Τα συστήματα ανακύκλωσης στη χώρα μας λειτουργούν χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους. Το παράδοξο είναι πως στο ανησυχητικό αυτό συμπέρασμα καταλήγουν –αλληλοκατηγορούμενοι– τόσο η Πολιτεία, που έπρεπε κανονικά να πραγματοποιεί τους ελέγχους, όσο και τα συστήματα ανακύκλωσης, που κατά τα λοιπά υποστηρίζουν ότι λειτουργούν χωρίς προβλήματα. Αφορμή για την ανοιχτή σύγκρουση των δύο πλευρών είναι σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος για την ανακύκλωση. Χθες, η Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων (ΚΕΕ), η Κεντρική Ενωση Δήμων (ΚΕΔΕ) και τα Συστήματα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) στράφηκαν σε υψηλούς τόνους κατά του υπουργείου Περιβάλλοντος για το επίμαχο σχέδιο νόμου (η διαβούλευση στο οποίο ολοκληρώνεται σήμερα), ζητώντας από τη νέα ηγεσία του την απόσυρσή του. «Ο πρόσφατος ανασχηματισμός ήρθε ως από μηχανής Θεός για να συζητήσουμε από μηδενική βάση την τροποποίηση της νομοθεσίας», ανέφερε ο πρόεδρος της ΚΕΕ Κωνσταντίνος Μίχαλος, κατηγορώντας το ΥΠΕΝ ότι «ακροβατεί σε αδόκιμους πειραματισμούς». «Θεωρώ απαράδεκτο να προσπαθεί να αποδομηθεί η λειτουργία του συστήματος ανακύκλωσης στη χώρα μας», ανέφερε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης.
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι εκπρόσωποι των συστημάτων, οι οποίοι κατηγόρησαν το ΥΠΕΝ ότι φέρει την πλήρη ευθύνη για τα όποια προβλήματα στην ανακύκλωση. «Το σ/ν περιορίζει την αυτονομία και την αυτοτέλεια των ΣΣΕΔ. Θα έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή λειτουργίας πολλών συστημάτων, δυσλειτουργία και εμπλοκές στην ανακύκλωση και δραματική αύξηση του κόστους για παραγωγούς και συστήματα», ανέφερε ο Γιώργος Δημητρίου, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ηλεκτρικών Συσκευών. «Τα πραγματικά προβλήματα της ανακύκλωσης είναι η εισφοροδιαφυγή των υπόχρεων παραγωγών (σ.σ.: ότι δεν έχουν συμβληθεί όλοι οι παραγωγοί/εισαγωγείς προϊόντων με κάποιο από τα συλλογικά συστήματα ανακύκλωσης), η παράνομη μεταφορά και εμπορία αποβλήτων, η αδυναμία ελέγχου των παράνομων εξαγωγών και η χαμηλή απόδοση των δήμων».
Επίρριψη ευθυνών
«Τα συστήματα ανακύκλωσης έχουν πετύχει τους στόχους τους σχεδόν σε όλα τα υλικά (σ.σ.: κατηγορίες αποβλήτων)», ανέφερε ο γενικός διευθυντής της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης – Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) Γιάννης Ραζής. «Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα βρισκόμαστε πάνω από τους στόχους της Ε.Ε. Οι ευθύνες των αρμόδιων αρχών είναι πολλές: Γιατί χρειάζεται πάνω από δύο χρόνια η έγκριση των επιχειρησιακών σχεδίων των ΣΣΕΔ; Γίνεται επί τόσα χρόνια να υπάρχει 40% εισφοροδιαφυγή στις συσκευασίες, 20% στα οχήματα; Δεν λαμβάνονται μέτρα κατά της μη σύννομης διαχείρισης υλικών, λ.χ. λιπαντικών ελαίων, ενώ οι έλεγχοι στην αλυσίδα της ανακύκλωσης, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων, είναι ανεπαρκείς».
Πάντως, ο νέος αν. υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελος απέκλεισε το ενδεχόμενο απόσυρσης του ν/σ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επιμέρους διορθώσεων. «Νομίζω ότι όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η ανακύκλωση στην Ελλάδα χρειάζεται ενίσχυση, οι αριθμοί είναι σκληροί», ανέφερε. «Από την εμπειρία μου στην αυτοδιοίκηση ξέρω ότι δεν γνωρίζαμε τι συνέβαινε μέσα στα συστήματα ανακύκλωσης. Ας κάνουμε όλοι και τον δικό μας αυτοέλεγχο και αυτοκριτική για να δούμε πώς θα διορθωθούμε». «Η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, να βοηθήσει να στελεχωθεί», ανέφερε ο πρόεδρός του, Δημήτρης Πολιτόπουλος. «Ενας ΕΟΑΝ με 9 άτομα δεν μπορεί να κάνει τίποτα, όποιες αποφάσεις κι αν πάρουμε».