Μπορεί τα κίνητρα της λοταρίας ή του μειωμένου ΦΠΑ για τη χρήση του πλαστικού χρήματος να έμειναν στα χαρτιά ως ένα ακόμη ατυχές πλάνο του πρώην υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη για τη διεύρυνση της χρήσης του πλαστικού χρήματος, η ζωή ωστόσο υπό καθεστώς περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων ήρθε να δώσει τη λύση. Ετσι, αν και με βίαιο τρόπο, η επιβολή των capital controls από τις 27 Ιουνίου οδήγησε στην αύξηση της ζήτησης για χρεωστικές κάρτες, ο αριθμός των οποίων εκτινάχθηκε κατά 1 εκατομμύριο μέσα σε έναν μόλις μήνα, όταν πριν από τους κεφαλαιακούς περιορισμούς εκδίδονταν, κατά μέσον όρο, κάτω από 100.000 κάρτες μηνιαίως.
Με το ημερήσιο όριο ανάληψης μετρητών να παραμένει στα 60 ευρώ, οι καταναλωτές που χρησιμοποιούν κυρίως τη χρεωστική και λιγότερο την πιστωτική τους κάρτα για τις καθημερινές συναλλαγές αυξήθηκαν κατά πολύ. Σύμφωνα με δηλώσεις του γενικού διευθυντή της Alpha Bank Λεωνίδα Κασούμη στο Bloomberg: «Η χρήση της κάρτας για πληρωμές στο σούπερ μάρκετ ή στα βενζινάδικα διπλασιάστηκε μέσα σε έναν μήνα». Αντίστοιχη εικόνα μεταφέρει και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Θοδωρής Καλαντώνης, ο οποίος σημείωσε ότι ανάλογη ήταν η έκρηξη που σημειώθηκε στη ζήτηση για εγκατάσταση συσκευών POS, όχι μόνο από εμπόρους, αλλά και από λιγότερο παραδοσιακούς κλάδους επαγγελματιών, όπως οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί, οι οδοντιατρικές κλινικές κ.λπ. Ο τζίρος σε POS των χρεωστικών καρτών υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με πέρυσι, με την αυξημένη χρήση να παρατηρείται στους υφιστάμενους αλλά και στους νέους πελάτες καρτών, εξέλιξη που παραπέμπει σε υπερδιπλασιασμό των συσκευών αποδοχής καρτών από το σημερινό επίπεδο των 150.000 σε 400.000 περίπου τα επόμενα δύο χρόνια. Την ίδια στιγμή πενταπλασιάστηκαν οι νέοι κωδικοί χρήσης ηλεκτρονικής τραπεζικής e-banking, με πάνω από 150.000 νέους χρήστες τον Ιούλιο.
«Οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων δεν ήταν παρά το κίνητρο που πυροδότησε την αύξηση της χρήσης του πλαστικού χρήματος», σημειώνει ο κ. Κασούμης, μια εξέλιξη που θα συμβάλλει όχι μόνο στη μείωση του λειτουργικού κόστους από την πλευρά των τραπεζών αλλά και στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, που υπολογίζεται στο 25% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον κ. Καλαντώνη, «σε παρόμοια κατεύθυνση προβληματίστηκε και η ελληνική κυβέρνηση, αξιολογώντας την εισαγωγή ενός άνω ορίου 70 ευρώ για κάθε συναλλαγή με μετρητά στα τουριστικά νησιά, και, παρόλο που αυτή η πρόβλεψη έμεινε εκτός της νομοθεσίας που ψηφίστηκε πρόσφατα, η ιδέα δεν έχει εγκαταλειφθεί. Η επιβολή γενικού ορίου στις συναλλαγές μετρητών θα έχει σημαντικά οφέλη στον έλεγχο της ‘‘μαύρης’’ οικονομίας και στην ενδυνάμωση των δημοσιονομικών της χώρας. Η δυναμική είναι μεγάλη, εάν κάποιος αναλογιστεί ότι σήμερα οι πληρωμές με κάρτες αντιπροσωπεύουν μόνο το 6% των συνολικών πληρωμών στη χώρα, ένα από τα μικρότερα ποσοστά στην Ευρώπη», καταλήγει. Βάσει εκτιμήσεων, μια μείωσή της κατά 5 δισ. ευρώ θα μπορούσε να αποφέρει αύξηση φορολογικών εσόδων πάνω από 1 δισ. ευρώ ετησίως (ΦΠΑ, φορολογία φυσικών και νομικών προσώπων). Αρα η συντονισμένη υλοποίηση ενός εκτενούς πακέτου μέτρων για την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών θα μπορούσε να μειώσει τουλάχιστον κατά 25% τη «μαύρη» οικονομία, ενισχύοντας σημαντικά τα δημόσια έσοδα της χώρας.