Χαμηλότερες των αρχικών εκτιμήσεων ήταν οι επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016, προκαλώντας έντονη ανησυχία στους εξαγωγείς, οι οποίοι ζητούν τη σύσταση ειδικής επιτροπής διαχείρισης κρίσεων εξωτερικού εμπορίου. Η αβεβαιότητα που εκπέμπει η ελληνική οικονομία, γεγονότα όπως ο αποκλεισμός της σιδηροδρομικής γραμμής στην Ειδομένη για εβδομήντα και πλέον ημέρες, καθώς και οι ενδείξεις επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας βρίσκονται πίσω από τη μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν «βουτιά» των ελληνικών εξαγωγών και τις εξαιρετικά συγκρατημένες εκτιμήσεις για τα έσοδα στο σύνολο του έτους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και με την ανάλυση του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ) του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, η συνολική αξία των εξαγωγών στο α΄ τρίμηνο του 2016 εμφανίζεται μειωμένη κατά 9,3% (στα 5,61 δισ. ευρώ από 6,19 δισ. στο α΄ τρίμηνο του 2015), έναντι αρχικής εκτίμησης για υποχώρηση 8,9%. Μεγαλύτερη σε σχέση με την ανακοίνωση των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ είναι και η μείωση της αξίας των εξαγωγών, αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή. Πλέον, στο α΄ τρίμηνο του έτους καταγράφεται μείωση 0,6% ή κατά 26,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι. Η αρχική εκτίμηση έκανε λόγο για υποχώρηση κατά μόλις 0,2%.
Κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι ότι η Κομισιόν αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για τα έσοδα της Ελλάδας από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Στις εαρινές προβλέψεις, η Κομισιόν εκτίμησε ότι τα έσοδα από εξαγωγές θα αυξηθούν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 οριακά, κατά 0,5%, ενώ η προηγούμενη πρόβλεψή της έκανε λόγο για αύξηση 1,9%. Ουσιαστικά, η Κομισιόν μεταθέτει την ανάκαμψη των εξαγωγών για το β΄ εξάμηνο του 2016 και κυρίως το 2017, οπότε και αναμένει αύξηση κατά 4,2%.
«Η αστάθεια και οι πιέσεις στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας αποτυπώνουν τις επιπτώσεις της αβεβαιότητας που είχε δημιουργηθεί σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές της, αλλά και την εξάντληση των παραγωγικών και εξαγωγικών δυνατοτήτων, έπειτα από την πολύχρονη ύφεση», δήλωσε η πρόεδρος του ΠΣΕ κ. Χριστίνα Σακελλαρίδη, σχολιάζοντας την πορεία των εξαγωγών.
Στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποτυπώνεται η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και η τροχιά ύφεσης στην οποία εισέρχονται πολλές από τις αναδυόμενες αγορές. Οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης εμφανίζουν στασιμότητα (αύξηση μόλις 0,1%) και, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, καταλαμβάνουν πλέον το 58,9% των συνολικών εξαγωγών. Ετσι είναι προφανές ότι το σύνολο της μείωσης των εξαγωγών για το α΄ τρίμηνο του 2016 αφορά αυτές προς τις τρίτες χώρες, που υποχώρησαν κατά 579 εκατ. ευρώ ή 20,1% σε σχέση με πέρυσι.
Σημαντικότερη αγορά για τα ελληνικά προϊόντα παρέμεινε το α΄ τρίμηνο του 2016 η Ιταλία, ενώ στη δεύτερη θέση κατατάσσεται η Γερμανία και στην τρίτη η Κύπρος. Στις πρώτες είκοσι χώρες συγκαταλέγεται πλέον και το Ισραήλ, ενώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο βρισκόταν στην 37η θέση. Η υποχώρηση της Τουρκίας στην 5η από τη 2η θέση πέρυσι οφείλεται στη μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου, καθώς τα πετρελαιοειδή αποτελούν το κυριότερο προϊόν που εξάγει η Ελλάδα στη γείτονα χώρα.
Κυριότερο εξαγόμενο προϊόν αποτελούν τα καύσιμα, οι εξαγωγές των οποίων μειώθηκαν κατά το α΄ τρίμηνο του 2016 κατά 30,3%, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα φάρμακα και στην τρίτη θέση το ελαιόλαδο. Σημαντικά μειωμένες, κατά 18,5%, εμφανίζονται και οι εξαγωγές πρώτων υλών.