Με την υποδοχή της παγκόσμιας πρωταθλήτριας στην Πύλη του Βραδεμβούργου, το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο πέρασε στην ιστορία. Ηταν το πρώτο που κατέκτησε η ενωμένη Γερμανία και πιθανόν το πιο ανούσιο από τότε που έχουμε τη δυνατότητα να τα παρακολουθήσουμε στην οθόνη.
Ολόκληρη η κληρονομιά του 20ού αιώνα βρίσκεται σε κρίση, το ποδόσφαιρο δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο είχε μια αύρα παρακμής. Πριν από λίγα ακόμα χρόνια, θα ήταν αδύνατον να φανταστεί κανείς ότι ένα Παγκόσμιο Κύπελλο που γίνεται στη Βραζιλία δεν θα ήταν μια γιορτή του ποδοσφαίρου με πρωταγωνιστή τη διοργανώτρια χώρα – ή έστω μια τραγωδία. Αυτό όμως που βίωσαν οι Βραζιλιάνοι από τη συμμετοχή τους ήταν απλώς ένα φιάσκο.
Το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο δεν ανέδειξε αστέρια, με μοναδική εξαίρεση ίσως τον Κολομβιανό Χάμες Ροντρίγκεζ. Παρά το γεγονός ότι αναρίθμητα παιχνίδια πήγαν στην παράταση, από το 20ό παγκόσμιο κύπελλο έλειπαν η ένταση και το έπος. Το μόνο παιχνίδι που άγγιξε τη δραματική ατμόσφαιρα επικών αναμετρήσεων περασμένων εποχών ήταν ο προημιτελικός ανάμεσα στην Ολλανδία και την Κόστα Ρίκα, η σύγκρουση της καλύτερης επιθετικής γραμμής και την καλύτερης άμυνα του τουρνουά. Η λυσσαλέα επιμονή με την οποία επιτίθεντο οι πρώτοι και αμύνονταν οι δεύτεροι όλο το διάστημα του αγώνα παρέπεμπε απευθείας στις αρετές του βιομηχανικού, εργατικού περιβάλλοντος, στις οποίες χρωστάει τη γοητεία του και τη μαζική του απήχηση το ποδόσφαιρο.
Από το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο έλειπε η μεγάλη ομάδα. Είναι ενδεικτικό ότι καμία από τις τέσσερις ομάδες των ημιτελικών δεν ήταν σε θέση να «βάλει κάτω» την μπάλα και να κάνει παιχνίδι. Ολες οι ομάδες έπαιζαν στην πραγματικότητα με μια ενισχυμένη άμυνα και αντεπιθέσεις. Ελλείψει μεγάλης ομάδας, επόμενο ήταν το Παγκόσμιο Κύπελλο να το πάρει η πιο αποτελεσματική. Η αποτελεσματικότητα είναι χαρακτηριστικό της γερμανικής εκπαίδευσης, και δεν κληρονομείται, διδάσκεται, όπως έδειξαν τα παιδιά των μεταναστών της δεύτερης και τρίτης γενιάς που στελέχωναν τη γερμανική ομάδα. Μια ευκαιρία είχε στον τελικό με την Αργεντινή η Γερμανία, τη μετέτρεψε σε γκολ και πήρε το κύπελλο.
Από το 20ό Παγκόσμιο Κύπελλο έλειπε, τέλος, το σημαντικότερο: το θέαμα. Και το θέαμα έλειπε, γιατί σχεδόν καμία από τις ομάδες που συμμετείχαν δεν διέθετε επιτελικούς μέσους, παίκτες που να μπορούν να οργανώσουν το παιχνίδι της ομάδας τους και να ανοίξουν την αντίπαλη άμυνα με αιφνιδιαστικές πάσες. Μόνο ο Ιταλός Πίρλο και ο Ολλανδός Σνάιντερ ήταν σε θέση να παίξουν έναν τέτοιο ρόλο και ίσως αποτελεί την πιο ασφαλή ένδειξη για την παρακμή του αθλήματος ότι ο πρώτος είναι στη δύση της σταδιοδρομίας του και ο δεύτερος πάνω από 30 ετών. Πιθανόν, έπειτα από όλα αυτά το φιλοθεάμον κοινό δεν νοιαζόταν για τα παιχνίδια, αλλά αγωνιούσε για τα στοιχήματα, ως υποκατάστατο της ανύπαρκτης ποδοσφαιρικής αδρεναλίνης…