Μπορεί οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις να είναι από τους ουραγούς στη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, μπορεί να φοβόμαστε ακόμη σε μεγάλο ποσοστό να χρησιμοποιούμε τις πλατφόρμες του gov.gr και το internet banking, όμως όταν πρόκειται να ανταλλάξουμε απόψεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως Facebook και Χ, μοιάζουμε με γκουρού του Διαδικτύου. Τα παραπάνω προκύπτουν από την έρευνα για τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών από νοικοκυριά και επιχειρήσεις που διενεργεί η Eurostat.
Ετσι, λοιπόν, το 80,1%, που αποτελεί το έβδομο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση, συμμετέχει σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης –κάτι άλλωστε πασιφανές στην καθημερινότητά μας που βλέπουμε τα social media ουσιαστικά να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημόσιας συζήτησης– έναντι κοινοτικού μέσου όρου 64,9%, ενώ από την άλλη κάτω από το 50% και στις μεγαλύτερες ηλικίες κάτω από το 40% χρησιμοποιούν οι Ελληνες το Internet για να λάβουν πληροφορίες σχετικά με κρατικές υπηρεσίες ή ακόμη και να διεκπεραιώσουν πλέον εργασίες μέσω των ψηφιακών εργαλείων που παρέχει πια η ελληνική δημόσια διοίκηση.
Την ίδια ώρα, παρά την ώθηση που έδωσαν οι ειδικές συνθήκες που επικράτησαν λόγω COVID-19, το ψηφιακό χάσμα ανάμεσα στις μικρές και τις μεγάλες επιχειρήσεις παραμένει σημαντικό. Στην Ελλάδα, μόνο μία στις πέντε επιχειρήσεις πραγματοποιεί ηλεκτρονικές πωλήσεις, με το ποσοστό στις μικρές επιχειρήσεις να είναι 19,8% και στις μεγάλες 32,6%. Επιπλέον, μόλις το 23,6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα χρησιμοποιεί υπηρεσίες «cloud», έναντι ποσοστού 45,2% στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) χρησιμοποιεί το 4% έναντι 8% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο Ε.Ε.
Συνολικά το επίπεδο ψηφιακής έντασης στις ελληνικές επιχειρήσεις είναι χαμηλό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το επίπεδο ψηφιακής έντασης θεωρείται πολύ χαμηλό για το 56,2% των ελληνικών επιχειρήσεων με την Ελλάδα να έχει καλύτερες επιδόσεις μόνο από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, χαμηλό για το 27,9% των επιχειρήσεων, υψηλό για το 13,1% και πολύ υψηλό για το 2,8%.
Το 80,1% των καταναλωτών συμμετέχει σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για το έβδομο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη.
Η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη στις μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς στο 28,9% αυτών το επίπεδο ψηφιακής έντασης θεωρείται υψηλό και σε ένα 13,1% πολύ υψηλό. Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετράει σε τακτική βάση τον δείκτη ψηφιακής έντασης των επιχειρήσεων, εξετάζοντας εάν και πώς εφαρμόζονται 12 πρακτικές που σχετίζονται με την ψηφιακή τεχνολογία. Δείγμα του χαμηλού βαθμού ψηφιακής έντασης αποτελεί και το γεγονός ότι αν και το 75% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα χρησιμοποιεί τουλάχιστον ένα μέτρο κυβερνοασφάλειας, το ποσοστό αυτό είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπου σχεδόν το 100% των επιχειρήσεων εφαρμόζει ένα τουλάχιστον μέτρο κυβερνοασφάλειας.
Στα «κατάλοιπα» της πανδημίας συγκαταλέγεται και η πραγματοποίηση συσκέψεων από απόσταση μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας (Zoom, Skype, κ.λπ.), την οποία εξακολουθούν να εφαρμόζουν πολλές ακόμη επιχειρήσεις. Μία στις τρεις επιχειρήσεις στην Ελλάδα εξακολουθεί να πραγματοποιεί τηλεσυσκέψεις, με το ποσοστό για τις μεγάλες να ανεβαίνει στο 89,4%.
Ηλεκτρονικές πωλήσεις
Αν και το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πωλήσεις παραμένει χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες, παρά την αλματώδη αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου στη χώρα τα τέσσερα τελευταία χρόνια, οι καταναλωτές στην Ελλάδα χρησιμοποιούν ευρέως το Διαδίκτυο για την πραγματοποίηση αγορών. Στην Ελλάδα το 79% των χρηστών Internet ηλικίας 16-24 ετών πραγματοποίησε μία τουλάχιστον ηλεκτρονική αγορά τους τελευταίους τρεις μήνες, με το ποσοστό στην ηλικιακή ομάδα 28-64 ετών να είναι 68,4% και 35,3% στις ηλικίες 65-74 ετών. Στην Ε.Ε. τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 81,6%, 78% και 52,4%.
Τι αγοράζουν από το Διαδίκτυο οι καταναλωτές στην Ελλάδα; Ρούχα το 73,6%, καλλυντικά και προϊόντα ευεξίας το 25,3%, ταινίες και σειρές (κατέβασμα από πλατφόρμες ή μετάδοση-streaming) το 26,3%, εισιτήρια για θεάματα το 32,3%, υπηρεσίες μεταφοράς το 36,7%, ενοικίαση καταλύματος το 35,4%. Το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό, πάντως, συγκεντρώνουν οι παραγγελίες φαγητού (44,1%).
Τόσο λόγω ανεπάρκειας υποδομών, όσο και λόγω κόστους, αλλά και μικρής εξοικείωσης ακόμη, στην Ελλάδα παρατηρούνται πολύ χαμηλά ποσοστά χρήσης συστημάτων διασύνδεσης των οικιακών συσκευών (γνωστό ως Internet of Things).