«“Ερχονται τα ρομπότ και μας παίρνουν τις δουλειές” καταγγέλλει η ΑΔΕΔΥ», «Εφικτή η επιλογή φύλου του παιδιού σας», «Επικυρώθηκε η ευρωαφρικανική ένωση», «Το Αγαλμα της Ελευθερίας, θύμα τρομοκρατικής επίθεσης». Αυτά είναι μερικά… πρωτοσέλιδα εφημερίδων του 2040, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στο πρώτο εργαστήριο για το κοινό μας μέλλον (shared future lab) στη Θεσσαλονίκη, που διοργάνωσε η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία New Wrinkle. Η δραστήρια ομάδα, που αποτελείται από τη Δάφνη Ζουμπουλάκη, τον Γιώργο Διβάνη, τον Στέφανο Νόλλα, τους Κων. Μαχαίρα και Αθανάσιο Κουτσιανά, στοχεύει στην προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου και της καινοτομίας στην Ελλάδα. «Δεδομένης της αγωνίας για το μέλλον αλλά και της ανάγκης χάραξης πολιτικών για την πολυπολιτισμική συνύπαρξη, αποφασίσαμε την υλοποίηση ενός εργαστηρίου “πρόβλεψης” του μέλλοντος αξιοποιώντας τη συλλογική νοημοσύνη», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος Γιώργος Διβάνης, «εξ ου και προσκαλέσαμε διακεκριμένες προσωπικότητες από όλους τους κλάδους». Απέναντι στο μέλλον… «είμαστε όλοι ίσοι», προσθέτει ο κ. Jacques Plouin, Γάλλος εμπειρογνώμων στην τεχνική της πρόβλεψης, «μπορούμε να συνδημιουργήσουμε το μέλλον, αν καταλάβουμε καλύτερα τον διπλανό μας». Την πρωτοβουλία υποστήριξαν τα Ελληνικά Πετρέλαια, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το υπ. Εσωτερικών.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης κυριαρχεί στη ζωηρή συζήτηση, που ξεκινά νωρίς το πρωί της Κυριακής στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης. «Το προσωπικό μου άβαταρ θα απαντάει στα emails μου όσο εγώ θα είμαι σε συσκέψεις», προειδοποιεί υπομειδιώντας ο 40χρονος Γιώργος, πεπεισμένος ότι τα ρομπότ θα μας αντικαταστήσουν τουλάχιστον στην παροχή υπηρεσιών. «Η επικοινωνία μας θα γίνεται αποκλειστικά με τεχνολογικά μέσα», προσέθεσε η Ράνια. Αραγε, θα απολέσουν οι μελλοντικοί άνθρωποι την ικανότητα να γράφουν με μολύβι; Πόσοι θα έχουν το χάρισμα της ρητορείας αλλά και της απρόσκοπτης διαπροσωπικής επικοινωνίας; «Οι λίγοι, πάντως, που θα έχουν την άνεση του προφορικού λόγου θα έχουν επιρροή και εξουσία», καταλήγει ξάφνου η μια ομάδα.
«Οι πρόσφυγες θα μείνουν στο σύνολό τους στην Ελλάδα, αλλά χωρίς περιθώρια ενσωμάτωσης», ήταν μία από τις δυσοίωνες προβλέψεις της δεύτερης ομάδας, που καταπιάστηκε εξαρχής με το προσφυγικό υπό την καθοδήγηση της κ. Ιριάννας Λιανάκη- Δεδούλη. «Η απαισιοδοξία δικαιολογείται γιατί το άδηλο μέλλον προκαλεί πάντοτε άγχος, πολύ περισσότερο που η κατάσταση στην Ελλάδα είναι δύσκολη», σχολιάζει ο κ. Plouin, που ωθεί τις ομάδες σε ενδοσκόπηση. «Αν το σύστημα υγείας, παιδείας και Δικαιοσύνης λειτουργήσει ορθολογικά, κανείς στο μέλλον δεν θα δυσανασχετεί με τους ξένους», αντιδρά η Ελληνοαμερικανίδα Αφροδίτη, που διατηρεί πιο αισιόδοξη στάση έναντι της ελληνικής κοινωνίας. «Τα ερημωμένα ορεινά χωριά μπορούν να ζωντανέψουν ξανά χάρη σε πρόσφυγες», προσθέτει η ίδια. «Ο πόλεμος στη Συρία θα τελειώσει, θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση της χώρας», υπολογίζει ο Αστέρης. Τότε, μπορεί να παλιννοστήσουν Σύροι μηχανικοί ή να μεταναστεύουν μαζικά Ελληνες στη Συρία.
Οι συμμετέχοντες καταλήγουν ότι τα σενάρια αντανακλούν δικούς μας φόβους. «Τον ξένο και τον εχθρό τον είδα στον καθρέφτη», υπενθυμίζει τον στίχο του Σεφέρη ο Ηρακλής. «Καλείστε να καταρρίψετε μύθους, όπως αυτόν του Ελληνα που υπερέχει των άλλων ή της “αγίας ελληνικής οικογένειας”, για να ξεπεράσετε τους φόβους σας και να διαφοροποιήσετε το μέλλον σας», κατέληξε ο κ. Plouin. Η προτροπή του βρήκε ευήκοα ώτα και ακόμη πιο ευφάνταστα μυαλά, τα οποία συνέταξαν νέους τίτλους που ευχόμαστε να φιλοξενήσει η «Καθημερινή» του 2040: «Γονείς στη Θεσσαλονίκη απαιτούν τη φοίτηση προσφυγόπουλων στα σχολεία της περιοχής τους», «Σύρος αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας», «Ελλάδα, η μόνη χώρα χωρίς ρομπότ, προσελκύει εκατομμύρια τουρίστες».