Ολα δείχνουν ότι εισερχόμαστε σε μια από τις κρισιμότερες φάσεις στη μακρόχρονη πορεία των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού. Το δίδυμο Αναστασιάδη – Ακιντζί από μόνο του έχει δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Ο Ερντογάν διαμηνύει ότι είναι έτοιμος να συναινέσει σε μια λύση καθώς αντιλαμβάνεται ότι θα έχει οφέλη, αρχής γενομένης από τον ενεργειακό τομέα. Η Αμερική πιέζει, με τελευταία παρέμβαση αυτή του αντιπροέδρου Μπάιντεν στη συνάντηση που είχε με τον Τούρκο πρόεδρο πριν από μία εβδομάδα στην Αγκυρα.
Στον κύκλο των συχνών συναντήσεων που θα πραγματοποιηθούν έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, θα συζητηθούν τα πάντα και θα ξεκαθαρίσει το τοπίο ώστε να γνωρίζουμε τις προθέσεις, τις επιδιώξεις αλλά και τα περιθώρια συμβιβασμού. Αλλωστε, έχουν προηγηθεί πάνω από εκατό συναντήσεις ανάμεσα στους διαπραγματευτές και τους συνεργάτες τους. Είναι γεγονός ότι έχει γίνει σημαντική προεργασία και σε βάθος. Πολλές ομάδες εργασίας δρουν εδώ και μήνες υποβοηθητικά σε σειρά πτυχών που συζητούνται και ενστάσεων που εγείρονται.
Ο ειδικός απεσταλμένος του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, ανέφερε πριν από λίγες ημέρες ότι για πρώτη φορά μετά τρία χρόνια, από τότε που ο ίδιος έφτασε στο νησί για να διαχειριστεί το ζήτημα, όλοι εμφανίζονται ανοιχτοί να συζητήσουν «όλα τα θέματα, χωρίς ταμπού». Εξήρε τη δέσμευση των δύο ηγετών να χειριστούν προσωπικά όλα τα ζητήματα που εκκρεμούν, δηλώνοντας με έμφαση ότι «τώρα είναι η ώρα για τους κ. Αναστασιάδη και Ακιντζί να γεφυρώσουν τις διαφορές», ενώ εκτίμησε ότι η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος και οι τελευταίες εξελίξεις στην Τουρκία εκ των πραγμάτων επηρεάζουν εμμέσως και τις προοπτικές λύσης του Κυπριακού, καθώς υπενθυμίζουν ότι το «παράθυρο ευκαιρίας» δεν πρόκειται να μείνει ανοιχτό για πάντα.
Η Λευκωσία και η Αθήνα έχουν καταστήσει σαφές ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσει να ισχύει καθεστώς εγγυήσεων. Από την πλευρά του, ο Τούρκος υπ. Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος χθες επισκέφθηκε το κατεχόμενο μέρος της Κύπρου, υποστήριξε ότι η Τουρκία «βρίσκεται πάντοτε ένα βήμα μπροστά, όπως και κατά την περίοδο του σχεδίου Ανάν» προσθέτοντας ότι ένα από τα κυριότερα καθήκοντα της Τουρκίας είναι να προστατεύει τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.
Το κλειδί βρίσκεται φυσικά στην Αγκυρα, αλλά ακόμη και στο εσωτερικό της τουρκοκυπριακής κοινότητας υπάρχουν τριβές. Ο Μουσταφά Ακιντζί κατηγορεί τον συνασπισμό Κόμματος Εθνικής Ενότητας και Δημοκρατικού Κόμματος, που συγκυβερνά στο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι δεν στηρίζει την προοπτική της λύσης.
Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Ην. Εθνη υπογραμμίζουν ότι ο χρόνος είναι ουσιαστικής σημασίας, αν και ταυτόχρονα αναγνωρίζουν ότι οι δύο ηγέτες δεν πρέπει να βιαστούν καθώς καλούνται να λάβουν αποφάσεις «ποιότητας», όπως τις περιγράφουν. Παρά τις συγκλίσεις που όντως έχουν σημειωθεί, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές.
Σε κάθε περίπτωση, ο Σεπτέμβριος σηματοδοτεί μια εντατικοποίηση των προσπαθειών. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, μετά την ολοκλήρωση του εν εξελίξει κύκλου διαπραγματεύσεων στην Κύπρο, θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη τριμερής συνάντηση του γ.γ. του ΟΗΕ με τον πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κ. Ακιντζί. Στη συνέχεια, αν οι παράγοντες της διεθνούς κοινότητας κρίνουν ότι έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος, θα πιέσουν για τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης που θα αποτελέσει το τελικό βήμα πριν από τη διενέργεια δημοψηφισμάτων. Το Κυπριακό βρίσκεται στο πιο καθοριστικό σημείο μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, το 2004. Η Λευκωσία θα αποφασίσει, αλλά και η Αθήνα καλείται να διαδραματίσει τον ρόλο που της αναλογεί.