«Πρέπει να φυτευθεί ο σπόρος επιθετικού μάρκετινγκ για τον κατάλληλο χειρισμό του έργου και τη νίκη επί των ανταγωνιστών». Με τέτοιου ύφους επιστολές ο αντιπρόσωπος της εταιρείας «STN Atlas» Πάνος Ευσταθίου εξηγούσε στους Γερμανούς εργοδότες του την ανάγκη να γίνουν «χρήσιμες πληρωμές» σε όσους αποφάσισαν τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό της παλαιότερης γενιάς υποβρυχίων (τύπου «Γλαύκος»), αλλά και για τις τορπίλες Seehecht για τα νεότερα υποβρύχια. Την ίδια ώρα, οι αρμόδιοι της γερμανικής εταιρείας απορούσαν πώς μια εταιρεία του Ελληνα αντιπροσώπου με κεφάλαιο 2 λιρών εισέπραττε από τους ίδιους 12,3 εκατ. ευρώ σε μία τριετία. Αυτά προκύπτουν από έγγραφα που αποτυπώνουν τη σχέση του Πάνου Ευσταθίου με την Atlas από το 1985 έως το 2011, τα οποία βρίσκονται εν γνώσει της «Κ» και εν μέρει περιλαμβάνονται και στη δικογραφία των ελληνικών δικαστικών αρχών.
Μπορεί να φαίνεται περίεργο, ωστόσο οι δικαστικές περιπέτειες του Π. Ευσταθίου στη Γερμανία άρχισαν όταν λόγω των «τεχνικών αμφισβητήσεων» του υποβρυχίου «Παπανικολής», οι εκπρόσωποι των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων καθυστερούσαν να εγκρίνουν τα προγράμματα για την αγορά 51 τορπιλών αξίας 120 εκατ. ευρώ, αλλά και του ηλεκτρονικού εξοπλισμού των παλαιότερων υποβρυχίων με το σύστημα ανίχνευσης «ISUS 90-46», ύψους 56 εκατ. Ο Ευσταθίου με επανειλημμένες επιστολές του ζητούσε προμήθειες ύψους 2 εκατ. ευρώ και στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2008, κατέθεσε αγωγή σε δικαστήριο της Βρέμης.
Το κείμενο της αγωγής και η αντίκρουσή της από την «Atlas», που περιήλθαν εις γνώσιν της «Κ», αποτελούν ένα χρονικό του «σίριαλ» των υποβρυχίων το χρονικό διάστημα μετά την υπογραφή της βασικής σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Αμύνης και της κατασκευάστριας εταιρείας HDW. Ο Ευσταθίου, που αμειβόταν με βάση την «επιτυχία», υποστηρίζει ότι είχε συμφωνηθεί για το σύστημα «ISUS 90-46» προμήθεια 1% στην Ελλάδα και 9% στο Λονδίνο, αλλά η STN Atlas λέει ότι είχε και άλλους αντιπροσώπους, ενώ για τον Ευσταθίου ότι «είχε εξοφληθεί για τις υπηρεσίες που είχε προσφέρει».
Δύο μήνες μετά την κατάθεση των προτάσεων της Atlas στο δικαστήριο, οι δύο πλευρές συναντήθηκαν στη Ζυρίχη –συνολικά εννέα άτομα– όπου ένας συνεργάτης του Ευσταθίου είπε ότι «χωρίς ευαίσθητες πληρωμές» δεν θα ήταν δυνατόν η Atlas «να πάρει τις δουλειές». Δύο χρόνια αργότερα, το 2011, η γερμανική εταιρεία κατέβαλε στον λογαριασμό του Ευσταθίου στην Αθήνα 1,9 εκατ. ευρώ, αποδεχόμενη το αίτημά του.
Εσωτερικός έλεγχος
Ο εσωτερικός έλεγχος που διενήργησε για λογαριασμό της εταιρείας ένα μεγάλο δικηγορικό γραφείο της πόλης Πότσδαμ κατέδειξε ότι παράνομες «ευαίσθητες» ή «χρήσιμες» πληρωμές (όπως τις αποκαλούν οι Γερμανοί) είχαν εντοπισθεί από την Atlas τουλάχιστον από το 1996. Ετσι, στις 9 Δεκεμβρίου 1999, ο τότε διευθυντής του νομικού τμήματος της εταιρείας κ. Κούπριαν γράφει στην πλειοψηφούσα μέτοχο ότι πρέπει να ελεγχθεί «αν ο διαχωρισμός προμηθειών που εφαρμοζόταν από τον αντιπρόσωπο στην Ελλάδα (σ.σ.: ο Ευσταθίου πληρωνόταν για φορολογικούς λόγους κυρίως στο Λονδίνο και δευτερευόντως στην Ελλάδα) μπορεί να συνεχιστεί…». Τρεις μήνες πριν, ο κ. Κούπριαν είχε διαπιστώσει ότι για το πρόγραμμα «Αρχιμήδης» των υποβρυχίων δίνονται τρεις καταβολές σε τρεις διαφορετικές τράπεζες της Ζυρίχης.
Η εταιρεία – μέτοχος δεν απαντάει στο ερώτημα του Κούπριαν, οπότε εννέα χρόνια μετά, στη συνάντηση στη Ζυρίχη με τον Ευσταθίου, ο επικεφαλής του δικηγορικού γραφείου στο Πότσδαμ που διενεργεί τον εσωτερικό έλεγχο διαπιστώνει ότι ουδέποτε δόθηκε σημασία σε παλαιότερες καταγγελίες και ανασύρει άλλη επιστολή του 2003, με την οποία ο Ελληνας αντιπρόσωπος διαμαρτύρεται καθώς «ευαίσθητο» γράμμα του είχε πέσει στα χέρια άλλου αξιωματικού, έχοντας εκθέσει εκείνον που συνέβαλε για λογαριασμό του στο πρόγραμμα των υποβρυχίων… Η έκθεση του εσωτερικού ελέγχου συνοδεύεται από ένα μακροσκελέστατο κατάλογο αξιωματικών και των τριών όπλων –κάπου 25 σελίδες με ονόματα–, που ήταν το αντικείμενο του «επιθετικού μάρκετινγκ» της γερμανικής εταιρείας.
Σε αντίθεση με την Rheinmetall, η STN Atlas δεν έχει συμβιβαστεί με τη γερμανική Δικαιοσύνη –αν και η διοίκησή της εξετάζει και αυτό το ενδεχόμενο– καθώς τα δικά της προγράμματα είτε ήταν μικρότερου βεληνεκούς είτε δεν υλοποιήθηκαν.