Τέσσερα σημαντικά εκθέματα, τεκμήρια που σχετίζονται με την «Οδύσεια» του Νίκου Καζαντζάκη, «σύγχρονο έπος “συνέχεια” της “Οδύσσειας” του Ομήρου», όπως έχει χαρακτηριστεί, μετακομίζουν προσωρινά από τη μόνιμη στέγη τους, το Μουσείο Καζαντζάκη στην Κρήτη, για να μεταφερθούν στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο. Πρόκειται για το χειρόγραφο του μεγάλου συγγραφέα με παραδείγματα στίχων σε δεκαπεντασύλλαβο και δεκαεπτασύλλαβο, το σημειωματάριό του με λέξεις και έννοιες που χρησίμευσαν στη γραφή του έπους, η τρίτη από τις συνολικά επτά γραφές της «Οδύσειας», επίσης χειρόγραφο, καθώς και η συλλεκτική πρώτη έκδοση, η οποία τυπώθηκε σε 300 αριθμημένα αντίτυπα το 1938 και αποτέλεσε γεγονός για τα νεοελληνικά γράμματα. Ηταν το πρώτο ελληνικό βιβλίο που εκδόθηκε σε μονοτονικό σύστημα.
Αφορμή είναι η περιοδική έκθεση του Χρήστου Σανταμούρη «Χαράσσοντας την Οδύσεια», η οποία εγκαινιάζεται την Κυριακή, στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στον Πύργο, και θα παραμείνει ανοικτή με ελεύθερη είσοδο έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για διοργάνωση του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) –σε ένα από τα εννέα μουσεία του δικτύου του–, με τη συνεργασία του Μουσείου Καζαντζάκη και των Εκδόσεων Καζαντζάκη.
«Ενα από τα επιβλητικότερα και αναμφισβήτητα το μνημειωδέστερο έργο του Νίκου Καζαντζάκη πραγματεύεται η έκθεση αυτή. Το έπος της νεοελληνικής γραμματείας συνεχίζει 26 αιώνες μετά τα ομηρικά έπη το ταξίδι του Οδυσσέα προς την αέναη αναζήτηση της αθάνατης πηγής», σημειώνει η ιστορικός τέχνης Βένια Παστάκα. Και εξηγεί ότι: «Μέσα από 24 χαρακτικά –όσες και οι ραψωδίες– ο δημιουργός τους Χρ. Σανταμούρης προσεγγίζει εικαστικά το σύγχρονο έπος. Τα έργα, δουλεμένα σε χαλκό και ατσάλι, μετουσιώνουν τον λόγο σε εικόνα και μετατρέπουν την ιδέα σε έμβλημα. Επιλέγοντας στίχους-κλειδιά από την κάθε ραψωδία, ο καλλιτέχνης άλλοτε μέσα από χρωματικές δίνες που παριστάνουν χαοτικά τοπία και άλλοτε μέσα από την ηρεμία ονειρικών πολιτειών κατορθώνει να κάνει τον θεατή ταξιδευτή και να τον ταυτίσει με τον πολυμήχανο Δυσσέα».
Τα χρώματα που κυριαρχούν στα 24 χαρακτικά είναι το κόκκινο και το μπλε. Ο Τήνιος καλλιτέχνης φιλοτέχνησε τα έργα τη δεκαετία του ’90. Αναφέρει για το έργο του: «Αρχισε η φαντασία μου να φλογίζεται από τον ανανεωτή του λυρικού λόγου στον τόπο μας. Η ζωή του, μια αιματηρή περιπέτεια που κάνει τον κύκλο της μέσα στο τίποτα, μέσα στην άβυσσο». Ο δρ Ν. Μαθιουδάκης, επιστημονικός σύμβουλος των Εκδόσεων Καζαντζάκη, επισημαίνει: «Ο συγγραφέας αποκαλύπτεται ως μαέστρος των εσωτερικών ρυθμικών δομών των ποιητικών λέξεων, ως ζωγράφος».
Τα 24 εκθέματα πλαισιώνονται από οπτικοακουστικό υλικό για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη (1888-1957). Το ενδιαφέρον για τον επισκέπτη που θα φτάσει στην Τήνο, στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, είναι ότι θα παρακολουθήσει ένα «διάλογο» τεχνών. Είναι μια ευκαιρία να σταθεί και στα τεκμήρια. Θυμίζουμε ότι το σημειωματάριο του Ν. Καζαντζάκη αποτελεί ιδιόγραφο προσωπικό λεξικό. Πρόκειται για ένα ημερολόγιο γαλλικού εκδοτικού οίκου (Agenda pour 1931) με χοντρό εξώφυλλο, κατασκευασμένο από μπορντό δέρμα, όπου στις πρώτες σελίδες του έχει ιδιόχειρη σημείωση του συγγραφέα.