Λίγες μέρες έμειναν για το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου στη Βρετανία και τα δύο στρατόπεδα κορυφώνουν τις εκστρατείες τους. Στη βαριά σκιά της δολοφονίας της βουλευτού των Εργατικών Τζο Κοξ και μετά και την τελευταία, προκλητική αφίσα του εθνικιστική Νάιτζελ Φάρατζ, ηγέτη του Ucip, που δείχνει εκείνον με φόντο χιλιάδες πρόσφυγες στον δρόμο για τη δική τους γη της επαγγελίας, με βασικό σύνθημα να πάρει η Βρετανία πίσω τα σύνορά της, η συντηρητική πρώην βουλευτής Σεΐντα Ουόρσι, αρχικά συντεταγμένη υπέρ του Brexit, αλλάζει στρατόπεδο και προσέρχεται σε αυτό υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε., δηλώνοντας ότι της είναι αδύνατον να συνταχθεί με αυτό το κίνημα μίσους.
Χαρακτηριστικές είναι δηλώσεις της, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα της δημοτικές εκλογές του Λονδίνου, όπου ανέφερε: «Η διχαστική, τοξική πολιτική πρέπει πλέον να σταματήσει, και παρότι θα ήθελα να είχα δει έναν Συντηρητικό στον δημαρχιακό θώκο, το γεγονός ότι η καμπάνια του απέτυχε ήταν ανακουφιστικό», αναφερόμενη στη νίκη του πρώτου μουσουλμάνου δημάρχου της βρετανικής πρωτεύουσας, Σαντίκ Καν, επί του Ζακ Γκόλντσμιθ, εκλεκτού των Συντηρητικών. Και δεν είναι μόνη της.
Παρά το μεγάλο ποσοστό των αναποφάσιστων, όπως δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις (Sunday Times, Observer), και τη μάχη στήθος με στήθος μεταξύ όσων υπέρ και κατά του Brexit, τρεις ακόμη ηγετικές φυσιογνωμίες της βρετανικής πολιτικής σκηνής, ο πρώην Εργατικός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ και οι Μάικλ Χέσελτιν, από τους Συντηρητικούς, και Νικ Κλεγκ, από τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, συντάχθηκαν με το Bremain, καλώντας τους Βρετανούς, με επιστολή τους στον Observer, να πουν «όχι» στον διχασμό, τον απομονωτισμό και τα κατηγορώ, ψηφίζοντας την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε.
Η ομιλία του Κάμερον
Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, στην κεντρική τηλεοπτική του ομιλία πριν από το δημοψήφισμα της ερχόμενης Πέμπτης, κατέβαλε έντονες προσπάθειες για να καταρρίψει τρία βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποιούν οι υποστηρικτές του Brexit, χαρακτηρίζοντάς τα ψέματα. Πιο συγκεκριμένα, ο Βρετανός πρωθυπουργός έκανε λόγο για τα ψεύδη που διασπείρει το αντίπαλο στρατόπεδο σχετικά με την επικείμενη συμφωνία εισόδου της Τουρκίας στην Ε.Ε. («κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί», δήλωσε), με τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού αλλά και με το γεγονός ότι η Βρετανία συμβάλλει οικονομικά στην Ε.Ε. με 350 εκατομμύρια στερλίνες, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι θα πρόκειται περί τρέλας εάν οι ψηφοφόροι πιστέψουν κάτι τέτοιο.
«Αν πρόκειται να στηρίξουμε την εγκατάλειψη της Ε.Ε., τότε ας το κάνουμε, αλλά ας μην το κάνουμε βασιζόμενοι σε τρία ζητήματα που είναι παντελώς αναληθή». Από την πλευρά του, ο σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον, ο δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης του ομίλου Virgin, που έχει υπό τη σκέπη του περισσότερες από 400 εταιρείες παγκοσμίως –ο οποίος δεν έχει δικαίωμα ψήφου στη Βρετανία και απασχολεί περί τις 50.000 άτομα στις επιχειρήσεις του επί βρετανικού εδάφους– τάσσεται υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε., επισημαίνοντας το ντόμινο πολιτικών και οικονομικών συνεπειών που θα προκύψουν από ένα ενδεχόμενο Brexit. Αυτό είναι, δε, κάτι που απασχολεί ακόμη 37 δυναμικούς επιχειρηματίες του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι, με δηλώσεις τους στη Sun, υπογραμμίζουν τους κινδύνους για τη βρετανική οικονομία αν το Brexit επικρατήσει.
Από την άλλη, το κύριο άρθρο του σημερινού Independent, που συντάσσεται ανοιχτά, όπως συμβαίνει πάντοτε σε τέτοιες, κρίσιμες στιγμές, συνοψίζει τα επιχειρήματα υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε.:
«Αυτό το άτολμο, τοπικιστικό όραμα δεν μπορούμε να το αποδεχθούμε. Η ψήφος για να παραμείνει η χώρα στην Ε.Ε. δεν είναι μια ψήφος δειλίας, αλλά εμπιστοσύνης• δεν είναι μια ψήφος για να παραχωρήσουμε τον έλεγχο, αλλά για να γίνουν τα πράγματα συνεργατικά σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Σε μια εποχή που η δημοκρατία βρίσκεται παντού σε υποχώρηση, το μεγάλο χάσμα στην πολιτική δεν εντοπίζεται μεταξύ των ανταγωνιστικών ιδεολογιών, αλλά μεταξύ δύο στάσεων προς το γεγονός της παγκοσμιοποίησης: της ανοικτής και της κλειστής.
Σε αυτήν τη μάχη μεταξύ παγκοσμιοποίησης και τοπικισμού, συντασσόμαστε με την πρώτη. Η ψήφος για να μείνουμε στην Ε.Ε. δεν είναι ψήφος για το παρελθόν, αλλά για ένα λαμπρό μέλλον».
Πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση
Εξάλλου, μία πανευρωπαϊκή δημοσκόπηση από το γερμανικό Ιδρυμα Μπέρτελσμαν, στην οποία συμμετείχαν 10.992 Ευρωπαίοι πολίτες, το Bremain επικρατεί του Brexit μεν, ωστόσο το συνολικό του ποσοστό αγγίζει μόλις το 54%, κάτι που πιθανώς αποδεικνύει τον γενικότερο ευρωσκεπτικισμό που αναδεικνύεται εσχάτως στην Ευρώπη, αλλά και τη στάση των υπολοίπων Ευρωπαίων έναντι του δημοψηφίσματος της Βρετανίας.
Στην ίδια δημοσκόπηση, σύμφωνα με τον Guardian, η πλειονότητα των Ευρωπαίων θεωρεί ότι το Brexit θα έχει επηρεάσει λίγο ή καθόλου την εθνική τους οικονομία, ενώ ένα πολύ μικρότερο ποσοστό θεωρεί ότι θα έχει αρνητικές συνέπειες στη χώρα τους. Χαρακτηριστικό, δε, είναι ότι στη Γαλλία και την Ιταλία, το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι θα ψήφιζαν την παραμονή στην Ε.Ε. είναι σχετικά κοντά, 52% και 54% αντίστοιχα, ενώ το 62% των Γερμανών και το 74% των Ισπανών πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν για να παραμείνουν στην Ε.Ε.
Η έρευνα του Ιδρύματος Μπέρτελσμαν σκιαγραφεί, σύμφωνα με αναλύσεις ειδικών, καθαρά το πλαίσιο των αντιθέσεων μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών έναντι της Ε.Ε.