Συνήθως οι τηλεοπτικές επαναλήψεις μάς δίνουν την εντύπωση του ξεπερασμένου. Να και μία που μας θύμισε κάτι διαχρονικό: ο λόγος για μια εκπομπή της σειράς «Food and the city» του Βασίλη Καλλίδη (Μega), όπου και η αναφορά για το έργο της Δόρας Στράτου, αυτής της σπάνιας γυναίκας που πάλεψε για τη διατήρηση της παράδοσης. Αφορμή ήταν το μποστάνι που διατηρεί στο θέατρο, που φέρει το όνομά της, μια ηλικιωμένη εθελόντρια, από εκείνες που προσέχουν το κηποθέατρο στην πίσω πλευρά του Λόφου Φιλοπάππου. Εκεί, στον χώρο που κατασκευάστηκε ειδικά για το μουσικοχορευτικό συγκρότημα με μόνιμο σκηνικό του Σπύρου Βασιλείου, βρήκε τη γωνιά της για να κάνει ένα από τα μποστάνια της Αθήνας.
Σε αυτό το θέατρο των 860 θέσεων, που συμπληρώνει μισόν αιώνα ζωής απέναντι από την Ακρόπολη, δίνονται τα βράδια παραστάσεις. Σε μια εποχή που περιφρονούμε κάθε τι από το παρελθόν, το Θέατρον Ελληνικών χορών συνεχίζει να βρίσκει παθιασμένους νέους που λαχταρούν για τη λαϊκή τέχνη. Γιατί, βλέπετε, ακόμη και σήμερα, η παράδοση συνεχίζει να μεταπλάθεται δημιουργικά σε νέο ήχο, όταν μπολιάζεται με φυσικότητα, χωρίς την πίεση της βιομηχανίας.
Η Δόρα Στράτου ήταν μια μεγαλοαστή των αρχών του 20ού αιώνα. Εγγονή του θεατρικού συγγραφέα Δημήτρη Κορομηλά («Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας», «Η τύχη της Μαρούλας») από την πλευρά της μητέρας της και κόρη του δικηγόρου Νικόλαου Στράτου, μεγαλωμένη στο αθηναϊκό περιβάλλον της εποχής της, είχε για δασκάλους προσωπικότητες όπως ο Δημήτρης Μητρόπουλος, και φίλους τη γενιά του ’30. Ηταν καλοσυνηθισμένη, αλλά έζησε δοκιμασίες. Η θανατική καταδίκη και εκτέλεση του πατέρα της, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός για λίγες ημέρες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, ήταν η τραυματική εμπειρία στη ζωή της. Ούτε τον θάνατό του ήταν εύκολο να ξεπεράσει ούτε την κοινωνική απαξίωση. Ομως σπούδασε, αφοσιώθηκε στη μουσική, στον χορό και στο θέατρο και, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, σαν είδε μια παράσταση ενός παραδοσιακού συγκροτήματος από τη Γιουγκοσλαβία, αποφάσισε να αφοσιωθεί στον λαϊκό μας πλούτο. Στα 50 της άλλαξε τη ζωή της. Είχε εκλεκτούς υποστηρικτές: Κάρολο Κουν, Σπύρο Βασιλείου, Μάνο Χατζιδάκι, Γιάννη Τσαρούχη, Γιάννη Μόραλη, Οδυσσέα Ελύτη, Δημήτρη Χορν, Τζίνα Μπαχάουερ…
Δεν το έβαλε κάτω, ούτε όταν συνελήφθη το 1967 γιατί έκρυβε στο σπίτι της τον Χρήστο Λαμπράκη. Αποφυλακίστηκε μετά τον αγώνα που έδωσε τότε στο εξωτερικό η Μελίνα Μερκούρη… Είναι πραγματικά θαυμαστό ότι το έργο αυτής της ξεχασμένης γυναίκας, κάποιοι –και ας μην τη συνάντησαν ποτέ– το συνεχίζουν επίμονα. Αφοσιωμένοι θιασώτες της παράδοσης που επιμένουν πως η Ελλάδα δεν είναι μόνο το κινηματογραφικό στερεότυπο του Ζορμπά.