Σε ένα σκληρό μπρα ντε φερ οδηγούνται κυβέρνηση και Ευρωζώνη, καθώς οι δύο πλευρές προσέρχονται στη διαπραγμάτευση με εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις, αλλά ταυτόχρονα με τους πιστωτές να κρατούν στο χέρι τους τη στρόφιγγα παροχής ρευστότητας προς την ελληνική οικονομία και να δηλώνουν έτοιμοι να τη σφίξουν όσο χρειαστεί. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, από πηγές του οικονομικού επιτελείου, στη συνάντηση με τον επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ την Παρασκευή, o υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης, προσπάθησε να κατευνάσει τις ανησυχίες της Ευρωζώνης που βλέπει δημοσιονομικό εκτροχιασμό, διαβεβαιώνοντάς τον, ότι παρά τις όποιες εξαγγελίες των υπουργών, ο ίδιος είναι αποφασισμένος να μην επιτρέψει επιστροφή σε πρωτογενή ελλείμματα. Επίσης, τον διαβεβαίωσε ότι θα προετοιμάσουν ένα πακέτο σοβαρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε συνεργασία και με τον ΟΟΣΑ, ο γενικός γραμματέας του οποίου θα επισκεφθεί στις 11 Φεβρουαρίου την Αθήνα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τόσο ο κ. Ντάισελμπλουμ όσο και ο κ. Βαρουφάκης συνέπεσαν στην εκτίμηση ότι το τρέχον πρόγραμμα έχει πλέον «τελειώσει». Ωστόσο, για το δέον γενέσθαι από κει και πέρα, τα σημεία σύγκλισης δεν φαίνεται να είναι πολλά.
Η μεν Ευρωζώνη και κυρίως η Γερμανία θέλει να δοθεί νέα παράταση στο πρόγραμμα ώστε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση από την τρόικα και μετά να αρχίσει η συζήτηση για την επόμενη φάση, αποκλείοντας «κούρεμα» του ονομαστικού χρέους. Αξιωματούχοι της αφήνουν να εννοηθεί ότι στο πλαίσιο της συζήτησης για την επόμενη ημέρα θα μπορούσαν να εξετάσουν αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων και ελάφρυνση του χρέους με επιμήκυνση των δανείων και μείωση επιτοκίων.
Η νέα κυβέρνηση, όπως κατέστη εκ νέου σαφές από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, μετά τη συνάντηση με τον κ. Ντάισελμπλουμ δεν προτίθεται να ζητήσει παράταση του προγράμματος, απορρίπτει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την τρόικα ως συνομιλητή και διεκδικεί χαμηλότερους δημοσιονομικούς στόχους, διαγραφή του ονομαστικού χρέους ή τουλάχιστον μετακύλιση των λήξεων των ομολόγων που έχει στην κατοχή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με κάποιο swap.
Οι πιστωτές έχουν στη διάθεσή τους ένα εργαλείο για να πιέσουν την κυβέρνηση να μετατοπιστεί από αυτό το πλαίσιο, στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων: την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τη ρευστότητα.
Η ΕΚΤ χορηγεί ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα απευθείας η ίδια, παίρνοντας ως ενέχυρο ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, υπό την προϋπόθεση ωστόσο ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται σε πρόγραμμα (waiver). Η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος λήγει στις 28 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά την κατηγορηματική δήλωση του κ. Βαρουφάκη ότι δεν θα ζητήσει παράταση, υπάρχουν προτάσεις από μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ να σταματήσει πριν από τις 28 Φεβρουαρίου η κατ’ εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ρευστότητα που παίρνουν οι τράπεζες από την ΕΚΤ θα χορηγείται πλέον από τον έκτακτο μηχανισμό (ELA) της ΤτΕ, που έχει υψηλότερο επιτόκιο δανεισμού και σε κάθε περίπτωση αποτελεί μια παρέκκλιση από την κανονική λειτουργία του Ευρωσυστήματος.
Ωστόσο, και για παροχή ρευστότητας μέσω ELA απαιτείται έγκριση από την ΕΚΤ. Σημειώνεται ότι για τον ELA δεν αποτελεί προϋπόθεση να είναι η χώρα σε πρόγραμμα. Αλλά σύμφωνα με πληροφορίες, κάποια μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ έχουν ζητήσει να τεθούν αυστηροί όροι για τον ELA, ειδικά εάν λήξει το πρόγραμμα, με το επιχείρημα ότι η κυβέρνηση λειτουργεί εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου. Η ΕΚΤ παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τις εξελίξεις, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ενημερώνονται τακτικά (το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη), ενώ την ερχόμενη Τετάρτη θα εξεταστεί εκ νέου το θέμα του ELA.
Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει αρχίσει να βάζει περιορισμούς και στη χρηματοδότηση του Δημοσίου μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων. Ο SSM (Single Supervisory Mechanism – Ενιαίος Μηχανισμός Εποπτείας) έχει ζητήσει από τις ελληνικές τράπεζες να περιορίσουν τις τοποθετήσεις τους σε έντοκα γραμμάτια, σε μια περίοδο που μόνο αυτές μπορούν να καλύψουν τις εκδόσεις. Το οικονομικό επιτελείο, γνωρίζοντας ότι η ρευστότητα θα είναι καθοριστικός παράγοντας στην πορεία των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές, επιδιώκει έναν συμβιβασμό που θα εξουδετερώσει τον κίνδυνο της «ασφυξίας». Η συμφωνία – γέφυρα που ανακοίνωσε ότι θα επιδιώξει ο κ. Βαρουφάκης έχει ακριβώς αυτό τον στόχο: να μη διακοπεί η παροχή ρευστότητας από το Ευρωσύστημα. Το εάν έχουν διάθεση να παραδώσουν το αποτελεσματικότερο όπλο τους οι πιστωτές θα φανεί τις επόμενες ημέρες.