Τα κτίρια που διακρίθηκαν στα φετινά βραβεία του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής για τις οικολογικά βιώσιμες λύσεις που υιοθετούν και τις σύγχρονες, ελάχιστα ενεργοβόρες μεθόδους τους.
1. Center for Sustainable Landscapes, Πίτσμπουργκ
Σχεδιάστηκε για να είναι το πιο «πράσινο» κτίριο στον κόσμο και είναι το μόνο που διαθέτει τέσσερις από τις υψηλότερες πιστοποιήσεις αειφορίας (Living Building Challenge, LEED Platinum, Four Stars Sustainable SITES Initiative και WELL Building Platinum Project). Στόχος του «Κέντρου για τα Αειφορικά Τοπία» είναι να επικεντρώνεται η προσοχή των επισκεπτών του στη σχέση ανάμεσα στο τεχνητό και το φυσικό περιβάλλον και να καταδείξει ότι η ανθρώπινη υγεία και η περιβαλλοντική ισορροπία είναι αλληλένδετες. Φέρει την υπογραφή της εταιρείας Design Alliance Architects, η οποία χρησιμοποίησε ένα συνδυασμό από σύστημα και μεθόδους, όπως η μονάδα ανάκτησης ενέργειας στην οροφή, που προσφέρει θέρμανση, ψύξη και αερισμό.
2. Jacobs Institute for Design Innovation, Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ
Ενας φάρος βιωσιμότητας και καινοτομίας, έκτασης 7.200 τ.μ. Εχοντας ως αποστολή να δώσει στους φοιτητές του τα εργαλεία για να υλοποιήσουν ένα βιώσιμο μέλλον μέσω πρωτοποριακών σχεδιαστικών και κατασκευαστικών μεθόδων, το ινστιτούτο δεν θα μπορούσε παρά να λειτουργήσει ως παράδειγμα. Το κτίριο ενσωματώνει διακριτικά τα «πράσινα» χαρακτηριστικά του στο σώμα του και το ίδιο εντάσσεται αρμονικά στο χώρο του campus. Το 85% των χώρων του φωτίζεται με φυσικό φως και τα επίπεδα χρήσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του είναι κατά 90% μικρότερα του εθνικού μέσου όρου.
3. Biosciences Research Building, Γκαλγουεϊ
Το σχεδιασμό του ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο Payette, που ειδικεύεται στην κατασκευή διάφορων τύπων ερευνητικών συγκροτημάτων, και η ανέγερσή του κόστισε 30.000.000 ευρώ. Εδώ πραγματοποιείται πρωτοποριακή έρευνα στον τομέα του καρκίνου, στη χημική βιολογία και στην αναγεννητική ιατρική (δηλαδή θεραπείες με βλαστοκύτταρα) και είναι ένα από τα πιο ενεργειακά αυτόνομα εργαστήρια στον κόσμο. Εκτείνεται σε οριζόντια θέση, σε δύο κτίρια, τα οποία ενώνει ένα φωτεινό αίθριο. Στη δυτική πρόσοψη, μια «κουρτίνα» από ξύλο και γυαλί ρυθμίζει τη θερμότητα στο εσωτερικό, σε συνδυασμό με τον περιμετρικό διάδρομο που διαθέτει φυσικό εξαερισμό, ενώ ταυτόχρονα φιλτράρει το φως του ήλιου, διαχέοντάς το ομοιόμορφα στους κοινόχρηστους χώρους και στα εργαστήρια.
4. Edith Green – Wendell Wyatt, Ομοσπονδιακό κτίριο, Όρεγκον
Το κτίσμα του 1974 βρίσκεται στην καρδιά της πόλης και φιλοξενεί τα γραφεία ομοσπονδιακών διοικήσεων. Η ριζική ανακαίνισή του ξεκίνησε όταν ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα ζήτησε από τους οργανισμούς να δώσουν το παράδειγμα στον τομέα του περιβάλλοντος. Το κτίριο καταλαμβάνει ένα ολόκληρο τετράγωνο και χρησιμοποιεί μια σειρά από αποτελεσματικές, βιώσιμες και καινοτόμους τεχνολογίες, όπως ασανσέρ που παράγουν ενέργεια καθώς κινούνται, σκίαστρα και προσόψεις που ανταποκρίνονται στις συνθήκες ηλιοφάνειας, συστήματα ηλεκτρικού φωτισμού που ελέγχουν τη χρήση μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας, εξωτερικό σύστημα αερισμού που παρέχει 100% καθαρό αέρα κ.ά.
5. Exploratorium, Σαν Φρανσίσκο
Δεν πρόκειται απλώς για ένα μουσείο επιστημών, αλλά για ένα υπερσύγχρονο εργαστήριο, το οποίο βρίσκεται στην Αποβάθρα 15. Το υλοποίησε το αρχιτεκτονικό γραφείο EHDD, σχεδιάζοντας το κτίριό του έτσι ώστε να παράγει περισσότερη ενέργεια από αυτήν που καταναλώνει. Διαθέτει φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στην οροφή του, ενώ, μέσω ενός ειδικού συστήματος, εκμεταλλεύεται τη θερμότητα του νερού που κυλά στα θεμέλιά του, για θέρμανση και δροσισμό. Το ίδιο νερό αποθηκεύεται για τις ανάγκες του σε κατανάλωση σε μια στέρνα χωρητικότητας 18.000 λίτρων, ενώ για το φωτισμό του αξιοποιείται το φυσικό φως. Το «Εργαστήριο της επιστήμης» ίδρυσε τη δεκαετία του 1960 ο διακεκριμένος φυσικός Φρανκ Οπενχάιμερ – αδελφός του Ρόμπερτ, που έμεινε γνωστός ως ο «πατέρας» της ατομικής βόμβας.
6. Περίπτερο Josey, Τέξας
Λειτουργεί ως σημείο συνάντησης και εκπαιδευτικό κέντρο των επισκεπτών του οργανισμού Dixon Water Foundation, που προωθεί την προστασία των υδάτινων πόρων. Αποτελείται από δύο όμοια κτίσματα, που ενώνονται με μια σκιερή βεράντα. Το ένα φιλοξενεί μια συλλογή αποξηραμένων βοτάνων, κουζίνα και WC και το άλλο λειτουργεί ως πολυχώρος για εκπαιδευτικά events. Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική του «φυλακίζει» τον δροσερό αέρα το καλοκαίρι και εμποδίζει τον παγωμένο άνεμο το χειμώνα, ενώ ο θόλος της οροφής ενισχύει τους εσωτερικούς χώρους με φυσικό φωτισμό. Το 100% της ενέργειας που απαιτεί η λειτουργία του περιπτέρου παράγεται από ηλιακά πάνελ και το σύνολο του νερού που χρησιμοποιείται επιστρέφει στις δεξαμενές απορροής που υπάρχουν στο χώρο.
7. J. Craig Venter Institute, Καλιφόρνια
Οι εγκαταστάσεις αυτού του μη κερδοσκοπικού ινστιτούτου έρευνας του ανθρώπινου γονιδιώματος, που έχει στο δυναμικό του τον νομπελίστα Hamilton Smith, δεν θα μπορούσαν να υπολείπονται σε πρωτοπορία. Πρόκειται για το πρώτο εργαστήριο στις ΗΠΑ με μηδενικό άθροισμα στην κατανάλωση ενέργειας. Αποτελείται από δύο πτέρυγες -μία των υγρών εργαστηρίων και η άλλη των γραφείων ή «στεγνών» εργαστηρίων-, που εκτείνονται περιμετρικά της αυλής και πάνω από ένα πάρκινγκ χωρητικότητας 112 αυτοκινήτων.
8. Σούπερ μάρκετ & κοινοτικό κέντρο, Οστιν
Στα 83.000 τετραγωνικά μέτρα που καλύπτει διαθέτει αγορά, κοινοτικό κέντρο, καφέ, φαρμακείο, σταθμό ανεφοδιασμού καυσίμων με πρόβλεψη για την επαναφόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και εξωτερικούς χώρους. Τα αρχιτεκτονικά γραφεία Lake/Flato Architects και H-E-B Design + Construction συμπεριέλαβαν στο σχεδιασμό τους το πρώτο στη Β. Αμερική σύστημα ψύξης με προπάνιο για τις ανάγκες λειτουργίας του σούπερ μάρκετ, αξιοποίησαν την ηλιακή ενέργεια και τοποθέτησαν συστήματα ανακύκλωσης του νερού.
9. Δυτική πτέρυγα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης του Μπέρκλεϊ
Το 2009, ο Δήμος του Μπέρκλεϊ αποφάσισε την ανακατασκευή των κτιρίων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Harley Ellis Devereaux ανέλαβε και ολοκλήρωσε τη μετατροπή της δυτικής πτέρυγας σε ένα κτίριο με μηδενικό άθροισμα στην κατανάλωση ενέργειας. Φωτίζεται κατά 97% από το φως της ημέρας, έχει φυσικό εξαερισμό, ενώ μια «καμινάδα» ελαχιστοποιεί τους εξωτερικούς θορύβους. Φωτοβολταϊκά και θερμικά πάνελ παρέχουν θέρμανση, ψύξη και ζεστό νερό.
10. Κτίριο διαμερισμάτων Rene Cazenave, Σαν Φρανσίσκο
Οικοδομήθηκε για να φιλοξενήσει πρώην άστεγους κατοίκους της πόλης. Διαθέτει 120 διαμερίσματα, το 10% των οποίων είναι προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία, ταράτσα με κήπο και εσωτερική αυλή. Στοχεύει στην περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα μέσω της μείωσης μακροπρόθεσμα της χρήσης ενέργειας, της δημιουργίας χώρων υγιούς διαβίωσης και της μεγιστοποίησης της αντισεισμικότητας. Τα ενεργειακά κουφώματα και τα υψηλής ποιότητας συστήματα εξαερισμού, σε συνδυασμό με την επένδυση του κελύφους, βοηθούν στην καλύτερη ενεργειακή του απόδοση.