Στην επέτειο της Νύχτας των Κρυστάλλων –περασμένη Δευτέρα– στο κτίριο Μπενσουσάν Χαν, στο παλαιό χάνι που φέρει το όνομα του πρώτου Εβραίου εμπόρου ιδιοκτήτη στη Θεσσαλονίκη, η ατμόσφαιρα ήταν φορτισμένη. Εξι παιδιά της Κατοχής γύρισαν τον χρόνο πίσω. Εβραίοι και χριστιανοί, ο καθένας με τα δικά του βιώματα, ξετύλιξαν το κουβάρι της μνήμης. Ανάμεσά τους η 14χρονη, τότε, Μιράντα Αλκαλάη στην Κάπουρνα Πηλίου, όπου φυγαδευμένη με χριστιανική ταυτότητα για να γλιτώσει τα στρατόπεδα του θανάτου έπλεκε πουλόβερ και τα αντάλλασσε με αγροτικά προϊόντα απαραίτητα για την επιβίωσή της.
Στα Γιάννενα, η οκτάχρονη Κίτσα Καραγεώργου Γκλινάβου, πίσω από τα κλειστά τεπέγκια (ξύλινα παντζούρια) του οικογενειακού βυρσοδεψείου παρακολουθούσε τη βίαιη συγκέντρωση των Εβραίων από τους Γερμανούς. Μέσα στο πλήθος, όλες οι συμμαθήτριές της. Ηταν ο τελευταίος αποχαιρετισμός… Το βλέμμα της αγαπημένης της φίλης προς τα κλειστά παντζούρια πριν ανεβεί στο καμιόνι, έγινε εφιάλτης ώς τον θάνατό της.
Το βαθύτερο νήμα που συνδέει τις ιστορίες είναι ο φόβος, η αγωνία, το τραύμα από την απώλεια που τους ακολουθούσε σε όλη τους τη ζωή. Αυτήν την πτυχή του πολέμου προσεγγίζει η καλλιτεχνική σειρά «Η δική σου ιστορία», που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη η Ελισάβετ Χάσσε. Χρηματοδοτούμενο εξ ολοκλήρου από το «Ελληνογερμανικό Ταμείο του Μέλλοντος», σε μια προσπάθεια να διασώσει ζώσες μαρτυρίες του πολέμου, το πρότζεκτ της Χάσσε γεννήθηκε σε καλλιτεχνικά εργαστήρια με θέμα την αγωνία και τον φόβο που αφήνει ο πόλεμος.
Στα δωμάτια του Μπενσουσάν Χαν όπου ο χρόνος στους ξεφλουδισμένους τοίχους σταμάτησε στις αρχές του περασμένου αιώνα, έξι καλλιτέχνες αναδιηγούνται εικαστικά αληθινές ιστορίες των γονιών ή των παππούδων τους μέσα από αυτοβιογραφικές μαρτυρίες ή από τις εξιστορήσεις τους.
Η Αρτεμις Αλκαλάη «πλέκει» τα συναισθήματα σε ένα πουλόβερ τριών μέτρων και σε μπλουζάκια, κεντώντας με τον γραφικό χαρακτήρα της μητέρας της τρεις λέξεις: Κρυώνω, φοβάμαι, πεινάω. Στο βίντεο, η μητέρα της και ο θείος της (Ζακίνος Λεβή) αφηγούνται την κρυμμένη ζωή τους στην Κάπουρνα του Πηλίου.
Ο Δημήτρης Καραγεώργος (συνθέτης) «θρηνεί» με μουσική και τραγούδι (Χρυσούλα Κεχαγιόγλου) την απώλεια των Εβραίων στα Γιάννενα και το ψυχικό τραύμα της μητέρας του – γραμμένο σε μια επιστολή με την οποία έσπασε τη σιωπή της δυο χρόνια πριν από τον θάνατό της (2010).
Ενα οδόφραγμα όπου ο 8χρονος τότε Αντώνης Κουτσαυλάκης έχασε το χέρι και την όρασή του από έκρηξη νάρκης, έστησε η 28χρονη εγγονή του Ελλη Βέλλιου, ενώ ο εικαστικός Απόστολος Φιλίππου που παίζει με τα δίπολα ζωή-θάνατος, νιότη-γηρατειά, «αναβιώνει» σε μακέτα τη γειτονιά του Πειραιά όπου ο πατέρας του παιδί βίωνε τη γερμανική απειλή στον οίκο ανοχής που λειτουργούσε δίπλα από το σπίτι του.
Πάνω σε ακτινογραφίες «ανακαλεί» το τραύμα της μνήμης η εικαστικός Λία Κουτελιέρη. Η δική της ιστορία είναι η αφήγηση της Νίνας Ναχμία. Προσωπική και ταυτόχρονα οικουμενική.
Η σειρά «Η δική σου ιστορία» θα διαρκέσει ώς την Παρασκευή 13 Νοεμβρίου.
