Μέτρα που θα εξασφαλίσουν τη σιωπηρή παράταση της υφιστάμενης ιδιότυπης σχέσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με το ελληνικό πρόγραμμα για μερικούς μήνες ακόμη, ίσως μέχρι τις γερμανικές εκλογές, καλείται να παρουσιάσει η κυβέρνηση έως το Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος επεξεργάζεται ένα συνολικό πακέτο παρεμβάσεων για όλα τα ανοικτά θέματα της αξιολόγησης, δηλαδή δημοσιονομικά, ενεργειακά και εργασιακά.
Η τρόικα θα αξιολογήσει τις ελληνικές προτάσεις, θα γνωμοδοτήσει στο Eurogroup, το οποίο θα αποφασίσει εάν θα επιστρέψουν τα κλιμάκια στην Αθήνα, με στόχο να έχουν κλείσει τα πάντα έως την επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις 20 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, βασικό στοιχείο του πακέτου είναι ο Αυτόματος Μηχανισμός Δημοσιονομικής Προσαρμογής του προϋπολογισμού. Πρόκειται για τον «κόφτη» δαπανών, που όπως είχε προαναγγείλει μέσω της «Κ» ο κ. Τσακαλώτος θα επεκταθεί πέραν του 2018.
Επιπλέον, θα είναι πολύ πιο συγκεκριμένος σε σχέση με τον υφιστάμενο, καθώς θα αναφέρονται συγκεκριμένες δαπάνες επί των οποίων εφαρμόζονται περικοπές αν υπάρξει απόκλιση από τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα. Σε αυτό το πλαίσιο, στον νέο «κόφτη» θα αναφέρονται ρητά ως δυνητικά μέτρα μειώσεις του αφορολόγητου ορίου, των μισθών και των συντάξεων, αλλά και αυξήσεις φόρων, όπως ο χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ.
Ωστόσο, η κυβέρνηση αρνείται κατηγορηματικά –προς το παρόν τουλάχιστον– να ψηφίσει τα μέτρα αυτά από τώρα, όπως ζητάει το ΔΝΤ. Σε αυτό η εκπρόσωπος του Ταμείου Ντέλια Βελκουλέσκου επέμεινε και στο τελευταίο Euroworking Group (στις 12 Ιανουαρίου), γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση αρκετών κρατών–μελών.
Το Ταμείο έχει ανεβάσει πολύ ψηλά τον πήχυ των απαιτήσεών του τόσο από την Αθήνα (ζητώντας ένα τεράστιο όγκο μέτρων) όσο και από την Ευρωζώνη (επιθετικές κινήσεις ελάφρυνσης του χρέους), καθιστώντας ουσιαστικά ασύμφορη τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα και για τους δύο.
Ωστόσο, για πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, που βρίσκονται ήδη σε προεκλογική περίοδο, δεν είναι κατάλληλη η ώρα για να λύσουν το πρόβλημα. Αποχώρηση του Ταμείου –αυτή την πολιτικά ευαίσθητη στιγμή– τιμωρείται με Grexit, διεμήνυσε προς πάσα κατεύθυνση, και βεβαίως την Αθήνα, ο Γερμανός υπουργός Β. Σόιμπλε.
Κυβερνητικοί παράγοντες δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους ως προς το πού το πάνε οι πιστωτές.
Θεωρούν όμως ότι το πιθανότερο σενάριο είναι το Βερολίνο και η Ευρωζώνη να ζητήσουν από το ΔΝΤ να συνεχίσει να αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο πλήρους συμμετοχής στο ελληνικό πρόγραμμα (και με χρηματοδότηση) όπως κάνει από τον περασμένο Μάιο και να διατηρήσει χαμηλούς τόνους ως προς τη βιωσιμότητα του χρέους, ώστε να διευκολύνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να περιλάβει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η ανακοίνωση του ΔΝΤ μετά τη συνάντηση της κ. Λαγκάρντ με τον κ. Σόιμπλε την Πέμπτη, στο περιθώριο του συνεδρίου του Νταβός, προς τα κει κατατείνει. «Το ΔΝΤ θα συνεχίσει να είναι απολύτως προσηλωμένο στις συζητήσεις, με στόχο τη σύντομη επίτευξη συμφωνίας επί ενός προγράμματος που θα μπορούσε να υποστηρίζεται από τη χρήση των πόρων του Ταμείου», αναφέρεται. Σε αυτήν ακριβώς τη φάση, στις συζητήσεις, βρίσκονται το ΔΝΤ και η Ευρωζώνη τους τελευταίους οκτώ μήνες. Θα ήταν βολικό για το Βερολίνο να παραταθεί για κάποιους μήνες ακόμη, μέχρι να διεξαχθούν οι εκλογές (τον Σεπτέμβριο).
Το ερώτημα είναι πόσο θα κοστίσει στην Αθήνα αυτή η παράταση. Τι θα πρέπει να δώσει σε μέτρα για να μη διαμαρτύρονται οι Γερμανοί βουλευτές, που δεν βλέπουν τα SDR (το καλάθι νομισμάτων του ΔΝΤ) να προστίθενται στο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα ή για να αποφύγει ο κ. Τόμσεν τις αναρτήσεις κειμένων στο blog του Ταμείου.
Η κυβέρνηση είναι έτοιμη να δώσει κάποια μέτρα για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2018, όπως το υπολογίζουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, καθώς και τον ενισχυμένο δημοσιονομικό «κόφτη» για το 2019 και μετά. Ως προς το κενό του 2018, που υπολογίζεται στα 700 εκατ. ευρώ, η Αθήνα υποστηρίζει ότι ήδη έχουν κλείσει τα 500 εκατ. και απομένει να βρεθούν άλλα 180 εκατ. ευρώ περίπου.
Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν συμφωνήσει ακόμη σε αυτό. Ως προς τον νέο «κόφτη», η ελληνική πρόταση ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα και να επιτρέψει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης εντός του Φεβρουαρίου, χωρίς άλλα μέτρα. Αυτή τουλάχιστον είναι η προσδοκία της κυβέρνησης.