότε που έγιναν απαιτητές, δηλαδή είτε από τη σύσταση είτε, για παράδειγμα, από την έκδοση της απαραίτητης για την απόδοση δικαστικής απόφασης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 1878 μέχρι σήμερα, μόνο μία φορά, το 1984, το Ταμείο προέβη στην κήρυξη ως αζήτητων των αυτούσιων παρακαταθηκών της περιόδου 1878 έως 1920, με αποτέλεσμα, όλες οι ανεξόφλητες αυτούσιες παρακαταθήκες από το 1920 μέχρι σήμερα, να μην έχουν κηρυχθεί αζήτητες και να μην έχουν ρευστοποιηθεί αλλά να παραμένουν στα θησαυροφυλάκια της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ταμείου και στα Περιφερειακά Καταστήματα και Γραφεία Παρακαταθηκών.