Είναι η πόλη, στην αγκαλιά της οποίας νανουρίστηκε η αστική μας τάξη στην κρίσιμη περίοδο μετά το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821. Ο τόπος που είδε να γεννιέται η βιομηχανία, να αναπτύσσονται το θέατρο και τα γράμματα, να προοδεύει η ναυτιλία και το εμπόριο. Για τους επιστήμονες αποτελεί την «πύλη εισόδου» για τη μελέτη του –καθοριστικού για την Ελλάδα– 19ου αιώνα. Για τους συχνά αστοιχείωτους σημερινούς επισκέπτες, είναι στερεοτυπικά «η αρχόντισσα των Κυκλάδων» (τι πληκτικός τίτλος σε ταξιδιωτικά άρθρα!).
Για εμάς, τους Συριανούς, η Ερμούπολη είναι ένα πολύτιμο κεφάλαιο της οικογενειακής μας ιστορίας. Μετά τη σφαγή της Χίου το 1822, οι κυνηγημένοι από τους Τούρκους (ανάμεσά τους και οι δικοί μου πρόγονοι) βρήκαν ασφαλές καταφύγιο σε αυτό το λιμάνι που είχε μονάχα μια λοκάντα και μερικά αγκυροβόλια. Μια χέρσα έκταση φιλοξένησε τους πρόχειρους συνοικισμούς.
Μέσα σε 50 χρόνια οι δαιμόνιοι έμποροι Χιώτες, οι Ψαριανοί, οι Αϊβαλιώτες, οι Πελοποννήσιοι και οι Μακεδόνες έφτιαξαν το πρώτο νοσοκομείο, το πρώτο τυπογραφείο, την πρώτη βιβλιοθήκη, φιλανθρωπικά ιδρύματα, λέσχες, ορφανοτροφεία, εφημερίδες, εξαιρετικά σχολεία, εκατοντάδες κομψές οικίες, δρόμους, θέρετρα. (Το 1880 ήθελαν οι αθεόφοβοι να συνδέσουν με σιδηρόδρομο την Ερμούπολη με τη Δελαγράτσια!)
Ηταν φιλοπρόοδοι, παράτολμοι, συμπονετικοί, μορφωμένοι, μια αλλιώτικη ράτσα που έφτιαξε ένα μικρό θαύμα, τη νεοκλασική πολιτεία στην καρδιά του Αιγαίου, η οποία δέχθηκε και δεύτερο κύμα προσφυγιάς μετά το 1922. Σε όλους αυτούς τους σπουδαίους επώνυμους και ανώνυμους εποικιστές της Σύρου είναι αφιερωμένος ο εορτασμός που θα πραγματοποιηθεί αύριο Παρασκευή, το Σάββατο και την Κυριακή, για τα 190 χρόνια από τη γέννηση της Ερμούπολης. «Νονός» της ο Χιώτης Λουκάς Ράλλης, το 1826. Το σκεπτικό για την ονοματοδοσία της πόλης ήταν ότι συγκροτήθηκε υπό τη σκέπη του Κερδώου αλλά και του Λόγιου Ερμή.
Το Λύκειο Ελληνίδων Σύρου, με την αρωγή του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και της Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, συνδιοργανώνουν το τριήμερο εορταστικών εκδηλώσεων. Αύριο παρουσιάζεται έκθεση ιστορικού και λαογραφικού χαρακτήρα στο κτίριο που στεγάζεται το ΛΕΣ, με παλαιά έγγραφα, βιβλία, φωτογραφίες και ενδύματα, τα οποία αναφέρονται στην εποχή της ίδρυσης. Παράλληλα θα γίνει προβολή ενός ιστορικού ντοκιμαντέρ για την πόλη του Ερμή.
Το Σάββατο το απόγευμα, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου Β΄, θα τελεστεί Θεία Λειτουργία, καθώς και σύντομη ομιλία από τον πρωθιερέα του Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως, π. Εμμανουήλ Συρίγο, που θα αναφέρεται στον θρησκευτικό χαρακτήρα της πόλης, καθώς και στον πλούτο και θησαυρό των θρησκευτικών κειμηλίων και λατρευτικών αντικειμένων που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες.
Μετά το πέρας, όπως ακριβώς διηγούνται οι ιστορικές πηγές, θα πραγματοποιηθεί η αναπαράσταση της επίσημης ονοματοδοσίας της πόλης, όπου οι δημογέροντες, με επικεφαλής και εμπνευστή τον Ράλλη, αποφάσισαν να ονομάσουν επίσημα την πόλη τους Ερμούπολη.
Την τελευταία ημέρα των εκδηλώσεων, την Κυριακή 28 Αυγούστου, θα πραγματοποιηθεί ο επίσημος εορτασμός στο θέατρο «Απόλλων». Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει –μεταξύ άλλων– την κύρια ομιλία με αναφορά στην ιστορία της Ερμούπολης από τον καταξιωμένο καθηγητή Ιστορίας Νεωτέρων Χρόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Χρήστο Λούκο. Θα ακολουθήσει αναφορά στο έργο σημαντικών Συριανών, ανθρώπων του πνεύματος, όπως των Εμμανουήλ Ροΐδη, Δημητρίου Βικέλα, Γεωργίου Σουρή, Ρίτας Μπούμη-Παπά και Μάνου Ελευθερίου, σε μια διαδρομή η οποία θα εμφανίζει την πνευματικότητα της Ερμούπολης ως ιστορική συνέχεια από το παρελθόν ώς το παρόν, ενώ η βραδιά θα κλείσει με τραγούδια του Μάνου Ελευθερίου, τα οποία θα αποδώσει η Ορχήστρα των Κυκλάδων. Στον πανηγυρικό εορτασμό συμμετέχουν όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νησιού.
ΤΗΛΕΦΟΣ