Τη στιγμή που η υφήλιος μοιάζει σαστισμένη από την πρωτοφανή έξαρση του ιού Εμπολα, η δήλωση του Ντέιβιντ Κάμερον στη λήξη των συνομιλιών του G20 σχετικά με την επιχορήγηση ερευνητικών προγραμμάτων ύψους 1,34 εκατ. λιρών για την καταπολέμηση του ιού, δημιουργεί αισιοδοξία. Κορυφαίο μεταξύ των πέντε projects που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από τη βρετανική κυβέρνηση (Τμήμα για την Παγκόσμια Ανάπτυξη) και τον διεθνή φιλανθρωπικό οργανισμό «Wellcome Trust», είναι το «Ebola Check», ένα μηχάνημα που θα διαγιγνώσκει μέσω της ανάλυσης σωματικών υγρών (αίμα, σάλιο, ούρα) εντός 40 λεπτών την επιμόλυνση του ανθρώπου από τον θανατηφόρο ιό. Ιθύνων νους της πρωτοποριακής μεθόδου είναι ο Ελληνας αν. καθηγητής βιοχημείας και βιομηχανικής βιοτεχνολογίας στο University of Westminster, δρ Στέργιος Μόσχος.
Η τιτάνια προσπάθεια ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2014, όταν πλέον η εξάπλωση του ιού είχε καταστεί απειλητική και τον Αύγουστο η ομάδα, της οποίας ηγείται ο δρ Μόσχος και στην οποία συμμετέχουν ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας, Prof. Miles Carroll και ο αρχηγός Διαγνωστικών του αμερικανικού στρατού, Dr. David A. Norwood, αλλά και εργαστηριακοί μικροβιολόγοι από τη Δ. Αφρική, κατέθεσε αίτηση για χρηματοδότηση. «Συνεργαζόμουν με μια βιοτεχνολογική εταιρεία στη δημιουργία διαγνωστικών μηχανημάτων και τα τελευταία δύο χρόνια μελετούσαμε τα πνευμονικά και στοματικά μικρόβια μέσω μιας νέας συσκευής που έχω σχεδιάσει» σημειώνει ο δρ Μόσχος, που ασχολείται με την καταπολέμηση μικροβίων και ιών, όπως η ηπατίτιδα C. «Απευθύνθηκα στον συνάδελφο δρ Εντουαρντ Ράιτ, που εξειδικεύεται στον Εμπολα, ενημερώθηκα σε βάθος για τον ιό, έμαθα πόσο καθυστερεί η διάγνωση και αντιλήφθηκα ότι μεταδίδεται και με το σάλιο. Eτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με την καταπολέμηση, αξιοποιώντας την πρότερη εμπειρία μου». Μέχρι σήμερα, όπως μας περιγράφει, «τα εργαστηριακά αποτελέσματα γνωστοποιούνταν έπειτα από μέρες με συνέπεια ο ασθενής, που ενδεχομένως ζει σε μεγάλη απόσταση από το νοσοκομείο, να έχει ήδη μεταδώσει τον ιό».
Με τη γρήγορη διάγνωση, η οποία θα είναι τουλάχιστον οκτώ φορές πιο σύντομη από τις υφιστάμενες, και την προσεκτική περίθαλψη οι πιθανότητες επιβίωσης αυξάνονται. «Η νέα συσκευή θυμίζει μετεξέλιξη του μηχανήματος που ήδη διαθέτουν μερικά βρετανικά νοσοκομεία για διάγνωση της σηψαιμίας» εξηγεί στην «Κ» ο 35χρονος επιστήμονας, λίγo μετά την ανακοίνωση της διάκρισης. «Θα είναι πολύ απλή στη λειτουργία και κατάλληλη για τις εκεί συνθήκες, όπου συχνά απουσιάζει η ηλεκτροδότηση».
Το ύψος της χρηματοδότησης είναι 620.000 λίρες (750.000 ευρώ) και σύμφωνα με τον προγραμματισμό, τον Ιανουάριο η πρώτη συσκευή θα είναι έτοιμη προς χρήση. «Τον Μάιο θα προσφέρουμε τρεις σε Σιέρα Λεόνε και Νέα Γουινέα και μέχρι το τέλος του 2015 θα έχουμε κατασκευάσει δέκα συσκευές». Εσχάτως, η επιβίωση επιμολυσμένων ασθενών έχει δώσει κουράγιο στους επιστήμονες ανά τον κόσμο. «Με αναπλήρωση υγρών και ηλεκτρολυτών έχουν θεραπευτεί άνθρωποι στη Δύση» υπογραμμίζει, «ο μεγαλύτερος εχθρός των Αφρικανών ασθενών είναι η παντελής έλλειψη υποδομών». Οι οιωνοί, πάντως, είναι καλοί, «τώρα που οι ανεπτυγμένες χώρες αναλαμβάνουν πρωτοβουλία για παροχή στοχευμένης βοήθειας».
Υπόλοιπα προγράμματα
Τα υπόλοιπα επιστημονικά προγράμματα που ενεκρίθησαν αφορούν την πρόγνωση της εξάπλωσης του ιού (Παν. Οξφόρδης), την εκπαίδευση των εργαζομένων στην «πρώτη γραμμή» (Σιέρα Λεόνε), τη δημιουργία πλατφόρμας για την ενορχήστρωση των επιτόπιων παρεμβάσεων και τη στατιστική καταγραφή της επιδημίας (London School of Hygiene & Tropical Medicine).